ترک هر نوع مخدری، ابتدای کار با سختیهایی همراه است و ممکن است سلامت جسمی و روانی بیمار را به چالش بکشد. اعتیاد به مرفین ممکن است فقط بعد از چند بار مصرف ایجاد شود. از نشانههای وابستگی به مرفین هم میتوان به ایجاد مقاومت نسبت به اثر دارو اشاره کرد. برخی از افرادی که به آن اعتیاد دارند، در حین ترک مرفین افسرده میشوند.
شدت افسردگی در هر شخص متفاوت است، اما گاه این افسردگی در حدی است که میتواند منجر به خودکشی شود. به همین دلیل است که درمان افسردگی بعد از ترک اعتیاد بسیار مهم است و باید از روشهای استاندارد برای درمان استفاده کرد. زیرا علاوه بر افسردگی، ناتوانی بدن در زمان ترک، گاه منجر به مرگ خواهد شد.
از طرفی فردی که به مرفین وابسته شده هرچند از عوارض مخرب مرفین آگاهی دارد، اما همچنان به مصرف آن ادامه میدهد. به همین جهت برای ترک مرفین باید به کلینیک تخصصی مراجعه کرد. در ادامه برای آشنایی بیشتر با مرفین، عوارض و علائم اعتیاد به آن و روشهای درمان اعتیاد به مرفین با کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر همراه باشید.
مرفین چیست؟
مُرفین (Morphine) نوعی داروی ضد درد و آرامبخش بوده که از خانواده اپیوئیدها است. این دارو یکی از مشتقات تریاک است و به طور طبیعی از شیره گیاه خشخاش به دست میآید. فرمول شیمیایی مرفین C17H19NO3 است.
مرفین یکی از قدرتمندترین مواد مخدر و یکی از بهترین مسکنها است که با تأثیر مستقیم بر دستگاه عصبی مرکزی و از راه جلوگیری از احساس درد و آرام کردن سیستم عصبی مرکزی، کند کردن فشار خون، ضربان قلب و تنفس باعث ایجاد احساس لذت و آرامش میشود.
تأثیرات مرفین بر دستگاه عصبی انسان، آن را در رده پر کاربردترین داروهای ضد درد قرار داده، اما همین اثرات نیز احتمال سوءمصرف مرفین را افزایش میدهند.
مرفین دارویی است که مصرف آن به صورت خودسرانه و در دوز بالا به شدت اعتیادآور است. تحمل دارویی و وابستگی جسمی و روحی به آن باعث میشود، مصرف کننده مجبور شود برای ترک مرفین به کلینیک تخصصی ترک مرفین مراجعه کند.
مرفین در پزشکی برای مدیریت دردهای مزمن و حاد به کار میرود و معمولاً برای تسکین دردهای ناشی از سکته قلبی، سنگ کلیه و زایمان تجویز میشود.
این دارو به شکل پودری کریستالی سفید رنگ بوده که در سه فرم خوراکی (قرص و کپسول)، تزریقی (وریدی، زیرپوستی و عضلانی) و شیاف مصرف میشود.
اوج اثرات مرفین با تزریق وریدی، پس از حدود ۲۰ دقیقه و با مصرف از راه دهان، پس از حدود ۶۰ دقیقه نمایان میشوند و ۳ الی ۷ ساعت ادامه مییابند. لازم است ذکر شود که فرمولاسیونهایی از مرفین با مدت زمان اثرگذاری طولانیتر نیز پیدا میشوند.
