مصرف سیگار تأثیرات جدی نیز بر روی مغز شما دارد، در واقع عوارض سیگار بر مغز میتواند عملکرد شناختی را به خطر بیندازد، باعث کاهش تمرکز، تحلیل اطلاعات حافظه و تواناییهای اجرایی مغزی میشود.
به بیان ساده، سیگار شامل بیش از ۴۰۰۰ ترکیب مختلف است که هر یک تأثیرات خود را بر سلولهای عصبی و ساختارهای مغزی دارند.
هنگامی که دود سیگار به ریهها نفوذ میکند و از طریق خون به مغز منتقل میشود، میلیونها نورون را در معرض این ترکیبات مضر قرار میدهد.
ما در در این مطلب از کلینیک تخصصی ترک اعتیاد طلوعی دیگر، به برخی از مهمترین عوارض کشیدن سیگار بر مغز اشاره خواهیم کرد. این عوارض آنقدر جدی هستند که حتی اگر یک بار هم سیگار کشیده باشید، باید آن را جدی بگیرید.
نیکوتین با مغز شما چه میکند؟
نیکوتین به عنوان ماده اصلی موجود در سیگار، تأثیر قابل توجهی بر روی مغز ما دارد. نیکوتین به صورت شبیهساز برخی از انتقالدهندههای عصبی عمل کرده و سیگنالها را در مغز افزایش میدهد.
نیکوتین مانند انتقالدهنده عصبی استیل کولین عمل میکند و عملکرد سیستم سیگنالدهی در مغز را تقویت میکند. این تقویت در سیستم انتقالدهنده استیل کولین به افزایش فعالیت و ارسال سیگنال در مغز منجر میشود.
همچنین، نیکوتین باعث فعالسازی سیگنالهای دوپامین در مغز میشود و احساس لذت بخشی را ایجاد میکند. این باعث میشود که مغز ما جمعبندی کند که استفاده از نیکوتین به احساس خوب و لذت بخشی مرتبط است.
در طول زمان، مغز شروع به تعدیل و تطبیق فعالیتهای سیگنالدهی با کاهش تعداد گیرندههای استیل کولین میکند.
این تطبیقات منجر به تحمل به نیکوتین میشود، به این معنی که برای ادامه تأثیرات مشابه، نیاز به مصرف بیشتر نیکوتین است.
تأثیر نیکوتین بر روی مغز و ایجاد وابستگی به آن واقعاً مهم است. نیکوتین عملکرد مغز را تغییر میدهد و در هنگام ترک سیگار، علائم ترک میتواند به وجود آید.
این علائم شامل اضطراب، تحریک پذیری، روحیات نگران و افزایش شدید در تمایل به استفاده از نیکوتین میشود.
مغز به آرامی با تغییرات ناشی از ترک سیگار سازگار میشود و بدن به وجود نیکوتین در سیستم عادت میکند.
این تغییرات، وابستگی به نیکوتین را ایجاد میکند و شکستن این وابستگی ممکن است مشکلاتی را در بر داشته باشد.
هر چند تأثیرات نیکوتین ممکن است مدتی طول بکشد تا قابل مشاهده باشد، اما عوارض جانبی نامطلوب مرتبط با قلب و ریه، اولین نشانههایی هستند که یک سیگاری آنها را تجربه میکند.
عوارض سیگار بر مغز
تعدادی از عوارض جانبی شایع نیکوتین و سیگار بر مغز عبارتند از:
۱.زوال شناختی
تغییرات در عملکرد شناختی معمولاً به طور طبیعی با افزایش سن رخ میدهد. ممکن است فراموشی بگیرید و نتوانید به درستی فکر کنید. با این حال، اگر سیگار میکشید، ممکن است در مقایسه با افراد غیر سیگاری، کاهش سریعتری در عملکرد شناختی داشته باشید.
بر اساس مطالعات این تأثیرات برای مردان حتی جدیتر است. مطالعهای که در سال ۲۰۱۲ انجام شد، دادههای شناختی بیش از ۷۰۰۰ مرد و زن را در یک دوره ۱۲ ساله بررسی کرد.
محققان دریافتند که مردان سیگاری میانسال در مقایسه با زنان سیگاری یا غیرسیگاری کاهش سریعتری در عملکرد شناختی دارند.
اگر شما یا کسی در اطرافتان نگران تأثیر سیگار بر عملکرد شناختی هستید، ترک سیگار میتواند گام مثبتی در بهبود شناخت و حفظ سلامت مغز باشد.
برنامهها و منابعی مانند مشاوره روانشناسی، پشتیبانی از خانواده و داروهای معتبر میتوانند کمک کننده در این مسیر باشند.
۲. افزایش خطر زوال عقل از عوارض سیگار بر مغز است.
یکی از عوارض سیگار بر مغز افرایش خطر زوال عقل است. سیگار کشیدن میتواند خطرات بیشتری در مورد زوال عقل داشته باشد و به حافظه، توانایی تفکر، مهارتهای زبانی، قضاوت و رفتار تأثیر بگذارد. همچنین، ممکن است باعث تغییرات در شخصیت شود.
