اعتیاد به شیره تریاک یکی از خطرناکترین و مخربترین اعتیادهاست که میتواند زندگی فرد و خانواده او را به طور کامل تحت تأثیر قرار دهد، با این حال علائم اعتیاد به شیره شامل وابستگی جسمی و روانی شدید، تحمل بالا، عدم کنترل بر مصرف، ترک علائم هنگام قطع مصرف و ادامه مصرف علیرغم مشکلات ایجاد شده است.
مصرف شیره تریاک به روشهای مختلفی مانند تدخین، خوراکی و تزریقی انجام میشود که هر کدام عوارض خاص خود را دارند.
ترک اعتیاد به شیره تریاک نیازمند یک برنامه درمانی جامع تحت نظر متخصصان است که شامل سم زدایی، درمان دارویی، روان درمانی و حمایت طولانی مدت است.
با توجه به شدت وابستگی و عوارض ترک، ترک خودسرانه توصیه نمیشود و ممکن است منجر به عوارض جدی شود. در این مطلب از کلینیک تخصصی ترک اعتیاد طلوعی دیگر به بررسی جامع علائم اعتیاد به شیره تریاک و راههای تشخیص آن خواهیم پرداخت.
شیره تریاک چیست؟
شیره تریاک یکی از مشتقات تریاک است که از گیاه خشخاش استخراج میشود و حاوی مواد اپیوئیدی مانند مرفین و کدئین است. شیره به صورت کشیدنی و خوردنی (در مایعات) مصرف میشود.
قدرت اعتیاد شیره خیلی بیشتر از تریاک میباشد. مصرف طولانی مدت شیره میتواند منجر به عوارض جدی جسمی و روانی مانند اختلالات خواب، کاهش میل جنسی، لاغری شدید، مشکلات تنفسی، کبدی و دندانی شود. همچنین فرد معتاد به شیره معمولاً در زمینه شغلی، تحصیلی و اجتماعی دچار افت میشود.
علائم اعتیاد به شیره تریاک چیست؟
شیره تریاک، عصاره تغلیظ شده تریاک است که به مراتب قویتر و اعتیادآورتر از خود تریاک است. علائم اعتیاد به شیره تریاک به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
علائم جسمانی:
- خماری: این شایعترین علامت اعتیاد به شیره تریاک است و زمانی رخ میدهد که فرد مصرف ماده را متوقف کند یا میزان مصرف را به طور قابل توجهی کاهش دهد. علائم خماری شامل آبریزش بینی، اشک چشم، تعریق، لرز، بیقراری، درد عضلانی، اسهال، حالت تهوع و استفراغ است.
- تحمل: این پدیده زمانی رخ میدهد که فرد برای رسیدن به اثرات دلخواه به مقادیر بیشتری از شیره تریاک نیاز داشته باشد.
- وابستگی: این پدیده زمانی رخ میدهد که بدن فرد به طور فیزیکی به شیره تریاک وابسته شده و بدون آن قادر به عملکرد طبیعی نباشد.
علائم رفتاری:
- وسوسه: فرد به طور مداوم به مصرف شیره تریاک فکر میکند و در تهیه و مصرف آن وسواس دارد.
- کنترل از دست رفته: فرد قادر به کنترل میزان مصرف شیره تریاک نیست و حتی زمانی که میخواهد مصرف را متوقف کند یا کم کند، نمیتواند.
- مصرف مخفیانه: فرد برای پنهان کردن اعتیاد خود از دوستان و خانواده، مخفیانه شیره تریاک مصرف میکند.
- مشکلات در روابط: اعتیاد به شیره تریاک میتواند منجر به مشکلات در روابط فرد با خانواده، دوستان و همکاران شود.
- مشکلات مالی: فرد ممکن است برای تأمین هزینه مواد مخدر، پول دزدی کند یا به فروش اموال خود بپردازد.
- مشکلات شغلی: اعتیاد به شیره تریاک میتواند منجر به غیبت از محل کار، افت عملکرد شغلی و در نهایت از دست دادن شغل شود.
- مشکلات سلامتی: اعتیاد به شیره تریاک میتواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، از جمله بیماریهای ریوی، بیماریهای کبدی، عفونتها و HIV/ایدز شود.
