در مطالب قبلی درباره اینکه روش درمانی RTMS یا تحریک مغناطیسی مغز مکرر چیست؟ و چه کاربرد، مزایا و معایبی دارد، صحبت کردیم. در ادامه این مطلب به بررسی درمان افسردگی بدون دارو با RTMS می‌پردازیم.
آر تی ام اس (RTMS ) چیست؟ تاریخچه شیوه درمانی آر تی ام اس RTMS
کاربردهای روش درمانی RTMS در درمان بیماری‌ها
مزایا و عوارض روش درمانی RTMS یا تحریک مغناطیسی مغز مکرر
چه بیماری‌هایی با دستگاه RTMS درمان می‌شوند؟
احساس غم و اندوه یک واکنش طبیعی بدن به ناملایمات زندگی است، اگر این احساسات کوتاه مدت باشد مشکل‌ساز نمی‌شود. اما کسی که به اختلال افسردگی مبتلا شده، علاوه بر داشتن روحیه بسیار پایین و بی‌انگیزه بودن نسبت به انجام وظایف خود، دارای چندین علامت بالینی نیز خواهد بود.
به همین دلیل وقتی که علائم و نشانه‌های این بیماری بیش از دو هفته طول بکشد، باید فرد را نزد دکتر و متخصص روان شناس برد تا در مورد افسردگی و تاثیرات آن بررسی‌های لازم انجام شود و اقدام به درمان او نمود.
در حال حاضر درمان افسردگی بدون دارو با RTMS یکی از متدهای موفق و مدرن درمان اختلال افسردگی است که این روزها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زمانی که روش‌های درمانی معمول مانند داروها و مشاوره، در درمان افسردگی مؤثر نباشند، پزشک ممکن است از روش‌های دیگری مانند درمان افسردگی با آر تی ام اس را پیشنهاد دهد.
معمولا درمان با دستگاه RTMS در ۷۸ درصد بیماران جواب مثبت می‌دهد و هیچ اثر جانبی برایشان ندارد. سازمان FDA روش درمانی آر تی ام اس را به عنوان درمانی امن و سالم تشخیص داده است.
یکی از مزایای بزرگ درمان افسردگی با دستگاه TMS این است که بیماران وابستگی خود را به داروهای ضدافسردگی بسیار کاهش داده یا کامل حذف می‌کنند. در ادامه این مطلب به بررسی درمان افسردگی بدون دارو با RTMS، میزان تاثیر و مزایای آن می‌پردازیم. بنابراین در ادامه مطلب با کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر همراه باشید.
افسردگی چیست؟
افسردگی یا depression یک اختلال است که در رده اختلالات خلقی رده بندی می‌شود. این اختلال باعث احساس غم و اندوه مداوم یا از دست دادن علاقه نسبت به چیزهایی می‌شود که زمانی از آن‌ها لذت می‌بردید. همچنین می‌تواند در حافظه، تفکر، خوردن و خواب اختلال ایجاد کند.
این موضوع که نسبت به موقعیت‌های دشوار زندگی مانند از دست دادن شغل یا طلاق اندوهگین باشیم، کاملا طبیعی است. اما این اختلال هر روز به مدت حداقل دو هفته ادامه خواهد داشت و با برخی علائم بالینی همراه می‌شود.
همچنین به آن افسردگی بالینی هم می‌گویند و زندگی را برای شخص مبتلا بی‌ارزش می‌کند. در صورت عدم درمان و جدی گرفته نشدن علائم، ممکن است اختلالات خلقی حادتر شود و فرد به خودآزاری یا خودکشی دست بزند.
معمولا بیشترین احتمال بروز این اختلال در سنین ۴۵ تا ۶۵ سالگی دیده می‌شود. با این حال تحقیقات جدید ثابت کرده امروزه احتمال ابتلا به depression در سنین پایین‌تر یعنی متولدین ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۵ هم افزایش یافته است.
از طرفی افراد مسن به دلیل افکاری مانند نادیده گرفته شدن بیشتر به خودکشی فکر می‌کنند و احتمال افسرده شدن در آن‌ها بالاست.
علاوه بر این نشانه‌های این اختلال در کودکان با نوجوانان و بزرگسالان متفاوت است. آن‌ها بیشتر دچار کج‌خلقی و پرخاشگری می‌شوند.
از دیگر نشانه‌های depression در کودکان نیز میتوان به انزوای اجتماعی، ناراحتی یا کاهش میزان لذت و احساس گناه اشاره کرد. اکثر متخصصان معتقدند این بیماری در کودکان به دلیل منع او از بازی دلخواهش ایجاد می‌شود.
درمان افسردگی بدون دارو با RTMS
درمان افسردگی بدون دارو با RTMS، یک روش درمانی بدون دارو، غیرتهاجمی و ایمن به همراه ریسک بسیار پایین، برای درمان افسردگی‌های مقاوم و برخی دیگر از اختلالات روان‌پزشکی است.
از سال ۱۹۸۵، برای درمان افسردگی شدید و مقاوم به درمان، اضطراب، اختلال استرسی پس از حادثه و وسواس فکری – جبری، از این روش استفاده می‌کنند. در این روش درمانی، از پالس‌های مغناطیسی برای هدف قرار دادن مناطق خاصی از مغز استفاده می‌شود.
در طول یک جلسه درمانی RTMS، یک سیم‌پیچ الکترومغناطیس بر روی جمجمه و در نزدیکی پیشانی شما قرار می‌گیرد. آهنربای قرار داده شده بر روی پیشانی، پالس‌های مغناطیسی را برای تحریک سلول‌های عصبی تولید می‌کند.
