سم زدایی خون یا پاک‌سازی خون از مواد مخدر انواع مختلفی دارد. به طور کلی انواع سم زدایی در ترک اعتیاد به سه شیوه کلی فوق سریع، تدریجی و سریع انجام می‌شود.
انتخاب هر کدام از این موارد به شرایط فیزیولوژیک بدن فرد، وضعیت روحی بیمار و میزان وابستگی او نسبت به مصرف مواد اعتیاد زا، بستگی دارد.
سم زدایی به معنی حذف مواد از بدن فرد معتاد است که در طی این فرایند به کسی که معتاد است کمک می‌شود، تا بر اثرات مزمن مسمومیت مواد غلبه کند و علائم ترک را به حداقل برساند.
به عبارت دیگر، سم زدایی مواد یعنی قطع یا کاهش مصرف مواد مخدر که در اثر آن علائم ترک ظاهر می‌شوند و هدف از دارو درمانی در این مرحله، کاهش شدت علائم یا کاهش دورهٔ سم زدایی است.
در مطلب قبل با فرایند سم زدایی و اینکه سم زدایی چیست و چگونه انجام می‌شود؟ صحبت کردیم و با مراحل سم زدایی آشنایی شدیم. در ادامه این مطلب با انواع سم زدایی در ترک اعتیاد، سم زدایی تدریجی، سریع و فوق سریع با کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر همراه باشید.
انواع سم زدایی در ترک اعتیاد مواد مخدر
معمولاٌ بیشتر برنامه‌های پاک‌سازی مواد مخدر از بدن شامل کنترل دارویی می‌شوند. برنامه‌های جامع سم زدایی سریع یا تدریجی کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر متشکل از روش‌های غیر سنتی و بیشتر شامل موارد زیر است؛ ولی تنها به این موارد محدود نمی‌شود:
- طب سوزنی
- یوگا و مدیتیشن
- تغذیه سالم
- ورزش
- بیوفیدبک
- تراپی هنرهای خلاقانه
- سم زدایی تدریجی
- سم زدایی سریع
- سم زدایی فوق سریع
به طور کلی می‌توان گفت، قطع مصرف مواد مخدر به مرور زمان و تحت نظر کلینیک‌های تخصصی بهترین راهی است که ترک بدون بازگشت را به همراه دارد.
طریقه اصلی سم زدایی بدن از مواد مخدر به سه روش تدریجی و همچنین سم زدایی سریع و فوق سریع توسط دکتر ترک اعتیاد انجام می‌شود که هر کدام با توجه به شرایط فرد انتخاب می‌شوند؛ در ادامه به بررسی ۳ نوع از انواع سم زدایی یعنی سم زدایی تدریجی، سم زدایی سریع و فوق سریع می‌پردازیم.
سم زدایی تدریجی مواد مخدر یا ROD
شدت وابستگی جسمی و روانی در اثر مصرف مخدرها و محرک‌های مختلف، متفاوت است و دوز مصرفی رابطه مستقیمی با افزایش شدت این وابستگی‌ها دارد.
اولین قدم به سوی بهبودی و کاهش شدت علائم ترک اعتیاد، سم زدایی یا به عبارتی پاک‌سازی بدن از مواد مخدر است. در مراکز ترک اعتیاد، از قرص‌های سم زدایی برای خروج مواد مخدر استفاده می‌شود.
قرص‌های سم زدایی که همان داروهای روانپزشکی تجویز شده توسط پزشک متخصص سم زدایی است، در طول مراحل پاک‌سازی بدن از مواد به مرور کاهش داده می‌شود، تا زمانی که وابستگی بیمار از لحاظ فیزیکی به مواد اعتیادآور به طور کامل از بین برود.
می‌توان گفت به طور کلی، در صورت مصرف مخدرها یا محرک‌ها با دوز بالا سم زدایی ترک اعتیاد نیازمند مدت زمان بیشتری است تا بیماران این فرصت را داشته باشند که به کمک درمانگران وابستگی روانی و جسمی خود را کنار گذاشته و سلامت کامل خود را به دست آورند.