عوامل خطر ابتلا به اعتیاد به شیره تریاک چه هستند؟
۱. عوامل فردی
- داشتن سابقه مصرف سایر مواد مخدر
- وجود اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب
- سابقه خانوادگی اعتیاد
- کنجکاوی و تمایل به تجربه مواد مخدر
- داشتن دوستان معتاد
۲. عوامل محیطی
- دسترسی آسان به مواد مخدر
- فقر و محرومیت اقتصادی
- مشکلات خانوادگی مانند طلاق والدین و خشونت
- بیکاری و نداشتن شغل مناسب
- محیطهای آلوده و پر از مواد مخدر
۳. عوامل زیستی
- تغییرات ژنتیکی و نقص در سیستم پاداش مغز
- اختلالات عملکرد مغز در مناطق مرتبط با اعتیاد
- وجود نقص در گیرندههای اپیوئیدی مغز
افراد با این عوامل خطر بیشتر در معرض ابتلا به اعتیاد به شیره تریاک قرار دارند. پیشگیری و درمان به موقع این عوامل خطر میتواند از ابتلا به اعتیاد جلوگیری کند.
همچنین آموزش خانوادهها و جامعه در زمینه پیشگیری از اعتیاد و شناسایی به موقع افراد در معرض خطر اهمیت زیادی دارد.
شیره تریاک چیست و چه تفاوتی با تریاک دارد؟
شیره تریاک یکی از مشتقات تریاک است که از گیاه خشخاش استخراج میشود و حاوی مواد اپیوئیدی مانند مرفین و کدئین است. شیره به صورت کشیدنی و خوردنی (در مایعات) مصرف میشود.علیرغم اینکه شیره یکی از مشتقات تریاک محسوب میشود، اما تفاوتهای چشمگیری با آن دارد:
- مصرف شیره بوی کمتری نسبت به تریاک دارد.
- شیره زیرمجموعه تریاک است.
- میزان مواد مخدر موجود در شیره تریاک مانند مرفین بیشتر از تریاک است.
- شیره تریاک ارزانتر از تریاک است.
- رنگ شیره عسلی یا قهوهای است، درحالیکه تریاک مرغوب رنگ روشنی دارد.
- شیره تریاک تنها در مرحله فراوری بوی نامطبوعی دارد.
- ظاهر شیره تریاک نرم و چرمی است، اما تریاک به صورت تکههای جداگانه است.
چه کسانی در معرض خطر اعتیاد به شیره تریاک هستند؟
ظاهر فردی که به شیره تریاک اعتیاد دارد معمولاً به شکل زیر است:
لاغری شدید و کاهش وزن
یکی از مشخص ترین علائم اعتیاد به شیره تریاک، لاغری شدید و کاهش چشمگیر وزن است. این به دلیل کاهش اشتها و بی اشتهایی ناشی از مصرف مواد مخدر است.
اختلالات پوستی
مصرف طولانی مدت شیره تریاک میتواند منجر به بروز مشکلات پوستی مانند جوش، زخم و تیره شدن لبها شود. همچنین تزریق شیره میتواند باعث ایجاد زخمهای عفونی در محل تزریق گردد.
بی توجهی به ظاهر و بهداشت
افراد معتاد به شیره معمولاً بی توجه به ظاهر و بهداشت فردی خود هستند. لباسهای کثیف و نامرتب، موهای آشفته و بدون مراقبت از ظاهر خود نشانههای این بی توجهی است.
قرمزی چشمها
مصرف شیره تریاک باعث قرمزی و خونی شدن چشمها میشود. این به دلیل گشاد شدن مردمکها و افزایش فشار داخل چشم است.
لرزش دستها
لرزش دستها یکی دیگر از علائم مصرف شیره تریاک است. این لرزش به دلیل تاثیر مواد مخدر بر سیستم عصبی مرکزی ایجاد میشود.
تغییر رنگ پوست
پوست افراد معتاد به شیره معمولاً رنگ پریده و زرد رنگ است. این تغییر رنگ به دلیل اختلال در عملکرد کبد ایجاد میشود.
در مجموع، ظاهر فرد معتاد به شیره تریاک نشان دهنده بی توجهی به خود، وجود مشکلات جسمی و تغییرات ناشی از مصرف مواد مخدر است. این علائم میتواند برای خانواده و اطرافیان هشداری برای درمان به موقع اعتیاد باشد.
شیره تریاک چه مدت در بدن باقی میماند؟
ماندگاری شیره تریاک در خون و ادرار به عوامل مختلفی بستگی دارد. مصرف مقدار زیاد شیره، مصرف مداوم و مصرف به روش تزریقی باعث افزایش ماندگاری آن در بدن میشود.
به طور کلی شیره تریاک حدود ۲ تا ۴ روز در خون و ۳ تا ۷ روز در ادرار قابل شناسایی است. اما این زمان میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد. برای مثال در افراد چاق به دلیل ذخیره شدن شیره در بافت چربی، ماندگاری آن طولانیتر است. همچنین سن، سلامت کبد و کلیهها نیز در میزان دفع شیره از بدن مؤثر است.