رایجترین موارد استفاده از مرفین چیست؟
به خاطر اینکه مرفین جزو داروهای قوی برای کم کردن دردهای شدید است، این دارو در لیست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است؛ اما مصرف آن جز در موارد زیر و تحت نظر پزشک متخصص صورت نمیگیرد:
- سرطان
- سنگ کلیه
- کمر درد شدید
- دردهای بیماران قلبی
- دردهای مزمن و شدید
- دردهای شدید ریفلاکس معده
- ضد سرفه در سرفههای شدید
- درد ناشی از جراحی و پس از جراحی
- دردهای شدید ناشی از جراحتهای سخت
- داروی کمکی به همراه داروهای بیهوشی
- درد ناشی از بیماری خونی سلولهای داسی شکل
- ضداسهال در اسهالهای مزمن (از جمله اسهال بیماران مبتلا به ایدز)
عوارض مصرف مرفین چیست؟
یکی از عوارض مهم مرفین همین میل به مصرف مجدد در فواصل زمانی کم است که فرد را برای تأمین مجدد مواد وادار میکند. مرفین از جمله اعتیاد آورترین مواد مخدر است.
بدن نسبت به مصرف مرفین سریعاً واکنش نشان داده و مقاوم میشود، به همین دلیل فرد مصرف کننده دائماً برای رسیدن به نقطه اوج مقدار مصرفی خود را افزایش میدهد. با توجه به بالا رفتن دوز دارو، جان فرد نیز به خطر میافتاد و ریسک مرگ افزایش پیدا کرده و میتواند منجر به اوردوز و مرگ شود.
بعضی از افراد برای ترک تریاک به صورت خودسرانه از مرفین استفاده میکنند. در صورتی که مصرف مرفین به جز اعتیادآور بودن میتواند، باعث بروز عوارض جبران ناپذیری بر روی مغز، سیستم قلب و فشار خون، دستگاه گوارش و سایر اندامهای بدن شود.
مصرف مرفین فشار خون در عروق مغزی را بالا برده و باعث افزایش فشار مایع مغزی میشود. از داروی مرفین و مشتقات آن باید با احتیاط بیشتری برای بیماران قلبی و ریوی استفاده شود. مصرف بیش از حد مرفین عوارضی مانند اختلال در گردش خون، نارسایی قلبی، ایست قلبی را موجب میشود.
مصرف مرفین همچنین باعث اختلال در کار دستگاه گوارش میشود. در این شرایط ترشحات و حرکات معده کم شده و محتویات آن با تأخیر از معده خارج میشود. ترشح لوزالمعده و صفرا به داخل روده باریک نیز کم میشود.
ضمن آنکه سوءهاضمه و یبوست را نیز به همراه دارد. تکرر ادرار از عوارض مصرف مرفین است که دفع نامناسب ادرار را به دنبال دارد. از جمله دیگر عوارض سوءمصرف مرفین میتوان به تأثیر آن روی هورمونهای جنسی و در نتیجه ناباروری اشاره کرد.
مصرف مرفین در زمان بارداری متأسفانه جنین را نیز درگیر ابتلا به اعتیاد میکند و نوزادان مادران معتاد، خود نیز معتاد به دنیا میآیند؛ در زیر لیستی از عوارض مرفین را مشاهده میکنید:
- پارانویا
- بیقراری
- یبوست شدید
- اختلال تنفسی
- خستگی مفرط
- افسردگی شدید
- عدم هوشیاری
- اختلال ادراری
- عدم تمرکز کافی
- تشویش و استرس
- تنبلی و عدم تحرک
- تیکهای عضلانی
- تغییر شدید در وزن
- عدم مسئولیت پذیری
- اختلال در فکر کردن
- سرگیجه و منگی مزمن
- تنگ شدن مردمک چشم
- کنهها و لکههای پوستی
- انقباض عضلات رودهها
- سرخوشی غیر قابل وصف
- اختلالات روانی و رفتاری
- انزوا در جمعهای خانوادگی
- عدم ثبات در روابط احساسی
- اختلال در هماهنگی عضلات
- خارش قسمتهای خاصی از بدن
- عدم تمایل به فعالیتهای روزمره
- از دست دادن اشتها یا میل به خوردن شدید
- ظهور رنگ دانههای آبی بر روی سطح بدن
خطرات سوءمصرف مرفین
متأسفانه سوءمصرف مرفین بسیار خطرناک بوده و در اکثر موارد به قیمت زندگی فرد تمام میشود. تزریق مرفین خطر ابتلا به هپاتیت را افزایش میدهد.
