بیشتر بیمارانی که ریتالین را در دوز درمانی و طبق دستور پزشک مصرف می‌کنند، دچار اعتیاد نمی‌شوند. اما افرادی که برای تجربه سرخوشی، بهبود عملکرد تحصیلی، کاهش وزن و شب بیداری به سوءمصرف ریتالین روی می‌آورند، به این ماده اعتیاد پیدا کرده و به شدت نیاز به ترک ریتالین خواهند داشت.
سوءمصرف ریتالین، به ویژه در مقادیر بالا علاوه بر اعتیاد باعث وابستگی جسمی نیز می‌شود. وابستگی جسمی به ریتالین بسیار خطرناک است و بهتر است افراد قبل از رسیدن به این مرحله ترک ریتالین را جدی گرفته و به دنبال راه‌های صحیح ترک آن باشند.
نحوه ترک ریتالین به این شکل است که در مرحله اول یا سم‌زدایی، فرد باید مصرف ریتالین را قطع کند تا وابستگی جسمی به این ماده اعتیاد آور از بین برود.
از آنجایی که کنار گذاشتن ریتالین چندان کار راحتی نیست و به یک مشکل جدی برای فرد تبدیل می‌شود، روش ترک ریتالین هر چه که باشد، برای حفظ سلامت بیمار باید آن را در بهترین مرکز ترک اعتیاد انجام داد.
در ادامه برای آشنایی بیشتر با ریتالین، عوارض و علائم اعتیاد به آن و روش‌های درمان اعتیاد به ریتالین با کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر همراه باشید.
ریتالین چیست؟
متیل‌فنیدات یا به انگلیسی Methylphenidate یک داروی تجویزی با نام تجاری ریتالین است. از دیگر نام‌های تجاری متیل‌فنیدات می‌توان به کنسرتا و بیفنتین اشاره کرد؛ این دارو از ترکیبات مشابه آمفتامین‌ها است.
ریتالین به عنوان یک محرک سیستم عصبی مرکزی، معمولاً برای درمان اختلال نقص توجه-بیش‌فعالی (ADHD)، حمله خواب (نارکولپسی)، افسردگی و کمبود حواس و هوشیاری تجویز می‌شود.
این ماده ممکن است از طریق خوراکی یا پوست جذب شوند و جالب است بدانید، این دارو در فرهنگ عامه به “قرص شب امتحان” شهرت دارد.
داروی ریتالین در دسته مواد محرک قرار می‌گیرد و از نظر شدت اثرگذاری و عوارض در میانه طیفی قرار دارد که یک طرف آن کافئین و در طرف دیگر موادی با اثرات شدید مانند کوکائین، MDMA (اکستازی) و مت‌آمفتامین (شیشه) قرار دارند. این داروی محرک نیمه عمر ۴ ساعته دارد.
داروهایی مانند ریتالین که برای درمان طیف اختلالات ADHD تجویز می‌شوند، بر مواد شیمیایی مغز از جمله دوپامین و نوراپی‌نفرین تأثیر می‌گذارند.
اثر ریتالین بر مغز عمدتاً در قشر مغز مشاهده می‌شود که مسئولیت عملکردهایی مانند کنترل تکانه، حل مسئله و برنامه‌ریزی را به عهده دارند. ریتالین نوعی بازدارنده باز جذب دوپامین است، یعنی این که باعث می‌شود دوپامین بیشتری در دسترس مغز باشد و غلظت نوراپی‌نفرین را افزایش می‌دهد.
میل شدید به ریتالین در زمان شروع ترک آن به دلیل تأثیر دارو بر انتقال دهنده عصبی دوپامین در مغز ازعوارض بسیار رایج است. استفاده طولانی مدت از آمفتامین‌ها می‌تواند بر نحوه تولید دوپامین در مغز تأثیر بگذارد و پس از ترک مدتی طول بکشد تا مغز به حالت عادی برگردد.
در این مدت بسیاری از افراد هوس‌های شدیدی را تجربه می‌کنند، زیرا مغز از نظر شیمیایی در حال سازگاری با عدم وجود دارو است. البته درمان‌ها و ابزارهایی برای کمک به مدیریت هوس و تمایل به مصرف ریتالین مانند درمان رفتاری شناختی، ذهن آگاهی و مدیتیشن وجود دارد.
