وابستگی ناشی از نیکوتین در تنباکو، ترک سیگار را به یک چالش تبدیل می‌کند به همین دلیل شدت علائم ترک نیکوتین که تجربه می‌کنید، بر اساس سابقه سیگار کشیدن شما متفاوت خواهد بود، از جمله اینکه چه مدت سیگار کشیده‌اید و چه مقدار در روز سیگار می‌کشید.
افرادی که سال‌ها سیگار می‌کشند یا روزانه چندین بسته سیگار می‌کشند، ممکن است در ابتدا با نبرد سخت‌تری روبرو شوند. با این حال، هر فرد سیگاری این قدرت را دارد که در صورت نیاز با طرز فکر صحیح، سیستم حمایتی و کمک‌های ترک بر این اعتیاد غلبه کند.
تصور کنید که رهایی از چنگال نیکوتین در نهایت چقدر لذت بخش است! شما می‌توانید راحت‌تر نفس بکشید، غذای خود را بهتر بو کنید و مزه کنید، و خطر ابتلا به مشکلات متعدد سلامتی را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.
ما در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد طلوعی دیگر با ارائه خدمات مشاوره و درمان شناختی – رفتار به افراد در غلبه بر وسوسه‌های مصرف سیگار و استرس ناشی از آن کمک کنیم.
این کلینیک همچنین گروه‌های حمایتی را برگزار می‌کند تا افراد بتوانند از تجربیات یکدیگر بهره ببرند و انگیزه لازم برای ترک سیگار را کسب کنند.
ترک نیکوتین چیست؟
هنگامی که تصمیم به ترک سیگار می‌گیرید، بدن شما یک دوره سازگاری را طی می‌کند، زیرا خود را از چنگ نیکوتین خلاص می‌کند. این فرایند که به عنوان ترک نیکوتین شناخته می‌شود، می‌تواند در علائم مختلف فیزیکی، ذهنی و احساسی ظاهر شود. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که اینها موانع موقتی در مسیر شما به سوی زندگی سالم‌تر و بدون دود هستند.
در طول این انتقال، ممکن است دوباره هوس سیگار کنید یا احساس تهوع، سردرد یا نوسانات خلقی را تجربه کنید. اینها واکنش‌های طبیعی هستند، زیرا بدن و مغز شما بدون نیکوتین زندگی را دوباره تنظیم می‌کنند. اما اجازه ندهید این ناراحتی‌های موقت شما را از هدفتان منصرف کند.
حس باورنکردنی آزادی و سرزندگی را که در طرف دیگر این سفر در انتظار شماست تصور کنید. هر روز که می‌گذرد، راحت تر نفس می‌کشید، حواس تان تیزتر می‌شود و حال عمومی شما به طور چشمگیری بهبود می یابد.
به یاد داشته باشید، شما در این تلاش تنها نیستید. از عزیزان، متخصصان مراقبت‌های بهداشتی یا گروه‌های حمایتی حمایت بخواهید – آنها می‌توانند تشویق و استراتژی‌های ارزشمندی را برای کمک به شما در جهت‌یابی موفقیت‌آمیز این فرایند تحول‌آفرین ارائه دهند.
آیا همه محصولات تنباکو حاوی نیکوتین هستند؟
نیکوتین ماده اصلی اعتیادآور در محصولات دخانی مانند سیگار، سیگار برگ، تنباکوی بدون دود، تنباکوی قلیان و اغلب سیگارهای الکترونیکی است. این ماده شیمیایی در گیاه تنباکو یافت می‌شود و باعث ایجاد احساس لذت موقت و وابستگی در مصرف کنندگان می‌گردد.
علائم ترک نیکوتین چه مدت زمانی شروع می‌شود؟
علائم ترک نیکوتین معمولاً ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از آخرین مصرف سیگار یا نیکوتین شروع می‌شوند.
در این مرحله، بدن از نیکوتین پاک می‌شود و علائم ترک مانند سردرد، خستگی، تحریک‌پذیری، بی‌خوابی، اضطراب، سرگیجه، تهوع و اسهال ظاهر می‌شوند.
این علائم معمولاً در روزهای دوم یا سوم پس از ترک سیگار به اوج خود می‌رسند و شدیدتر هستند. پس از گذشت ۲۱ روز، بدن به طور کامل از نیکوتین پاک می‌شود و علائم ترک سیگار از بین می‌روند.