طبق گزارش CDC، پنج سال تزریق مرفین خطر ابتلا به هپاتیت B و هپاتیت C را به ترتیب ۵۰ ـ ۷۰ درصد و ۵۰ ـ ۸۰ درصد بالا میبرد.
همچنین بر اساس گزارش AVERT، تزریق مرفین عامل ابتلای هشت درصد از افرادی است که به تازگی در سال ۲۰۱۰ آلوده به HIV تشخیص داده شدهاند.
البته برخی مصرف کنندگان آنقدر عمر نمیکنند، تا سابقه مصرفشان به پنج سال برسد. طبق گزارش CDC، تعداد ۴۳٬۹۸۲ نفر در سال ۲۰۱۳ جان خود را بر اثر اوردوز از دست دادند؛ از این تعداد ۲۲٬۷۶۷ نفر داروهای تجویزی مصرف میکردند و ۱۶٬۲۳۵ نفر فقط به مسکنهای مخدر وابسته بودند.
علائم اعتیاد به مرفین
اعتیاد به مرفین باعث بروز نشانههایی در شخص میشود. علائم اعتیاد به مرفین عبارت است از: اختلال در گفتار، بیتوجهی، خواب آلودگی شدید، تب، افزایش فشار خون، افزایش تشنگی، درد کمر یا پهلو، خواب آلودگی شدید، تورم صورت و اندامها، کند شدن تنفس، گرفتگی عضلات، اسپاسم، درد. همچنین مصرف بیش از حد آن میتواند منجر به بیهوشی، کما یا کند شدن تنفس تا سرحد مرگ شود.
علائم ترک مرفین
علائم ترک مرفین ممکن است برای فرد آزار دهنده باشد، اما به ندرت پیش میآید که تهدید کننده زندگی او شود. مراقبتهای حمایتی و داروها به کاهش تجربه ناخوشایند ترک اعتیاد به مرفین کمک خواهند کرد.
ترک مرفین ممکن است در بدن اثرات متفاوتی بگذارد. هنگام ترک این دارو ممکن است بدن دچار کم آبی شود یا به دلیل استفراغ و اسهال دچار عدم تعادل در الکترولیتها شود.
مصرف کنندگان مرفین، همچنین ممکن است در اثر استفراغ مکرر و استنشاق ناخواسته محتویات معده (آسپیراسیون) دچار عفونت در ریهها شوند. علاوه بر این، عود مجدد در حین یا پس از قطع مصرف، احتمال اوردوز و مرگ را افزایش میدهد.
تحمل فرد مصرف کننده نسبت به مرفین در طول ترک کاهش مییابد و اگر فرد همان دوز قبلی را مصرف کند، ممکن است بدن او تحت فشار قرار گیرد.
سمزدایی مرفین چقدر طول میکشد؟
مرفین چندین روز در بدن باقی میماند. علائم اعتیاد به مرفین معمولاً چند ساعت بعد از آخرین بار مصرف شروع میشود. البته مدت زمان و شدت علائم سمزدایی مرفین در تمام بیماران یکسان نیست.
بسیاری از بدترین علائم همواره دو تا چهار روز استمرار دارد. شدت علائم معمولاً ظرف ۷۲ ساعت بعد از سمزدایی بدن از مرفین به اوج میرسد.
روشهای ترک مرفین
بیماران وابسته به مرفین اگر به کمک روشهای تخصصی درمان ترک مرفین و تحت نظر دکتر متخصص حرفهای و باتجربه ترک کنند، مسیر برگشت به سلامتی آسانتر و ایمنتر میشود.
لازم به ذکر است که به جای دفع سریع مرفین از بدن میتوان از روشهای جایگزینی مانند سمزدایی تدریجی، شرکت در جلسات گروه درمانی و حتی ورزش استفاده کرد.
از همه مهمتر این که روشهای جایگزین روحیه و خلق و خو را بهبود میدهد و به بیمار کمک میکند تا تمرکزش را حفظ کند و از هدفش دور نشود.