عوارض مصرف ریتالین
از مهم‌ترین عوارض جانبی سوءمصرف ریتالین اعتیاد به این دارو است. در جامعه امروز، سوءمصرف محرک‌های سیستم عصبی مرکزی به مشکل بزرگی به ویژه در میان نوجوانان و دانشجویان تبدیل شده است. وقتی فردی دوز بالایی از ریتالین را مصرف می‌کند، حالت نشئگی و سرخوشی به او دست می‌دهد.
این حالت سرخوشی واکنش پاداش را در مغز فعال می‌کند که در نهایت موجب اعتیاد به ریتالین می‌شود. با مصرف مدت دار ریتالین کم کم بدن به آن مقاوم شده و برای دریافت همان حس سرخوشی باید میزان بیشتری از ریتالین توسط شخص مصرف شود.
بنابراین فرد برای دریافت حس سرخوشی دوز ریتالین را افزایش می‌دهد و به این ترتیب کم کم به دوزهای بالای ریتالین معتاد خواهد شد. کسی که به ریتالین اعتیاد دارد، باید توجه زیادی به سلامت خود داشته باشد.
مشکلات قلبی و مغزی که ریتالین به وجود می‌آورد و آسیب‌هایی که برای کبد شخص دارد، مهم‌ترین دلیل برای ترک اعتیاد به ریتالین است. بعضی دیگر از عوارض جانبی این دارو عبارت‌اند از:
- تب
- سردرد
- استفراغ
- اضطراب
- حالت تهوع
- کاهش اشتها
- خشکی دهان
- اختلالات خواب
- کاهش وزن
- درد مفاصل
- روان‌پریشی
- مشکلات قلبی
- گرفتگی عضلات
- ضربان سریع قلب
- واکنش‌های آلرژیک
- نعوظ طولانی مدت
- کبودی غیرمعمول یا پوسته پوسته شدن پوست
علائم ترک ریتالین
شاید بدیهی به نظر برسد، اما شرط مؤثر بودن درمان اعتیاد این است که بیمار ابتدا مصرف مواد را متوقف کند. البته ترک کردن مواد چالش دشواری برای بیمار است.
چرا که بیماران پس از قطع مصرف مواد با علائم آزاردهنده ترک و میل شدید به مصرف مواد مواجه می‌شوند. علائم ترک می‌تواند چند ساعت پس از قطع دارو شروع شود و تا چند ماه ادامه یابد.
پس از ترک ناگهانی این ماده مصرف کننده ممکن است برخی از علائم ترک ریتالین را تجربه کند. برخی از این علائم عبارت‌اند از:
- یبوست
- افسردگی
- سرگیجه
- افکار خودکشی
- سردرگمی ذهنی
- افزایش اشتها و وزن
- از دست دادن انگیزه
- ناتوانی در تمرکز کردن
- تحریک‌پذیری و پرخاشگری
- آشفتگی، خشم و نوسانات خلقی
- تفکرات مبهم (اختلالات فکری)
- تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم
- ولع و میل شدید به مصرف مواد
- ناراحتی معده و مشکلات گوارشی
- خواب‌آلودگی، خستگی مزمن و بی‌خوابی
- از دست دادن لذت در چیزهایی که زمانی لذت بخش بودند.
ترک ریتالین چند روز طول می‌کشد؟
مدت زمان تحمل علائم ناشی از قطع مصرف ریتالین به عوامل مختلفی بستگی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مدت زمان سوءمصرف دارو و دوز معمول مصرف دارو اشاره کرد.
مهم‌ترین عواملی که در ترک اعتیاد به ریتالین مهم هستند، فاکتورهایی مانند سن، جنسیت، مدت و دوز مصرف است. این فاکتورها هر کدام به نحوی روی فرد تأثیر گذاشته و نحوه و زمان ترک ریتالین را تغییر می‌دهند.
افراد با توجه به شرایط جداگانه و ویژه‌ای که دارند در سطح خاصی از اعتیاد به سر می‌برند و به همین دلیل برای هر فرد روش درست و بهینه ترک اعتیاد متفاوت خواهد بود.
برای ترک ریتالین در ابتدا با مشاور ترک اعتیاد مشورت کرده و روش مناسب برای درمان اعتیاد به ریتالین در مورد فرد مورد نظر به صورت ویژه تعیین شود.
وقتی اثر دارو از بین می‌رود، خماری ریتالین با یک حمله آنی شروع می‌شود. اکثر بیماران ظرف یک تا سه روز با خستگی، ولع غیر قابل کنترل به مصرف دوباره، حالت تهوع، آشفتگی و نوسانات خلقی مواجه می‌شوند.
