معمولا کسانی که وابستگی و اعتیاد به مصرف مواد مخدر پیدا می کنند، ابتدا بیماری خود را انکار کرده و تمایلی به گرفتن تست اعتیاد ندارند. از این رو علائم اعتیاد به متادون و تغییرات ظاهری و رفتاری آنها اولین نشانه‌هایی هستند که می‌توانند به ما در تشخیص این افراد کمک کنند.
از طرفی فردی که دوزهای کم متادون را مصرف می کند، ممکن است قادر به انجام کارهای روزمره خود باشد. اما اگر بعد از ایجاد تحمل نسبت به متادون شروع به مصرف دوزهای بالاتر آن کند، تغییراتی در فرد به وجود آمده، کسل خواهد شد و قادر به انجام کارهایی مانند رانندگی و یا کار با ماشین آلات صنعتی نخواهد بود.
همچنین ممکن است مانند سایر مواد مخدرها، فردی که متادون مصرف می کند همه تمرکز خود را بر روی تهیه دارو از منابعی غیر از داروخانه، پزشک یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی قرار دهد، تا حدی که علاقه خود را به سایر مساٸل زندگی از جمله رابطه با همسر و خانواده از دست بدهد.
در نتیجه با آشنایی با علائم اعتیاد به متادون و شناسایی افراد مبتلا به سوء مصرف آن و یا هر ماده مخدر دیگری سریعا باید اقدام به مراجعه به مراکز تخصصی ترک متادون کرد. برای آشنایی با خدمات ترک متادون در طلوعی دیگر به این لینک مراجعه کنید.
در مطالب قبلی درباره اینکه متادون چیست؟ و تاریخچه ساخت و عوارض آن صحبت کردیم، در ادامه این مطلب برای آشنایی بیشتر با علائم اعتیاد به متادون و نحوه تشخیص فرد معتاد به متادون با کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر همراه باشید.
تاریخچه ساخت و ترویج متادون در جهان
علائم اعتیاد به متادون
زمانی که فرد معتاد شروع به مصرف متادون می کند، احساس سرخوشی کرده و دچار آرامش کاذب می شود. با ادامه دادن به مصرف متادون، پس از مدتی علائم و عوارض آن شروع به آشکار شدن می کند.
بعد از گذشت مدتی به دلیل استفاده از متادون، زندگی فرد دچار تزلزل شده و در کوچکترین کارهای روزمره خود دچار مشکل می شود. از نخستین علائم اعتیاد به متادون می توان به ضعف، خستگی و خواب آلودگی فرد اشاره کرد.
فرد پس از مدتی در صورتی که قرص یا شربت متادون مصرف نکند، دچار سردردهای شدید می شود. یکی از معمول ترین نشانه های اعتیاد به متادون خشکی دهان فرد است.
فرد بیمار پس از مدتی تمرکز خود را حتی در کوچک ترین کارهای روزانه از دست داده و دچار اختلال حواس می شود. فرد مصرف کننده ی متادون اگر به این علائم اهمیت ندهد و به مصرف متادون ادامه دهد، دچار کاهش حافظه و در نهایت آلزایمر می شود.
از دیگر نشانه ها و علائم اعتیاد به متادون خارش دائم بدن، اختلالات جنسـی و برهم ریختگی ریتم قلب است. بیشتر این علائم، پس از ترک متادون از بین رفته و فرد دوباره به زندگی عادی خود برمی گردد.
برخی از این علائم هم بستگی به مدت زمان اعتیاد به متادون دارد، هرچه فرد سریع تر اعتیاد به این ماده را ترک کند آسیب کمتری به بدن او وارد می شود.
متادون یک ماده مخدر با اثر طولانی مدت است. به این معنی که خیلی بیشتر از مواد مخدرهای با اثر کوتاه مدت، مواد مخدر طبیعی (هروئین) و مواد مخدر نیمه مصنوعی (اکسی کدون/هیدروکودون) در بدن می‌ماند.
ظاهر شدن علائم اعتیاد و مصرف متادون در مقایسه با سایر مواد مخدر مدت زمان بیشتری نیاز دارد و تشخیص آن کمی سخت تر است.
نیمه عمر هروئین تنها سه تا هشت دقیقه است، در حالی که نیمه عمر متادون از ۲۴ تا ۵۵ ساعت است. فرد مصرف کننده ممکن است بدون در نظر گرفتن اینکه هنوز ماده متادون در بدن اوست، ناخواسته دوز کشنده‌ای از متادون را مصرف کند.