هرچند درمان دارویی در غلبه بر اعتیاد جسمی به بیماران کمک میکند، اما اختلال سوءمصرف مواد مخدر غالباً در سلامت روان یا آسیبهای گذشته ریشه دارد.
انجام مشاورههای فردی و گروهی برای تشخیص و درمان علل اصلی اعتیاد از وظایف مهم روانشناسان ترک اعتیاد کلینیک طلوعی دیگر است.
روشهای روانشناختی و مشاوره ترک مرفین در کلینیک طلوعی دیگر
رفتاردرمانی شناختی: رفتاردرمانی شناختی (CBT) متمرکز بر اثر باورها، افکار و نگرشهای فرد بر رفتار و احساساتش است. رفتاردرمانی شناختی بیمار را به قابلیتهای مقابلهای و تصورات واقع بینانهتر از واقعیت مجهز میکند و تعدیل هیجانی وی را بهبود میدهد.
مشاوره گروهی: مراقبتهای بعد از ترک مرفین بیمار در برنامه درمان جامع ترک اعتیاد طلوعی دیگر در نظر گرفته شده است؛ مشاوره گروهی نقش مهمی در دوران بعد از ترک اعتیاد مواد دارد.
مشاوره گروهی با هدف تزریق گرما و اشتیاق زندگی اجتماعی در قلب بیمار و بهبود تعاملات انسانی وی طراحی میشود. افرادی که در جلسات گروهی شرکت میکنند، از تجربیات دیگران درس میگیرند. با این توصیف مشاوره گروهی بخش مهمی از فرایند ترک مرفین محسوب میشود.
مشاوره فردی: مراجعین در جلسات روان درمانی یا مشاوره فردی با مشاور یا روانشناسی مجرب ارتباط برقرار میکنند، تا علل اختلال سوءمصرف مواد مخدر را بیابد و اعتیاد را ریشهیابی کند.
روانشناس ترک اعتیاد سعی میکند، ارتباطی فردی را با مراجعین برقرار کند و اعتمادشان را به دست بیاورد. مشاوره فردی به ارتقاء عزت نفس، خودآگاهی و احساس دلسوزی کمک میکند.
درمان بستری برای ترک مرفین
ترک اعتیاد به صورت سمزدایی تدریجی (بستری) درمانی کلنگر است که شامل ارزیابی، سمزدایی و بازپروری میشود. مراجعینی که در درمان بستری شرکت میکنند، باید شبانه روز در کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر تحت نظر باشند.
بیماران بستری تحت نظارت کامل متخصصین ترک اعتیاد قرار دارند و در جلسات مشاوره فردی و گروهی شرکت میکنند. میزان محدودیتها بعد از اتمام دوره درمان بستری کاهش داده میشود و بیماران میتوانند درمان را به روش بستری نیمه وقت، مراقبت سرپایی ویژه و مراقبت سرپایی ادامه دهند.
درمان بستری که شامل مراقبت پیوسته میشود، بیش از همه برای بیماران مبتلا به اعتیاد شدید و بلند مدت مناسب است. مراقبت دائمی از بیماران به دلیل احتمال بروز علائم خماری شدید و مرگبار بعد از قطع مصرف مرفین بسیار مهم است.
بیمارانی که در کلینیک ترک اعتیاد و روانپزشکی طلوعی دیگر بستری میشوند، علاوه بر دسترسی شبانهروزی به پزشکان میتوانند از تجهیزات مختلف موجود در مرکز نیز برای تسهیل فرایند ترک اعتیاد به مرفین استفاده کنند.
چنانچه شرایط بیمار از نظر پزشکی مناسب باشد، میتواند از سالن ورزش مرکز استفاده کند. در جلسات درمانی و ورزشهای مختلف شرکت کند و از دیگر امکانات مرکز بهره ببرد. مشاور مرکز سطح مناسب مراقبت از بیمار را با توجه به نیازهای وی تعیین میکند.
خدمات کلینیک طلوعی دیگر برای درمان اعتیاد به مرفین
درمان اعتیاد مرفین در کلینیک طلوع دیگر توسط مجربترین کادر پزشکی ترک اعتیاد، انجام میشود. طلوع دیگر بهترین مرکز ترک اعتیاد مرفین با مجوز رسمی بستری بیماران سوءمصرف مواد از وزارت بهداشت همراه با مشاوره رایگان بستری و درمان است.
فعالیتهای عمده این مرکز در زمینههای روانپزشکی و روانشناسی که شامل بررسیهای تشخیصی، درمانهای دارویی و غیردارویی، مشاوره و روشهای مختلف رواندرمانی انفرادی و گروهی برای بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی و روانتنی و از جمله اعتیاد و به عبارت دیگر سوءمصرف و وابستگی به انواع مواد مخدر، مواد محرک و مواد روانگردان است.
- خدمات اورژانسی و شبانه روزی به صورت ویژه
- استفاده از به روزترین روشهای ترک اعتیاد مواد مخدر
- انجام تمام آزمایشهای پزشکی
- همراهی پزشک متخصص در مراحل درمان
- پرستار ۲۴ ساعته
- بستری تفکیک شده و اختصاصی
- امکانات هتلینگ و رفاهی که فضای اختصاصی همراه با امکانات تردمیل، میز تنیس و … در اختیار بیمار قرار داده میشود.
- پیگیری پس از درمان
- خدمات روانپزشکی و روانشناختی ترک اعتیاد
مراحل بستری در کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر
مراحل بستری تا ترخیص بیمار در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد طلوعی دیگر
۱. بستری
– تماس بیمار با کلینیک.
– پاسخگوبی پذیرش و پرزنت بیمار و توضیحات روند درمان به او.
– ست کردن تایم با روانشناس مجموعه جهت ارائه مشاوره رایگان به بیمار.
– توضیحات کامل در رابطه با روند درمان به بیمار در جلسه رایگان مشاوره.
۲. روند درمان
روند کلی درمان بیماران در این مجموعه به صورت ترکیب دو روش دارو درمانی و روان درمانی توام با هم صورت میگیرد.
طول دوره درمان بسته به حال بیمار و مقدار دوز مصرفی و نوع مادهای که مصرف میکند متفاوت است. ولی حداقل زمانی که برای آن در نظر گرفته شده است ۲ تا ۳ هفته (۱۰ تا ۱۲ روز) میباشد.
۳. سرویسها
خدماتی که ارائه میشود شامل صبحانه ناهار و شام (در کلینیک آجودانیه میان وعده) و اینترنت رایگان میباشد و استفاده از تلفن همراه نیز آزاد میباشد.
اتاقهای کلینیک به صورت یک تخته و دو تخته میباشند که به کمد و یخچال و تخت مجهز بوده و در اتاقهای یک تخته امکان حضور همراه هم برای بیمار فراهم میباشد.
۴. سم زدایی
بسته به نوع اعتیاد و مواد مصرفی در صورت لزوم سم زدایی کامل انجام میشود. همچنین بعد از به اتمام رسیدن دوره درمان بیمار توسط روانپزشک folow میشود و بیماران میتوانند روانکاوی را با روانشناسان خود همچنان ادامه دهند.
بیماران در کنار ترک اعتیادشان باید جهت بهبود اختلالات روانشناسی به وجود آمده نیز تحت نظر روانشناسان قرار گرفته و روانکاوی شوند.
۵. ترخیص
بعد از اتمام دوره درمان در صورت منفی بودن تست و نرمال شدن بیمار از نظر فیزیکی و روحی و روانی و سپس بعد از تاییدیه پزشک متخصص کارهای ترخیص بیمار انجام میپذیرد که بعد از ترخیص هم باز بسته به نیاز بیمار میتواند جلسات مشاوره و روانکاوی خود را با روانپزشکان مجموعه داشته باشد.