علائمی مانند افسردگی، خستگی شدید، اختلالات خواب و افزایش اشتها بعد از سپری شدن سه روز و ظرف هفته اول شروع می‌شود. هفته دوم ترک ریتالین با ادامه پیدا کردن علائمی مانند اضطراب، افسردگی و خستگی می‌گذرد.
انتظار می‌رود این علائم در آغاز هفته سوم کاهش پیدا کند؛ حال اکثر بیماران در هفته چهارم بهتر می‌شود. البته علائم برخی بیماران تا چند ماه ادامه دارد، به خصوص اگر مقادیر زیادی ریتالین را برای مدت طولانی مصرف کرده باشند.
ترک ریتالین به روش بستری در کلینیک طلوعی دیگر
ترک اعتیاد ریتالین به صورت بستری ایجاب می‌کند که بیمار به صورت شبانه‌روزی در کلینیک تحت نظر باشد. این درمان معمولاً بعد از سم‌زدایی سریع شروع می‌شود.
درمان بستری، درمانی فشرده و ویژه است و بیماران را از حمایت و نظارت مداوم برخوردار می‌سازد. این روش برای بیماران دچار اعتیاد شدید مفید است. مدت زمان معمول بستری در مرکز ترک اعتیاد، ۲ الی ۳ هفته است که البته این مدت ممکن است کوتاه‌تر یا طولانی‌تر باشد.
برنامه‌های بازپروری و ترک اعتیاد بستری شامل درمان‌های روانشناسی، برنامه‌های گروه درمانی یا ترکیبی از رویکردهای مختلف است. ترک ریتالین به صورت بستری معمولاً بهترین گزینه برای افراد زیر است:
- بیماران دچار اعتیاد شدید به ریتالین
- افرادی که به چند ماده مخدر یا محرک اعتیاد دارند.
- بیمارانی که روش‌های درمان دیگر برای ترک را امتحان کرده‌اند، اما نتیجه‌ای نگرفته‌اند و موفق به ترک اعتیاد نشده‌اند.
- افرادی که علاوه بر اعتیاد دچار مشکلات سلامت روان نیز هستند و در واقع در اثر همین عارضه‌های روانی به اعتیاد گرایش پیدا کرده‌اند.
ترک اعتیاد سرپایی ریتالین در کلینیک طلوعی دیگر
ترک اعتیاد سرپایی به اندازه روش بستری فشرده و سختگیرانه نیست و نیازی نیست که بیمار در مرکز ترک اعتیاد زندگی کند. بیماران می‌توانند در خانه خودشان زندگی کنند، در محل کار یا تحصیل حاضر شوند یا در فعالیت‌های روزمره‌شان شرکت کنند.
بیماران سرپایی تحت نظارت شبانه‌روزی نیستند و کافی است در جلسات هفتگی گروه درمانی بیماران اعتیاد، خانواده درمانی بیماران اعتیاد یا جلسات مشاوره فردی برای بیماران اعتیاد شرکت کنند.
این جلسات شامل مشاوره، گفتگو با افرادی در وضعیت مشابه، روان درمانی، درمان شناختی، مشاوره خانواده و حمایت شغلی است. در درمان سرپایی نیز از برنامه‌های سم‌زدایی بدن از مواد استفاده می‌شود.
ترک اعتیاد ریتالین به صورت سرپایی روش بسیار مناسبی برای افرادی است که توان و زمان اقامت در مرکز ترک اعتیاد را ندارند. افرادی که می‌خواهند اعتیاد به ریتالین را ترک کنند، اما از نظر موقعیت اجتماعی و امور روزمره قادر به ماندن تمام وقت در مرکز ترک اعتیاد نیستند.
این افراد بهتر است از روش سرپایی سم‌زدایی و ترک اعتیاد استفاده کرده و به جای حضور تمام وقت در مرکز ترک اعتیاد، در منزل حضور داشته ولی باید در هفته به صورت مرتب به مرکز مشاوره کلینیک سر بزند.
افراد برای ترک اعتیاد ریتالین در دوران نقاهت نیازمند داروها و روش‌های درمانی روانپزشکی و روانشناسی است. در مراکز درمان اعتیاد عموماً گروه درمانی و جلسات خصوصی مشاوره روانشناسی و روانپزشکی به افراد معتاد به مواد مخدر و ریتالین ارائه می‌شود. ترک اعتیاد سرپایی ریتالین بهترین گزینه برای افراد زیر است:
- افرادی که دچار اعتیاد خفیف هستند.