تحقیقات انجام شده نشان میدهد که سیگاریها با خطر بیشتری برای زوال عقل مواجه هستند. در یک بررسی سال ۲۰۱۵ که ۳۷ مطالعه را که افراد سیگاری و غیرسیگاری را با یکدیگر مقایسه میکردند، بررسی شد.
نتایج نشان داد که افراد سیگاری ۳۰ درصد بیشتر در معرض خطر زوال عقل هستند. علاوه بر این، این مطالعه نشان داد که ترک سیگار خطر زوال عقل را در میان افرادی که سیگار نمیکشند، کاهش میدهد.
۳. از دست دادن حجم مغز
مطالعهای از سال ۲۰۱۷ که در آن مشاهده شده است که هر چه بیشتر سیگار استفاده کنید، خطر کاهش حجم مغز در سن بالاتر نیز بیشتر میشود.
در این تحقیق، محققان به این نتیجه رسیدند که سیگار کشیدن تأثیر منفی بر یکپارچگی ساختاری نواحی قشر زیرین مغز دارد.
همچنین، در مقایسه با افراد غیرسیگاری، سیگاریها مقادیر بیشتری از کاهش حجم مغز مرتبط با سن را در چندین ناحیه از مغز نشان میدهند.
ممکن است این مطالعه به خاطر اطلاعات دقیقتر، ارجاع به آنها میتواند بهترین راه قدرتمند برای درک و بررسی دلایل عوارض سیگار باشد.
با این حال، مطالعههای بیشتری نیاز است تا دقیقترین علل و تأثیرات این وضعیت را بر مغز بررسی کنیم.
همچنین، استفاده از مطالعات و مراجعه به متخصصان بهداشت و متخصصین مغز و اعصاب، میتواند به شما راهنمایی کند و اطمینان شما را از نتایج مطالعات بیشتر بیشتر کند.
۴. خطر بالاتر سکته مغزی
یکی از عوارض سیگار بر مغز ابتلا به سکته مغزی است. مطابق پژوهشهای CDC، مصرف سیگار میتواند خطر سکته مغزی را در مردان و زنان دو تا چهار برابر افزایش دهد نسبت به کسانی که سیگار نمیکشند.
این خطر بیشتر و شدیدتر میشود در صورتی که شخص تعداد بیشتری سیگار بکشد.
این معنی را میدهد که هر چه تعداد سیگارهایی که مصرف میکنید بیشتر شود، خطر بروز سکته مغزی نیز بیشتر میشود.
اما در عرض ۵ سال پس از ترک سیگار، خطر شما ممکن است به میزانی کاهش یابد که به میانگین غیرسیگاری نزدیک شود.
این نشان میدهد که با ترک سیگار و رها کردن این عادت مضر، میتوانید تأثیر مثبتی در کاهش خطر سکته مغزی داشته باشید.
ترک سیگار یک تصمیم جسورانه و مهم است و میتواند به بهبود سلامت و کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی-عروقی، از جمله سکته مغزی، کمک کند.
اطلاعات بیشتری در مورد راهنماییها و روشهای مؤثر برای ترک سیگار میتوانید از متخصصان صحت و پزشکان معتبر به دست آورید.
۵. خطر سرطان یکی از عوارض سیگار بر مغز است.
سیگار کشیدن میتواند مواد شیمیایی سمی زیادی را وارد مغز و بدن کند. برخی از این مواد شیمیایی حاوی ترکیبات نیکوتین، تار، بنزن، فرمالدئید و سیانید هستند.
این مواد ممکن است توانایی ایجاد تغییرات ژنتیکی، التهاب، خطر ابتلا به سرطان و مشکلات دیگر را در بدن داشته باشند.
تحقیقات نشان داده است که هنگام قرار گرفتن مکرر در معرض تنباکو، تغییرات ژنتیکی در سلولهای ریه، گلو و حتی مغز ممکن است افزایش یابد.
این تغییرات میتوانند فرایندهای سلولی غلطی را تحریک کنند و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
همچنین، مصرف سیگار از راه حرکت دود سیگار به صورت غیرمستقیم میتواند به افزایش خطر ابتلا به سرطان در مغز منجر شود.
مواد شیمیایی مضر موجود در دود سیگار، میتوانند به راحتی از طریق ریهها جذب شده و به مغز منتقل شوند.
آیا سیگار الکترونیکی نیز بر مغز تأثیر میگذارد؟
تحقیقات در مورد عوارض سیگارهای الکترونیکی محدود است، اما مطالعات اولیه نشان میدهد که آنها میتوانند تأثیرات منفی بر روی مغز و سلامت کلی داشته باشند.
مؤسسه ملی سوءمصرف مواد مخدر اعلام کرده است که سیگارهای الکترونیکی حاوی نیکوتین، تغییرات مشابهی در مغز مانند سیگارهای معمولی ایجاد میکنند.