علائم ترک نیکوتین چقدر طول می کشد؟
مراحل علائم ترک نیکوتین شامل موارد زیر است:
مرحله اول: ۲۴ تا ۷۲ ساعت اولیه
در این مرحله، بدن از نیکوتین پاک می‌شود و علائم ترک شروع می‌گردد که شامل موارد زیر است:
- سردرد
- خستگی
- افزایش اشتها
- اضطراب و تحریک‌پذیری
- مشکل در تمرکز
مرحله دوم: روزهای ۲ تا ۵
این مرحله معمولاً سخت‌ترین زمان برای افراد ترک‌کننده است. علائم در این دوره به اوج خود می‌رسند و شامل موارد زیر هستند:
- هوس شدید مصرف نیکوتین
- افسردگی و تغییرات خلقی
- تعریق
- احساس سوزن‌سوزن شدن در دست‌ها و پاها
- تهوع و استفراغ
- گلودرد
- بی‌خوابی
مرحله سوم: هفته‌های ۲ تا ۴
در این مرحله، علائم جسمی مانند سردرد، لرزش و مشکلات خواب معمولاً از بین می‌روند. با این حال، برخی علائم روانی مانند بی‌خوابی، اختلال در الگوی خواب و تغییرات خلقی ممکن است تا ۲ تا ۳ هفته ادامه یابند.
لازم به ذکر است که شدت و طول مدت علائم ترک بستگی به مدت زمان و میزان مصرف نیکوتین دارد. هرچه مدت زمان مصرف طولانی‌تر و میزان مصرف بیشتر باشد، علائم ترک شدیدتر و طولانی‌تر خواهد بود. با این حال، با پشتکار و حمایت مناسب، غلبه بر این دوران موقتی امکان‌پذیر است.
شایع ترین علائم ترک نیکوتین چیست؟
علائم ترک نیکوتین از فردی به فرد دیگر متفاوت است. شدت این علائم به دفعات استفاده از محصولات نیکوتین و میزان نیکوتین موجود در آنها بستگی دارد. علائم رایج ترک نیکوتین عبارتند از:
- اصرار یا هوس برای مصرف نیکوتین که شایع‌ترین علامت است
- سردرد
- حالت تهوع
- سرگیجه
- احساس اضطراب، پرش، تحریک‌پذیری، بداخلاقی یا عصبانیت
- احساس ناامیدی، غمگینی یا افسردگی
- مشکل در خواب
- مشکل در تمرکز
- احساس خستگی، بی‌قراری یا بی‌حوصلگی
- افزایش اشتها و افزایش وزن
- یبوست، گاز یا اسهال
- سرفه، خشکی دهان، گلودرد و قطرات بینی
- تنگی نفس
این علائم معمولاً ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از آخرین مصرف نیکوتین شروع می‌شوند و در روزهای دوم و سوم به اوج می‌رسند. پس از گذشت ۲ هفته تا یک ماه، بدن به طور کامل از نیکوتین پاک می‌شود و علائم ترک تقریباً از بین می‌روند.
چه چیزی باعث علائم ترک نیکوتین می‌شود؟
نیکوتین به گیرنده‌های خاصی در مغز متصل می‌شود و باعث می‌شود مغز ماده شیمیایی دوپامین را ترشح کند. دوپامین یک هورمون عصبی “احساس خوب” است که مسیرهای پاداش در مغز را فعال می‌کند.
تا زمانی که به مصرف محصولات حاوی نیکوتین ادامه دهید، ترشح دوپامین نیز ادامه خواهد داشت.
اما وقتی سیگار نمی‌کشید یا از محصولات نیکوتینی استفاده نمی‌کنید، گیرنده‌های مغز دیگر توسط نیکوتین تحریک نمی‌شوند.
در نتیجه، دوپامین کمتری آزاد می‌شود و مرکز لذت مغز – که بر خلق و خو و رفتار تأثیرگذار است – دچار اختلال می‌شود و باعث برخی از علائم ترک نیکوتین مانند اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری می‌گردد.
علاوه بر این، نیکوتین تعادل سایر پیام‌رسان‌های شیمیایی در مغز را نیز تغییر می‌دهد. قطع مصرف نیکوتین این تعادل شیمیایی را مختل می‌کند و باعث بروز برخی علائم فیزیکی مانند سردرد، تهوع، اسهال و سایر علائم ترک می‌شود. بنابراین، نیکوتین با تاثیر بر سیستم پاداش مغز و تغییر تعادل شیمیایی آن، باعث ایجاد اعتیاد و علائم ترک در صورت قطع مصرف می‌گردد.
چه درمان هایی می‌تواند به کاهش علائم ترک نیکوتین کمک کند؟
هنگامی که آماده ترک سیگار هستید، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند داروهایی را توصیه کند که می‌توانند در این روند به شما کمک کنند. درمان جایگزین نیکوتین (NRT) می‌تواند به تسکین علائم ترک کمک کند.
محصولات NRT حاوی مقدار کمی نیکوتین هستند؛ اما هیچ یک از مواد شیمیایی سرطان زا و مضر موجود در محصولات تنباکو را ندارند. این دوز کم نیکوتین به سرکوب علائم ترک شما کمک می‌کند و باعث می‌شود احساس بهتر و راحتی بیشتری داشته باشید که می‌تواند ترک محصولات تنباکو را آسان تر کند.
درمان جایگزین نیکوتین به اشکال مختلف موجود است:
– چسب پوستی
– آدامس
– اسپری بینی
– استنشاقی
محصولات NRT مانند چسب‌ها، آدامس‌ها و قرص‌ها بدون نسخه در دسترس هستند، در حالی که اسپری‌های بینی و استنشاق‌های خوراکی نیاز به نسخه دارند.