- بیمارانی که درمان دیگری را تا به حال امتحان نکرده‌اند.
- بیمارانی که از سیستم حمایتی قوی در خانه برخوردارند.
خدمات کلینیک طلوعی دیگر برای ترک ریتالین
درمان اعتیاد ریتالین در کلینیک طلوعی دیگر توسط مجرب‌ترین کادر پزشکی ترک اعتیاد، انجام می‌شود. طلوعی دیگر بهترین مرکز ترک اعتیاد ریتالین با مجوز رسمی بستری بیماران سوء مصرف مواد از وزارت بهداشت همراه با مشاوره رایگان بستری و درمان است.
فعالیت‌های عمده این مرکز در زمینه‌های روانپزشکی و روانشناسی که شامل بررسی‌های تشخیصی، درمان‌های دارویی و غیردارویی، مشاوره و روش‌های مختلف روان‌درمانی انفرادی و گروهی برای بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی و روان‌تنی و از جمله اعتیاد و به عبارت دیگر سوءمصرف و وابستگی به انواع مواد مخدر، مواد محرک و مواد روان‌گردان است.
- خدمات اورژانسی و شبانه روزی به صورت ویژه
- استفاده از به روزترین روش‌های ترک اعتیاد مواد مخدر
- انجام تمام آزمایش‌های پزشکی
- همراهی پزشک متخصص در مراحل درمان
- پرستار ۲۴ ساعته
- بستری تفکیک شده و اختصاصی
- امکانات هتلینگ و رفاهی که فضای اختصاصی همراه با امکانات تردمیل، میز تنیس و … در اختیار بیمار قرار داده می‌شود.
- پیگیری پس از درمان
- خدمات روانپزشکی و روانشناختی ترک اعتیاد
مراحل بستری در کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر
مراحل بستری تا ترخیص بیمار در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد طلوعی دیگر
۱. بستری
– تماس بیمار با کلینیک.
– پاسخگوبی پذیرش و پرزنت بیمار و توضیحات روند درمان به او.
– ست کردن تایم با روانشناس مجموعه جهت ارائه مشاوره رایگان به بیمار.
– توضیحات کامل در رابطه با روند درمان به بیمار در جلسه رایگان مشاوره.
۲. روند درمان
روند کلی درمان بیماران در این مجموعه به صورت ترکیب دو روش دارو درمانی و روان درمانی توام با هم صورت می‌گیرد.
طول دوره درمان بسته به حال بیمار و مقدار دوز مصرفی و نوع ماده‌ای که مصرف می‌کند متفاوت است. ولی حداقل زمانی که برای آن در نظر گرفته شده است ۲ تا ۳ هفته (۱۰ تا ۱۲ روز) می‌باشد.
۳. سرویس‌ها
خدماتی که ارائه می‌شود شامل صبحانه ناهار و شام (در کلینیک آجودانیه میان وعده) و اینترنت رایگان می‌باشد و استفاده از تلفن همراه نیز آزاد می‌باشد.
اتاق‌های کلینیک به صورت یک تخته و دو تخته می‌باشند که به کمد و یخچال و تخت مجهز بوده و در اتاق‌های یک تخته امکان حضور همراه هم برای بیمار فراهم می‌باشد.
۴. سم زدایی
بسته به نوع اعتیاد و مواد مصرفی در صورت لزوم سم زدایی کامل انجام می‌شود. همچنین بعد از به اتمام رسیدن دوره درمان بیمار توسط روانپزشک folow می‌شود و بیماران می‌توانند روانکاوی را با روانشناسان خود همچنان ادامه دهند.
بیماران در کنار ترک اعتیادشان باید جهت بهبود اختلالات روانشناسی به وجود آمده نیز تحت نظر روانشناسان قرار گرفته و روانکاوی شوند.
۵. ترخیص
بعد از اتمام دوره درمان در صورت منفی بودن تست و نرمال شدن بیمار از نظر فیزیکی و روحی و روانی و سپس بعد از تاییدیه پزشک متخصص کارهای ترخیص بیمار انجام می‌پذیرد که بعد از ترخیص هم باز بسته به نیاز بیمار می‌تواند جلسات مشاوره و روانکاوی خود را با روانپزشکان مجموعه داشته باشد.
تصاویر کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر
