علت اعتیاد به قمار چیست و چه چیزی باعث آن میشود؟ این سؤال، شاید بزرگترین دغدغهای است که ذهن بسیاری از کسانی را که با این مشکل دست و پنجه نرم میکنند به خود درگیر کرده است و همیشه از خود سؤال میپرسند، چرا من که همیشه آدم حسابشدهای بودم، حالا اسیر این بازی خطرناک شدهام؟ چرا دوست من که همیشه اهل تفریح بود، حالا همه چیز را به خاطر قمار از دست داده؟
متأسفانه پاسخ سادهای برای این سؤال وجود ندارد. اعتیاد به قمار مثل یک معماست که هر تکه از آن برای هر فرد متفاوت است. اما چیزی که مسلم است، این است که عوامل مختلفی دست به دست هم میدهند تا این مشکل ایجاد شود.
اگرچه نمیتوانیم یک دلیل قطعی برای اعتیاد به قمار پیدا کنیم، اما برخی عوامل خطر وجود دارند که احتمال ابتلا به این مشکل را افزایش میدهند. این عوامل میتوانند شامل عوامل روانی، اجتماعی، بیولوژیکی و حتی عوامل محیطی باشند.
در این مطلب از کلینیک تخصصی ترک اعتیاد طلوعی دیگر به این مسئله که چرا بعضی از افراد به قمار اعتیاد پیدا میکنند و بعضی افراد خیر می پردازیم و علت اعتیاد به قمار و عوامل خطر ساز ان را باهم بررسی می کنیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
قمار چگونه باعث اعتیاد میشود؟
قمار، به ظاهر یک بازی ساده برای برنده شدن پول است، اما میتواند به یک دام خطرناک تبدیل شود. مغز انسان به گونهای طراحی شده است که در هنگام کسب پاداش، مانند برنده شدن در یک بازی، هورمونی به نام دوپامین ترشح میکند. این هورمون احساس لذت و رضایت را ایجاد میکند و باعث میشود که فرد بخواهد این احساس را دوباره تجربه کند.
در قمار، هر بار که فرد برنده میشود، این احساس تقویت میشود و او را به سمت تکرار این تجربه سوق میدهد.
با گذشت زمان، مغز به این پاداشهای مکرر عادت میکند و برای دستیابی به همان سطح از لذت، به محرکهای قویتری نیاز پیدا میکند.
به همین دلیل، فرد قمارباز برای تجربه همان هیجان اولیه، مجبور است مبالغ بیشتری را شرطبندی کند و ریسکهای بیشتری را بپذیرد.
این چرخه معیوب، منجر به ایجاد وابستگی به قمار و در نهایت، اعتیاد میشود. اعتیاد به قمار، یک بیماری پیچیده است که بر جنبههای مختلف زندگی فرد، از جمله روابط شخصی، وضعیت مالی و سلامت روان، تأثیر منفی میگذارد.
در واقع، قمار مانند یک تله است که هر چه بیشتر در آن فرو بروید، رهایی از آن سختتر میشود. مغز انسان به گونهای طراحی شده است که به دنبال لذت و پاداش است و قمار میتواند این نیاز را به شکلی کاذب و کوتاهمدت برطرف کند. با این حال، این لذت زودگذر، میتواند به قیمت از دست دادن همه چیز تمام شود. برای اطلاعات بیشتر به مقاله قمار چیست؟ مراجعه کنید.
چه چیزی باعث اعتیاد به قمار میشود؟ (علت اعتیاد به قمار )
همان طور که در مطالب بالا به آن اشاره کرده ایم، پشت صحنه هیجان و هیاهوی قمار، یک واقعیت علمی پنهان شده است.
علت اعتیاد به قمار این است که مغز ما طوری طراحی شده که هرگاه به چیزی لذتبخش دست پیدا میکنیم، هورمونی به نام دوپامین ترشح میکند که احساس خوشحالی و رضایت را به ما میدهد.
در بازیهای قمار، هر برد کوچک، این هورمون را در مغز ما آزاد میکند و ما را به دنبال بردهای بیشتر میکشاند. اما با تکرار این تجربه، مغز ما به این پاداش عادت میکند و برای اینکه دوباره همان احساس خوب را تجربه کند، به چیزهای بزرگتر و هیجانانگیزتری نیاز پیدا میکند.
اینجاست که خطر اعتیاد شروع میشود. علاوه بر این، بخشهایی از مغز که مسئول کنترل تصمیمات ما هستند، در افراد معتاد به قمار ضعیفتر عمل میکنند و همین امر باعث میشود که آنها نتوانند جلوی خود را بگیرند و به قمار ادامه دهند. برای اطلاعات بیشتر به مقاله اعتیاد به قمار مراجعه کنید.
۱. یکی از علت اعتیاد به قمار سیستم پاداش مغز ما است.
بسیاری از ما قمار را به عنوان یک سرگرمی ساده میبینیم، اما تحقیقات نشان میدهد که علت اعتیاد به قمار ریشههای عمیقی در ساختار مغز دارد. قسمتهایی از مغز که مسئول احساس لذت و پاداش هستند، در افراد مبتلا به اختلال قمار به شکلی متفاوت عمل میکنند.
در مغز افراد قمارباز، ارتباط بین بخشهایی که احساس لذت را ایجاد میکنند، تقویت میشود. در مقابل، فعالیت بخشهایی که مسئول تصمیمگیری و کنترل تکانهها هستند، کاهش مییابد. این تغییرات باعث میشود که افراد قمارباز به دنبال تجربههای هیجانانگیز و پاداشدهنده مانند قمار باشند تا بتوانند احساس خوبی پیدا کنند.
به عبارت سادهتر، مغز افراد مبتلا به اختلال قمار، به دنبال یک پاداش سریع و آسان است و برای رسیدن به این پاداش، به قمار روی میآورد. این افراد برای تجربه همان احساس لذت اولیه، مجبور میشوند مبالغ بیشتری را شرطبندی کنند و ریسکهای بیشتری را بپذیرند.
۲.آزادسازی دوپامین
علت اعتیاد به قمار، به خصوص بازی با دستگاههای اسلات که یک دستگاه شرط بندی است، میتواند به اعتیاد منجر شود. دلیل اصلی این موضوع، تاثیری است که این بازیها بر مغز ما میگذارند.
وقتی در این بازیها برنده میشویم، مغز ما هورمونی به نام دوپامین ترشح میکند که احساس لذت و رضایت را به ما میدهد. این احساس خوب، باعث میشود که بخواهیم دوباره و دوباره این بازی را انجام دهیم.
اما مسئله فقط به همین جا ختم نمیشود. سرعت بالای این بازیها، باعث میشود که مغز ما به طور مداوم و سریع این پاداش (دوپامین) را دریافت کند. این چرخه پاداش سریع و مداوم، مانند یک دام عمل میکند و ما را به سمت اعتیاد سوق میدهد.
به عبارت سادهتر، دستگاههای اسلات به گونهای طراحی شدهاند که مغز ما را فریب دهند و ما را به بازی بیشتر و بیشتر تشویق کنند. به همین دلیل است که بسیاری از کشورها قوانین سختگیرانهای برای کنترل این دستگاهها وضع کردهاند.
۳. تاثیرات ژنتیکی و محیطی
علاوه بر تغییرات شیمیایی در مغز، عوامل دیگری نیز در ایجاد و تقویت اعتیاد به قمار نقش دارند. ژنتیک و محیط زندگی ما، هر دو میتوانند مستعد شدن افراد به این اعتیاد را افزایش دهند.
به عبارت دیگر، برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی، بیشتر مستعد تجربه لذت از قمار و ایجاد وابستگی به آن هستند.
همچنین، محیطی که در آن زندگی میکنیم، از جمله روابط اجتماعی، تجربیات گذشته و حتی فرهنگ حاکم بر جامعه، میتواند بر احتمال اعتیاد به قمار تأثیر بگذارد.
این عوامل، بستر مناسبی را برای شکلگیری و رشد اعتیاد به قمار فراهم میکنند. برای اطلاعات بیشتر درباره اثرات و عوارض قمار به این مقاله مراجعه کنید.
۱. یکی از علت اعتیاد به قمار عوامل ژنتیکی است.
همانطور که رنگ چشم یا قد ما تا حد زیادی به ژنهایمان بستگی دارد، تمایل به قمار نیز میتواند تحت تأثیر ژنها باشد. برخی ژنها به گونهای عمل میکنند که احتمال علت اعتیاد به قمار را در افراد افزایش میدهند.
مطالعات نشان دادهاند که افرادی که خانوادههایی با سابقه اعتیاد به قمار دارند، خودشان نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا به این مشکل هستند.
همچنین، مطالعات روی دوقلوها نشان داده که دوقلوهای همسان (که ژنهای یکسانی دارند) بیشتر احتمال دارد که هر دو به قمار اعتیاد پیدا کنند. این نشان میدهد که ژنها نقش مهمی در ایجاد اعتیاد به قمار ایفا میکنند.
علاوه بر این، مطالعات نشان دادهاند که مردان ممکن است به دلیل برخی تفاوتهای ژنتیکی، بیشتر مستعد اعتیاد به قمار باشند.
این تفاوتهای ژنتیکی باعث میشوند که مردان نسبت به زنان، هنگام قمار، احساس لذت بیشتری کنند و در نتیجه، بیشتر به این رفتار اعتیاد پیدا کنند.
به طور خلاصه، ژنها میتوانند نقش مهمی در ایجاد اعتیاد به قمار ایفا کنند. با این حال، مهم است بدانیم که ژنها تنها عامل مؤثر نیستند و عوامل محیطی مانند خانواده، دوستان و جامعه نیز میتوانند در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند.
۲.عوامل محیطی
محیطی که در آن زندگی میکنیم، نقش بسیار مهمی در اینکه ما به قمار اعتیاد پیدا کنیم یا نه، دارد. افرادی که در محیطهایی بزرگ میشوند که قمار کردن رایج است و به آن به عنوان یک چیز عادی نگاه میکنند، بیشتر احتمال دارد که خودشان هم به قمار اعتیاد پیدا کنند. مثلاً اگر دوستان یا اعضای خانواده فرد به قمار عادت داشته باشند، این فرد هم ممکن است تحت تأثیر آنها قرار بگیرد و به قمار روی بیاورد.
علاوه بر این، با گسترش فناوری و اینترنت، قمار کردن بسیار آسانتر شده است. امروزه، افراد میتوانند در خانه خود و بدون اینکه کسی متوجه شود، به قمار بپردازند.
این موضوع باعث میشود که ترک قمار برای این افراد بسیار سختتر باشد. همچنین، اپلیکیشنهای شرطبندی که استفاده از آنها بسیار ساده است، باعث شدهاند که تعداد افرادی که به شرطبندی ورزشی اعتیاد پیدا میکنند، افزایش یابد.
به عبارت سادهتر، محیطی که ما در آن زندگی میکنیم، میتواند ما را به سمت قمار کردن سوق دهد و این کار را برای ما راحتتر کند.
به همین دلیل، برای پیشگیری از اعتیاد به قمار، باید به محیط اطراف خود توجه کنیم و سعی کنیم در محیطهایی قرار بگیریم که قمار کردن در آنها رایج نیست.
۳. بیماریهای روانی
افرادی که با بیماریهای روانی دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است به دلایل مختلفی به قمار روی آورند. برای مثال، برخی افراد ممکن است از طریق قمار به دنبال احساس هیجان و لذت باشند تا بتوانند احساسات منفی خود را فراموش کنند.
برخی دیگر ممکن است قمار را به عنوان راهی برای فرار از مشکلات زندگی خود انتخاب کنند. همچنین، برخی بیماریهای روانی مانند اختلال دو قطبی میتوانند باعث نوسانات شدید خلقی شوند که فرد را به سمت رفتارهای پرخطر مانند قمار سوق دهد.
۴. ویژگی های شخصیتی یکی از علت های اعتیاد به قمار است.
برخی از ویژگیهای شخصیتی میتوانند افراد را بیشتر مستعد علت اعتیاد به قمار کنند. یکی از این ویژگیها، تکانشگری است. افراد تکانشگر، افرادی هستند که بدون فکر کردن به عواقب کارهایشان عمل میکنند و نمیتوانند برای رسیدن به اهدافشان صبر کنند و ریسک کردن را دوست دارند.
این افراد بیشتر از دیگران به قمار روی میآورند و نمیتوانند این کار را متوقف کنند. سرعت بالای برخی از بازیهای قمار، مثل بازیهای اسلات، میتواند این افراد را بیشتر به سمت خود بکشد.
علاوه بر تکانشگری، افرادی که به دنبال هیجان هستند و دوست دارند تجربههای جدید و قوی داشته باشند، نیز بیشتر در معرض خطر اعتیاد به قمار هستند.
قمار به دلیل اینکه نتیجهی آن مشخص نیست، میتواند هیجان زیادی برای این افراد ایجاد کند. از طرف دیگر، افرادی که اضطراب و ناراحتی زیادی را تجربه میکنند، ممکن است به قمار روی بیاورند تا احساسات منفی خود را فراموش کنند.
۵. داروهایی مانند پارکینسون و سندروم پای بی قرار
برخی از داروهایی که برای درمان بیماریهایی مثل پارکینسون و سندروم پای بیقرار استفاده میشوند، ممکن است عوارض جانبی نادری داشته باشند.
یکی از این عوارض جانبی این است که ممکن است در برخی افراد باعث شوند که به انجام کارهای تکراری و اجباری، مثل قمار کردن، تمایل بیشتری پیدا کنند.
این یعنی این داروها میتوانند در بعضی افراد، میل به انجام کارهایی را که نمیتوانند کنترلش کنند، افزایش دهند. البته این عارضه جانبی بسیار نادر است و در همه افرادی که از این داروها استفاده میکنند اتفاق نمیافتد.
۶. علت اعتیاد به قمار و مشکلات مصرف مواد مخدر و الکل
یکی از علت اعتیاد به قمار، مصرف مواد مخدر یا الکل است. این دو نوع اعتیاد اغلب با هم مرتبط هستند. زمانی که فردی مواد مخدر یا الکل مصرف میکند، تغییراتی در مغز او ایجاد میشود که میتواند باعث شود او به دنبال تجربیات شدیدتر و لذتبخشتری باشد.
قمار میتواند یکی از این تجربیات باشد. همچنین، مصرف مواد مخدر و الکل میتواند باعث شود که فرد کنترل خود را از دست بدهد و تصمیمات نامعقولی مانند شرطبندیهای بزرگ و بیرویه بگیرد.
۷. جنسیت
اگرچه اعتیاد به قمار میتواند در هر فردی رخ دهد، اما مطالعات نشان دادهاند که جنسیت میتواند نقش مهمی در ابتلا به این مشکل ایفا کند. به طور کلی، مردان بیشتر از زنان به قمار اعتیاد پیدا میکنند. دلایل مختلفی برای این تفاوت وجود دارد که شامل عوامل اجتماعی، فرهنگی و بیولوژیکی میشود.
پیشگیری و درمان زودهنگام اعتیاد به قمار
پیشگیری از اعتیاد به قمار همیشه بهتر از درمان آن است. برای جلوگیری از شروع اعتیاد به قمار، میتوان از ترکیبی از استراتژیها استفاده کرد.
۱.آموزش و آگاهی
آموزش اولین گام در پیشگیری از اعتیاد به قمار است. برنامههای آموزشی در مورد خطرات قمار میتوانند به عنوان اقدامات پیشگیرانه عمل کنند و احتمال ابتلا به اعتیاد را کاهش دهند.
آموزش جوانان در مورد خطرات قمار زیر سن قانونی و بحث در مورد احتمال مشکلساز شدن قمار میتواند بر انتخابهای آینده آنها تأثیر بگذارد.آموزش پیشگیری همچنین بر شیوههای قمار مسئولانه، مانند تعیین محدودیتها، برای کاهش خطر ابتلا به اعتیاد تأکید میکند.
۲.محدود کردن قرار گرفتن در معرض
علاوه بر آموزش، کاهش قرار گرفتن در معرض قمار یک اقدام پیشگیرانه قوی است. این شامل تنظیم یک بودجه از پیش تعیین شده برای قمار، اختصاص زمان مشخص برای شرکت در فعالیتهای قمار و اطمینان از متعادل بودن قمار با سایر فعالیتهای اوقات فراغت است.
وسوسه قمار را میتوان با اجتناب فعالانه از تبلیغات و تبلیغاتی که قمار را تشویق میکنند کاهش داد، زیرا این موارد میتوانند به عنوان محرک برای رفتار اعتیادآور عمل کنند.
اجتناب از محیطها و موقعیتهای اجتماعی که فرصتها یا محرکهایی را برای قمار فراهم میکنند، روش مؤثری دیگر برای محدود کردن قرار گرفتن در معرض قمار و پیشگیری از اعتیاد است که به افراد کمک میکند تا قمار را ترک کنند.
۳.جایگزینهای سالم
پیشگیری همچنین شامل ارائه جایگزینهای سالم برای قمار است. فعالیتهای اوقات فراغت مانند ورزش، هنر، یا فعالیتهای اجتماعی میتوانند جایگزینهای مناسبی برای قمار باشند و افراد را از خطر اعتیاد دور کنند.
۴.حمایت اجتماعی
حمایت اجتماعی نیز نقش مهمی در پیشگیری از اعتیاد به قمار دارد. داشتن یک شبکه اجتماعی قوی و حمایت از دوستان و خانواده میتواند به افراد کمک کند تا در برابر وسوسه قمار مقاومت کنند. گروههای حمایتی و برنامههای مشاوره نیز میتوانند در این زمینه مفید باشند.
۵.مداخله اولیه
در صورت تشخیص اولیه علائم اعتیاد به قمار، مداخله سریع و مؤثر میتواند از پیشرفت این مشکل جلوگیری کند. مشاوره و درمانهای تخصصی میتوانند به افراد کمک کنند تا با مشکلات خود مقابله کنند و از قمار دوری کنند.
پیشگیری و مداخله اولیه در برابر اعتیاد به قمار بسیار مهم است. با ترکیب آموزش، محدود کردن قرار گرفتن در معرض، ارائه جایگزینهای سالم، و حمایت اجتماعی، میتوان از شروع و پیشرفت این مشکل جلوگیری کرد. در صورت نیاز، مداخله سریع و مؤثر نیز میتواند به افراد کمک کند تا از قمار دوری کنند و زندگی سالمتری داشته باشند.
بهترین گزینه های درمانی برای ترک قمار
برای کسانی که با اعتیاد به قمار مبارزه میکنند، چندین گزینه درمانی در دسترس است. این گزینهها شامل رواندرمانی، گروههای حمایتی و دارو هستند که هر کدام مزایا و ملاحظات خاص خود را دارند.
۱.رواندرمانی و مشاوره
رواندرمانی و مشاوره در درمان اعتیاد به قمار بسیار مؤثر است. یکی از روشهای موفق، درمان شناختی رفتاری (CBT) است که با تغییر افکار و رفتارهای ناسالم مرتبط با قمار عمل میکند. این درمان به افراد کمک میکند تا افکار و احساسات خود را دوباره ارزیابی کنند و در نهایت، در درمان اعتیاد به قمار بسیار مفید است.رفتار درمانی نیز شامل قرار گرفتن در موقعیتهای قمار و آموزش مهارتهای مدیریت میل به قمار است.
۲.گروههای حمایتی
گروههای حمایتی مانند قماربازان گمنام، انجمنی را برای کسانی که از اعتیاد به قمار بهبود مییابند، فراهم میکنند تا با دیگرانی که با مبارزات مشابهی مواجه هستند، گفتگوهای حمایتی داشته باشند. این گروهها میتوانند راه نجاتی برای کسانی باشند که با اعتیاد به قمار دست و پنجه نرم میکنند و احساس تعلق و فضای امنی را برای به اشتراک گذاشتن تجربیات و راهبردهای مقابلهای فراهم میکنند.