این پالس‌ها بر روی سلول‌های عصبی در نواحی از مغز، مانند کورتکس پره فرونتال که مسئول کنترل خلق‌وخو و افسردگی هستند، تاثیر می‌گذارند.
فرایند تولید پالس‌های مغناطیسی دردناک نیست و هدف از این کار، فعال کردن نورون‌های این ناحیه از مغز و بهبود خلق‌وخو و کاهش علائم افسردگی است.
مدت زمان و طول دوره درمان افسردگی با تحریک مغناطیسی مغز، در افراد مختلف متفاوت است. با این وجود، معمولا افراد به جلسات درمانی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه‌ای برای حدود ۵ بار در هفته، نیاز پیدا می‌کنند.
مدت زمان درمان معمولاً بین ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد. طول دوره درمان با توجه به تاثیری که روی فرد می‌گذارد می‌تواند کوتاه‌تر یا طولانی‌تر باشد.
تاثیر آر تی ام اس RTMS بر افسردگی
از جمله بیماری‌های شایع روانی افسردگی است که این روزها آمار ابتلا به آن بسیار قابل توجه است. در شروع مسیر درمانی، ابتدا افراد تحت دارو درمانی قرار می‌گیرند. اما در صورتی که افراد دچار افسردگی‌های مقاوم به دارو باشند، بهترین جایگزین درمانی درمان افسردگی بدون دارو با RTMS است.
دستگاه آر تی ام اس در درجه اول برای درمان افسردگی شدید (MDD) استفاده می‌شود که نمی‌توان آن را با دارو و روان درمانی بهبود داد. در افسردگی مقاوم به درمان تقریبا ۳۰ درصد افراد مبتلا به افسردگی حاد به انواع روش‌ها و داروهای درمانی پاسخ نمی‌دهند.
پزشکان پیش از بررسی احتمال استفاده از روش درمانی تحریک مغناطیسی مکرر مغزی، دریافت حداقل یک دوره از داروهای ضد افسردگی را توصیه می‌کنند. یا حتی ممکن است داروهای ضد افسردگی و روان درمانی در ترکیب با RTMS مورد استفاده قرار گیرند.
علاوه بر این افرادی که برای روش‌هایی مانند الکتروشوک درمانی (ECT) از سلامتی کافی برخوردار نیستند، بهتر است از روش درمان افسردگی بدون دارو با RTMS استفاده کنند. افرادی که ریسک تشنج تا حساسیت به داروهای بیهوشی را دارند نیز بهتر است از همین روش استفاده کنند.
RTMS با تحریک سلول‌های عصبی و افزایش فعالیت در این ناحیه به درمان افسردگی حاد کمک شایانی می‌کند. استفاده از این شیوه در افرادی که به داروهای ضد افسردگی و روان درمانی پاسخ نمی‌دهند، موفقیت آمیز بوده است. در واقع، در سال ۲۰۰۸ سازمان غذا و دارو (FDA) استفاده از این شیوه را برای درمان افسردگی تایید نموده است.
مزایای درمان افسردگی بدون دارو با RTMS
از مزایای درمان افسردگی شدید و مقاوم به درمان با RTMS، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بدون نیاز به آرام‌بخش و بی‌حس‌کننده: برخلاف الکتروشوک درمانی، در درمان افسردگی با RTMS به استفاده از داروهای بی‌حس‌کننده و آرام‌بخش نیازی نیست. این مزیت، باعث کم شدن عوارض ناشی از داروهای بیهوشی و همچنین کاهش اضطراب قبل از عمل می‌شود.
کمترین عوارض جانبی: انجام RTMS، عوارض جانبی و ریسک بسیار کمی دارد. به عنوان مثال، فقط ۱۰ تا ۳۰ درصد از بیماران بعضی از ناراحتی‌های خفیف، مانند سردرد را تجربه می‌کنند.
با این حال، خطر بسیار کمی وجود دارد که درمان با آر تی ام اس، منجر به تشنج شود. بنابراین قبل از انجام آر تی ام اس، انجام غربالگری ضروری است.
نشان دادن سریع علائم بهبودی: در شرایط بالینی، حدود ۷۵ درصد از بیماران، پاسخ مناسبی به درمان با این روش داده و علائم افسردگی به نصف کاهش پیدا می‌کند.
برخلاف بسیاری از داروهای مؤثر در درمان افسردگی که حدود یک تا دو هفته زمان برای رسیدن به پاسخ درمانی مناسب، لازم است. در بسیاری از موارد نتایج حاصل از درمان افسردگی با RTMS، در دو هفته اول پس از درمان ظاهر می‌شود.
بدون نیاز به دوره ریکاوری و نقاهت: پس از درمان افسردگی بدون دارو با RTMS، نیازی به گذراندن دوره نقاهت و ریکاوری نیست.
بهبود علائم شناختی: بیشتر اوقات افسردگی باعث اختلالات شناختی و کاهش بازده و عملکرد مغز می‌شود. بیماران بعد از درمان افسردگی با دستگاه آر تی ام اس، شاهد افزایش عملکرد شناختی خود هستند. تحقیقات نشان داده است که این روش حافظه و عملکرد اجرایی مانند تصمیم‌گیری و استدلال را بهبود می‌بخشد.
عدم ابتلا به عوارض داروهای ضد افسردگی: درمان افسردگی با آر تی ام اس شما را از عوارض جانبی ناشی از داروهای ضد افسردگی مانند ناراحتی دستگاه گوارش، خشکی دهان، اختلال عملکرد جنسی و یا افزایش وزن دور نگه می‌دارد.