به همین منظور مدت زمان و برنامه درمانی بیماران بعد انجام مشاوره اولیه و گرفتن کیت تست اعتیاد به منظور بررسی مواد اعتیادآور مصرفی و همچنین بررسی وضعیت سلامت بیمار مشخص خواهد.
توجه داشته باشید که بر خلاف سم زدایی فوق سریع (UROD)، درمان تدریجی هیچ محدودیت سنی ندارد.
- سم زدایی مواد از بدن به صورت یک باره و بدون نظارت پزشک متخصص، ممکن است عواقب جدی و خطرناکی برای بیمار داشته باشد.
- درمان به مواد مخدر یا الکل، اغلب با پاک‌سازی بدن از مواد مخدر آغاز می‌شود. در این روش با مدیریت علائم ناشی اعتیاد از ترک مواد مخدر، سموم موجود از بدن خارج می‌شود.
- سم زدایی را می‌توان یا به صورت بستری یا به صورت سرپایی انجام داد و معمولاً شامل سه مرحله: ارزیابی، تثبیت و ورود به مرحله درمان می‌شود.
- به شدت توصیه می‌شود که سم زدایی و پاک‌سازی بدن از مواد مخدر در ترک الکل، مواد مخدر یا بنزودیازپین تحت نظر پزشک متخصص ترک اعتیاد و کادر پزشکی انجام شود، در غیر این صورت ممکن است مرگبار باشد.
- سم زدایی یا ROD در واقع تنها روش درمان نیست. پس از تکمیل مراحل سم زدایی مواد از بدن، باید وارد برنامه ترک اعتیاد تحت نظارت روانپزشک و خدمات روان‌شناسی ترک اعتیاد شوید.
انواع سم زدایی و سم زدایی سریع
از دیگر انواع سم زدایی روش سم زدایی سریع است. سم زدایی سریع برای افرادی که دوز مصرفی کمی دارند و مدت زمان زیادی از اعتیاد آن‌ها نمی‌گذرد، استفاده می‌شود.
در این روش سم زدایی بیمار با تشدید علائم ناشی از ترک یک باره مواد اعتیاد آور مواجه خواهد شد. بعد از پیاده‌سازی کامل سم زدایی مواد مخدر، پزشک عموماً از متدهای درمانی همچون کاشت ایمپلنت نالتروکسان برای درمان قطعی اعتیاد در بیمار استفاده می‌کند.
حین سم زدایی سریع که در مطالعات بالینی به آن پاک‌سازی بدن از مواد مخدر به کمک بیهوشی هم گفته می‌شود. هنگام پشت سر گذاشتن علائم ترک فرد تحت بیهوشی قرار می‌گیرید.
از این فرایند به عنوان روش بدون درد ترک نیز تبلیغ می‌شود. به طوری که افراد دچار مشکلات اعتیاد می‌توانند به سادگی “طی مرحله ترک به خواب بروند”. فرض بر این است که در این روش سم موجود در بدن افراد به جای چند روز یا چند هفته، ظرف چند ساعت خارج می‌شود.
سم زدایی فوق سریع یا UROD
سم زدایی بدن از مواد مخدر به روش فوق سریع UROD نیز یکی دیگر از متدهای سم زدایی بدن از مواد اعتیاد زا بوده که با سرعت بالاتری نسبت به سم زدایی تدریجی مواد انجام می‌شود.
در استفاده از این روش برای افراد مختلف محدودیت‌هایی وجود دارد، به عنوان مثال ترک اعتیاد با سم زدایی فوق سریع اعتیاد برای بیماران مبتلا به عارضه‌های قلبی و گوارشی و حتی افرادی که از دیابت رنج می‌برند، قابل استفاده نیست.
علاوه بر این روش به هیچ وجه برای افراد با دوز مصرف زیاد و یا افرادی که مدت زمان زیادی از درگیری آن‌ها با اعتیاد گذشته است، توصیه نمی‌شود.
برای آشنایی بیشتر با نحوه سم زدایی ترک اعتیاد در کلینیک طلوعی دیگر به این لینک مراجعه کنید.