علاوه بر NRT، داروهای دیگری که برای درمان علائم ترک استفاده می‌شوند عبارتند از ضد افسردگی بوپروپیون (Zyban) و وارنیکلین (Chantix). وارنیکلین یک داروی کمکی برای ترک سیگار است که از اثرات خوشایند نیکوتین بر مغز جلوگیری می‌کند.
رویکرد جامع
توجه به این نکته مهم است که NRT و سایر داروها فقط وابستگی فیزیکی به نیکوتین را درمان می‌کنند. برای پرداختن به جنبه‌های عاطفی و ذهنی اعتیاد، ممکن است نیاز به حمایت بیشتری داشته باشید. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند برنامه‌های ترک و گروه‌های پشتیبانی یا داروها با برنامه‌ای که به تغییر رفتار کمک می‌کند می‌تواند شانس شما را برای ترک موفقیت‌آمیز سیگار در مقایسه با استفاده از تنها یک روش ترک افزایش دهند.
چند راه غیر پزشکی دیگر برای مدیریت علائم
عادت‌های جدید را در آغوش بگیرید و بر هوس‌ها را غلبه کنید
- تحرک جسمی داشته باشید: در یک فعالیت بدنی شیرجه بزنید که به شما انرژی می‌دهد – رقص، پیاده روی، یا حتی یک پیاده روی ساده در اطراف بلوک. نه تنها بر هوس‌ها غلبه خواهید کرد، بلکه بدن خود را نیز با افزایش تناسب اندام رفتار خواهید کرد.
- خود را با تشویق کننده‌های بدون دود احاطه کنید: با دوستانی که سیگار نمی‌کشند وقت بگذرانید و به آنها در مورد تلاش شما برای ترک سیگار اطلاع دهید. تشویق و حمایت آنها متحدان ارزشمندی در سفر شما خواهند بود.
- آن دست‌های خود را مشغول نگه دارید: اسباب‌بازی‌های بی قرار، توپ‌های استرس، یا حتی یک خودکار قابل اعتماد می‌توانند انگشتان شما را مشغول نگه دارند و ذهن شما را متمرکز نگه دارند. خلاق باشید و آنچه برای شما مناسب است را پیدا کنید.
- سیگار را با چوب دارچین عوض کنید: با جایگزین کردن نی، خلال دندان یا چوب دارچین به جای سیگار، این تثبیت دهانی را برطرف کنید. جویدن آدامس همچنین می‌تواند به درگیر ماندن دهان و کاهش هوس کمک کند.
- وسوسه را کنترل کنید: وقتی این هوس‌های مزاحم به شما برخورد کرد، یک پاسخ منطقی آماده کنید. به خود یادآوری کنید که چرا سیگار را ترک می‌کنید و تا کجا پیش رفته‌اید.
- عمیق نفس بکشید: زمانی که هوس شدید به تمرینات تنفس عمیق بپردازید و آرامش خود را حفظ کنید و متوجه خواهید شد که این تمایلات از بین می‌روند.
- حواس خود را پرت کنید: ذهن و بدن خود را درگیر پازل، آواز خواندن، بازی یا هر فعالیتی که برای شما شادی را به ارمغان می‌آورد.
به یاد داشته باشید، هر هوس غلبه بر یک پیروزی است که ارزش جشن گرفتن را دارد.
سخن پایانی
نیکوتین موجود در محصولات تنباکو اعتیادآور است و ترک آن را دشوار می‌کند. اما شما قدرت غلبه بر این وابستگی را دارید، چه جسمی باشد چه روانی. شاید سیگار راهی برای مقابله با استرس یا یک عادت ریشه‌دار مانند نوشیدن قهوه شده باشد، اما شما توانایی شکستن این چرخه معیوب را دارید.
مسیر ترک نیکوتین هموار نیست، اما شما می‌توانید از پس آن برآیید. هر گام به سوی ترک، شما را به هدف نزدیک‌تر می‌کند. علائم ترک موقتی هستند، اما منافع طولانی‌مدت زندگی بدون دخانیات تا پایان عمر با شما خواهد ماند.
تیم مراقبت‌های بهداشتی در کنار شماست تا با حمایت‌های لازم، این سفر را آسان‌تر کنند. اعتماد به نفس داشته باشید و از توانایی‌های درونی خود برای غلبه بر اعتیاد بهره بگیرید. هر قدم، شما را به آزادی و سلامتی نزدیک‌تر می‌کند.
زندگی بدون نیکوتین، زندگی پربارتر و لذت‌بخش‌تری را به ارمغان می‌آورد. تنفس عمیق، طعم واقعی زندگی و انرژی سرشار، تنها بخشی از پاداش‌های ترک است. این فرصتی استثنایی برای بازیابی سلامتی و شادابی است. پس با اراده‌ای آهنین، چنگال نیکوتین را از زندگی خود بیرون کشیده و گامی نو در مسیر سلامت بردارید.