به همین خاطر ضروری است که فرد مصرف کننده در کلینیک ترک اعتیاد بستری شود و تحت نظر پزشک قرار گیرد. ترک شیره تریاک باید به صورت اصولی و به تدریج انجام شود و در غیر این صورت آسیب زا خواهد بود. ترک مصرف شیره به صورت ناگهانی امکان دارد موجب بروز تشنج، ایست قلبی و حتی مرگ شود.
تست اعتیاد به شیره تریاک تا چه مدت مثبت است؟
تست اعتیاد به شیره تریاک تا ۲ تا ۱۰ روز پس از آخرین مصرف مثبت خواهد بود. ماندگاری تریاک در ادرار از ۲ روز تا ۱۰ روز قابل ردیابی است.
خاطرنشان میشود که تریاک از ماده مرفین تولید شده و تمامی مشتقات آن مانند شیره تریاک و هروئین میزان ماندگاری مشابهی دارند.
البته این زمان میتواند بسته به عوامل مختلفی مانند مقدار مصرف، دفعات مصرف، سطح هیدراتاسیون بدن و متابولیسم فرد متفاوت باشد.
در مجموع میتوان گفت که تست اعتیاد به شیره تریاک حداکثر تا ۱۰ روز پس از آخرین مصرف مثبت خواهد بود و پس از آن نتیجه منفی خواهد شد. اما برای اطمینان بیشتر توصیه میشود حداقل ۲ هفته پس از آخرین مصرف تست داده شود.
راههای تشخیصی اعتیاد به شیره تریاک چیست؟
راههای تشخیصی اعتیاد به شیره تریاک به شرح زیر است:
آزمایش ادرار
آزمایش ادرار یکی از رایجترین روشهای تشخیص اعتیاد به تریاک است. این آزمایش میتواند مصرف مواد مخدر را تا چند روز قبل نشان دهد.
آزمایش خون
آزمایش خون نیز میتواند برای تشخیص اعتیاد به تریاک استفاده شود. این آزمایش مصرف مواد مخدر را تا چند روز قبل نشان میدهد.
آزمایش مو
دقیقترین روش تشخیص اعتیاد به تریاک، آزمایش مو است. این آزمایش میتواند مصرف فرد را تا ۶ ماه قبل نشان دهد. اما به دلیل هزینه بالا و در دسترس نبودن امکانات، معمولاً استفاده نمیشود.
علائم بالینی
علائم بالینی نیز میتواند برای تشخیص اعتیاد به تریاک مورد استفاده قرار گیرد. این علائم شامل میل شدید به مصرف مجدد، احساس ترس و واهمه، احساس ناخوش بودن، احساس ناامیدی، احساس بیقراری و اضطراب، بروز حملات هیجانی و بیحوصلگی است.
در مجموع، برای تشخیص قطعی اعتیاد به تریاک، استفاده از ترکیبی از این روشها توصیه میشود. همچنین در صورت مشاهده علائم بالینی، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.
سخن پایانی درباره ترک اعتیاد به شیره تریاک
ترک اعتیاد به شیره تریاک یک فرایند چالش برانگیز است که نیاز به تصمیم قاطع، پشتکار و حمایت دارد. اما با روشهای درست و پیروی از توصیههای پزشکی، امکان پذیر است:
ترک تدریجی با کاهش تدریجی مصرف یا جایگزینی با داروهای کمککننده تحت نظر پزشک، مانند متادون، میتواند مؤثر باشد.
همچنین استفاده از داروهای گیاهی کمکی مانند بابونه، قاصدک و جینکو ممکن است علائم ترک را تسکین دهد.
با این حال تغذیه مناسب با مواد پروتئینی، غلات سبوسدار و پروبیوتیکها برای تقویت بدن و کبد در دوران ترک اهمیت دارد.
مشاوره روانشناسی و حمایت خانواده برای مقابله با علائم روحی و روانی ترک مانند افسردگی، اضطراب و میل شدید به مصرف ضروری است.
صبر و پشتکار برای پیروزی در این مبارزه حیاتی است. ترک اعتیاد فرایندی طولانی است که ممکن است چندین بار طول بکشد تا فرد موفق شود.
با تلاش و پشتکار و پیروی از توصیههای پزشکی، ترک اعتیاد به شیره تریاک امکانپذیر است. اما این مسیر دشوار نیاز به حمایت و صبر دارد.