این تغییرات میتوانند شامل تغییرات در محیط عصبی، تأثیرات بر سیستم بلع، نواحی حسی مغز و حتی میکروبیوم روده باشند. همچنین، مصرف سیگارهای الکترونیکی نیز میتواند باعث افزایش عفونت ریهها و مشکلات تنفسی شود.
از طرف دیگر، هنوز تعیین نشده که آیا سیگارهای الکترونیکی همانند سیگار معمولی قابلیت ایجاد اعتیاد را دارند یا خیر. اما در نظر داشته باشید که برخی از سیگارهای الکترونیکی همچنان حاوی نیکوتین هستند که یک ماده اعتیادآور است.
مصرف مکرر نیکوتین میتواند به بروز اعتیاد و به همراه آن عوارض جسمی و روانی مرتبط با اعتیاد منجر شود.
با این حال، نکته مهم این است که مصرف هر نوع سیگار، تربیت شناختی و روانی خود را دارید و ممکن است باعث ایجاد وابستگی شود.
توصیه میشود که با پزشک خود در مورد مشکلات و احتیاجات خاص خود صحبت کنید و تصمیمگیری مناسب برای سلامت و عملکرد مغزتان بگیرید.
چه چیزی میتواند ترک کردن سیگار را آسانتر کند؟
ترک سیگار ممکن است چالش برانگیز باشد، اما وجود راهکارهایی برای کمک به شما در زندگی بدون نیکوتین وجود دارد.
- مراجعه به پزشک: اولین قدم میتواند مشاوره با یک تأمین کننده مراقبت بهداشتی باشد، زیرا ترک سیگار اغلب با علائم ترک همراه است.
پزشک شما میتواند با شما همکاری کرده و یک برنامه قوی ایجاد کند که حاوی راههای مقابله با هوس و علائم است.
- درمانهای جایگزین نیکوتین: انواع داروها و درمانهای جایگزین نیکوتین وجود دارد که میتوانند به شما در ترک کمک کنند.
برخی از محصولات بدون نیاز به نسخه شامل آدامس نیکوتین، چسبها و قرصهای پاستیل هستند. اگر نیاز به حمایت بیشتری دارید، پزشک ممکن است نسخهای برای دستگاه تنفسی نیکوتین، اسپری بینی نیکوتین یا دارویی که به جلوگیری از اثرات نیکوتین در مغز کمک میکند، توصیه کند.
- پشتیبانی مشاوره: مشاوره فردی یا گروهی میتواند به شما کمک کند تا در مقابل هوسها و علائم ترک حمایت شوید. همچنین، وقتی که فهمیدید که دیگران با چالشهای مشابه شما مواجه هستند، میتواند به شما کمک کند.
- یادگیری تکنیکهای آرامش: توانایی آرامش و مقابله با استرس میتواند به شما کمک کند تا با چالشهای ترک سیگار روبرو شوید. برخی از تکنیکهای مفید شامل تنفس دیافراگمی، مراقبه و شل شدن تدریجی عضلانی است.
- اصلاح سبک زندگی: ورزش منظم، خواب کافی و کیفیت، وقت گذرانی با خانواده و دوستان و درگیر شدن در سرگرمیها میتوانند به شما در رسیدن به اهداف ترک کمک کنند.
سخن پایانی
سیگار کشیدن علت اصلی مرگ و میر قابل پیشگیری در ایالات متحده آمریکا است. علاوه بر این، در مطالعاتی نشان داده شده است که سیگار کشیدن با کاهش سلامت مغز، سکته مغزی، بیماریهای ریوی، بیماریهای قلبی و سرطان همبستگی دارد.
اما خبر خوب این است که با ترک سیگار و گذشت زمان، بسیاری از اثرات منفی سیگار میتوانند معکوس شوند. ترک سیگار میتواند بهبود قابل توجهی در سلامت شما، شامل سلامت مغز، ریه، قلب و عروق و سیستم ایمنی، به همراه داشته باشد.
اگر نگرانی و سؤالاتی درباره ترک سیگار دارید، بهترین راه دستیابی به اطلاعات به روش مشورت با یک ارائه دهنده مراقبت بهداشتی است.
پزشک یا متخصص سلامت شما میتوانند با شما صحبت کنند، سؤالات شما را پاسخ دهند و در بهبود قابلیت ترک سیگار و حفظ سلامت برای شما کمک کنند.
ترک سیگار یک فرایند است و همراه با چالشها و هوسها میآید. ارائه دهنده مراقبت بهداشتی شما میتواند با شما یک برنامه محدودهدهی برای ترک سیگار تنظیم کند، به شما تکنیکها و استراتژیهای مقابله با هوسها و علائم ترک را آموزش دهد و پشتیبانی لازم را در تمام مراحل این مسیر فراهم کند.
معکوس کردن اثرات منفی سیگار با ترک سیگار بهترین تصمیمی است که برای بهبود بهترین وضعیت سلامت خود میتوانید بگیرید.
همچنین، به خاطر داشته باشید که همراهی و حمایت خانواده، دوستان و افرادی که تجربه مشابهی در ترک سیگار داشتهاند، بسیار ارزشمند است.