بسته به میزان و مدت زمان مصرف متادون علائم مختلفی بروز می‌دهد. اثرات متادون بر روی بدن اغلب شبیه به هروئین است و فرد معتاد به آن علائمی شبیه به افراد معتاد به هروئین، تریاک و یا مورفین نشان می‌دهد که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- سردرد
- خارش بدن
- دردهای بدنی
- احساس تهوع
- کم شدن تمرکز
- اختلالات جنسی
- کاهش دمای بدن
- تعریق و لرزش
- تغییر ضربان قلب
- ضعف و سرگیجه
- اسپاسم ماهیچه‌ای
- احساس خشکی دهان
- تحریک پذیری و پرخاشگری
- کاهش حافظه و اختلال حواس
- اختلال در خواب و خواب آلودگی
- ضعیف شدن نبض و کاهش فشار خون
- تنفس سطحی و نامنظم شدن ریتم تنفس
- کاهش سرعت حرف زدن و دشواری در تکلم
مصرف بیش از حد قرص متادون ۵ میلی گرم و سایر دوزهای این قرص می‌تواند باعث اعتیاد شود. معمولاً افرادی که دچار اعتیاد به متادون می‌شوند، بیماری خود را انکار می‌کنند و تمایلی به آزمایش اعتیاد ندارند.
با این حال، علائم ظاهری آنها و تغییر رفتاری که دارند، خود گواه همه چیز خواهد بود. اگر با یک فرد معتاد به قرص متادون در یک جا زندگی کنید، با تغییر رفتار و ظاهر او متوجه همه چیز خواهید شد. از بارزترین نشانه های ظاهری اعتیاد به متادون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهوع
- خارش بدن
- دشواری در تکلم
- نامنظم شدن تنفس
- خواب‌آلودگی غیرطبیعی
- کاهش سرعت حرف زدن
- خواب‌آلودگی غیر طبیعی
- تورم صورت و کشیدگی پوست
- تورم صورت و کشیدگی پوست
- فراموشی، کاهش تمرکز و حافظه
چگونه فرد معتاد به متادون را بشناسیم؟
همانطور که گفتیم اگر می خواهیم فرد معتاد به متادون را بشناسیم، لازم است که علائم اعتیاد به متادون را بشناسیم. اعتیاد و وابستگی به متادون با علائم و نشانه هایی همراه است که شناخت این علائم می تواند کمک بسیاری در شناخت و آگاهی از اعتیاد اطرافیانمان به ما بدهد.
حتی اگر مصرف متادون به عنوان درمان وابستگی به سایر مواد مخدر باشد، ممکن است علائمی مانند سرگیجه و کمی سرمستی داشته باشد.
اگر چه این علائم به طور معمول پس از اولین بار مصرف از بین می روند. اما علائم ناخواسته دیگری که ممکن است در زمان شروع مصرف متادون ایجاد شوند، مانند سایر مواد مخدر است.
قرار گرفتن در معرض اعتیاد به متادون، موضوعی بسیار پیچیده است. چرا که فرد به احتمال زیاد، به سایر مواد مخدر نیز اعتیاد داشته و ممکن است با اختلالات روانی همزمان مواجه شود.
به همین دلیل، اعتیاد به متادون و بروز همزمان مشکلات روانی، مسٸله ای است که نیاز به پیگیری و مراقبت خاص خود را دارد و ضرورت حضور روانپزشک را در برنامه درمانی افزایش می دهد.
برای ترک متادون هم مانند دیگر مواد مخدر باید ترک را زیر نظر پزشک متخصص این کار را انجام داد تا بتوان از بروز عوارض خطرناک جلوگیری کرد.
در صورت قطع ناگهانى قرص متادون یا شربت متادون احتمال بروز علائمى مانند دل پیچه، اسهال و دردهاى عضلانى و استخوانى وجود دارد.
این علائم در طول یک تا سه روز بعد از آخرین دوز شروع شده، در طول سه تا پنج روز به اوج خود رسیده و سپس به تدریج از بین مى رود. با این حال علائم دیگر ترک متادون مانند اختلال خواب و تمایل به مصرف دارو مى تواند براى ماه ها ادامه یابد.