۳.دارو
دارو نیز به عنوان یک مسیر درمانی جایگزین برای اعتیاد به قمار عمل میکند. اگرچه هیچ داروی مورد تأیید که به طور خاص برای اختلال قمار طراحی شده باشد وجود ندارد، اما داروهایی مانند اسیتالوپرام، لیتیوم و نالترکسون در آزمایشات اولیه با نتایج مطلوب قرار گرفتهاند.
این کارآزماییها بر اساس معیارهای تشخیصی و آماری برای ارزیابی اثربخشی درمان هستند.آنتاگونیستهای مخدر که معمولاً برای درمان اشکال مختلف سوء مصرف مواد تجویز میشوند، ممکن است برای درمان رفتارهای قمار اجباری نیز مورد استفاده قرار گیرند.
با توجه به گزینههای درمانی مختلف، افراد میتوانند بهترین روش را برای مبارزه با اعتیاد به قمار انتخاب کنند. رواندرمانی، گروههای حمایتی و دارو هر کدام مزایای خاص خود را دارند و میتوانند به افراد کمک کنند تا از قمار دوری کنند و زندگی سالمتری داشته باشند.
سؤالات متداول
۱.چرا افراد به قمار معتاد میشوند؟
افراد به دلیل عوامل خطر مختلف مانند سابقه خانوادگی در قمار و قرار گرفتن زودهنگام در معرض قمار، ممکن است به اعتیاد به قمار دچار شوند. این عوامل میتوانند احتمال ابتلا به اعتیاد به قمار را افزایش دهند.
۲.روانشناسی پشت قمار چیست؟
روانشناسی پشت قمار نشان میدهد که قماربازان مشکلدار ممکن است برای مقابله با استرسهای زندگی بازی کنند، در حالی که برخی معتقدند میتوانند کازینو را شکست دهند و پول واقعی ببرند. پیشنهاد میشود که شانسهای نزدیک و انتخاب شخصی به برخی از قماربازان حس کنترل را میدهد.
۳.سیستم پاداش مغز چه نقشی در اعتیاد به قمار ایفا میکند؟
سیستم پاداش مغز، از جمله مخطط و قشر جلوی مغز، نقش مهمی در اعتیاد به قمار دارد که منجر به افزایش اتصال در سیستم پاداش و کاهش فعالیت در قشر جلوی مغز در قماربازان مشکلساز میشود. این وابستگی به دوپامین را میتوان به وضوح در قماربازان مشکلدار مشاهده کرد.
۴. عوامل ژنتیکی چگونه به اعتیاد به قمار کمک میکنند؟
عوامل ژنتیکی از طریق وجود انواع آللی مرتبط با قمار پاتولوژیک به اعتیاد به قمار کمک میکنند که نشاندهنده استعداد ژنتیکی به اعتیاد، بهویژه در مردان است. انواع ژنهایی مانند ژن ناقل سروتونین و ژن مونوآمین اکسیداز A ممکن است در این استعداد ژنتیکی نقش داشته باشند.
۵. چه عوامل محیطی خطر ابتلا به اعتیاد به قمار را افزایش میدهند؟
دایره اجتماعی و دسترسی به فرصتهای قمار در محیط خود میتواند خطر ابتلا به اعتیاد به قمار را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. ظهور قمار آنلاین و برنامههای شرطبندی کاربرپسند نیز به این خطر کمک کرده است.
جمع بندی
اعتیاد به قمار، یک چالش جهانی است که بسیاری از افراد را درگیر میکند. در این مطلب از کلینیک تخصصی طلوعی دیگر ، تلاش کردیم تا ریشههای این مشکل را در عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، محیط و روانشناسی جستجو کنیم. انواع علت اعتیاد به قمار و راههای مقابله با آن را نیز مورد بررسی قرار دادیم.
مهم است بدانیم که این مشکل قابل درمان است و با کمک متخصصان و گروههای حمایتی میتوان بر آن غلبه کرد.