اختلال اضطراب عصبی چیست؟ زندگی انسان پر از تنشها و غوغاهای درونی و خارجی است. اما وقتی این تنشها و نگرانیها در خودمان به حدی بالا برسد که زندگی معمولی و آرامش زندگی را تهدید کند، صحبت از اختلال اضطراب عصبی میشود.
این اختلالات روانی یک راه آسان برای از بین بردن رضایت از زندگی و نیز تحت تأثیر قرار دادن تواناییها و امکانات فردی میباشند.
همچنین، نگرانیها و اضطرابهای به شدت بر روی روح و روان تأثیر میگذارند و در این مواقع، فرد ممکن است به جوانب منفی مانند ترکیب کردن مواد مخدر یا رفتارهای سوءمصرفی پناه ببرد. این قضیه، رابطه زیادی بین اختلال اضطراب عصبی و اعتیاد به وجود میآورد.
در کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر، راهنمایی و پشتیبانی ما توسط تیمی از متخصصین که با دارا بودن تجربه و مهارت لازم به شما کمک میکنند، با اضطراب عصبی خود مقابله کرده و همچنین اعتیاد به مواد مخدر را پشت سر بگذارید.
اختلال اضطراب عصبی چیست؟
اختلال اضطراب عصبی چیست را به یک وضعیت روانشناختی میشناسند که با تجربه افزایش شدید و غیر متعادل اضطراب و ترس همراه است.
این نوع اختلال شامل چندین نوع اختلال اضطراب است، از جمله اختلال اضطراب عمومی GAD، اختلال ترس اجتماعی، اختلال ترس وحشتی، فوبیهای مشخص و دیگران میباشد.
افراد مبتلا به اختلال اضطراب عمومی عادت دارند که به طرز نامتناسب و نسبت به تهدیدات و شرایط واقعی اضطرابی را تجربه کنند.
این اضطراب بیش از حد میتواند با عملکرد روزمره و کیفیت زندگی فرد تداخل کند. آنها ممکن است به طور مداوم عصبانی باشند، دشواری در تمرکز داشته باشند، عصبانیت تجربه کنند و مشکلات خواب داشته باشند. نشانههای جسمی مانند سردرد، تنش عضلانی و مشکلات گوارشی نیز ممکن است وجود داشته باشد.
علائم اختلال اضطراب عصبی چیست؟
علائم اختلال اضطراب عصبی ممکن است بین افراد متفاوت باشد، اما در کل عبارتند از:
- افسردگی و احساس ناراحتی مداوم
- اضطراب و ترس بیش از حد که برای شرایط واقعی غیرمتناسب است
- بیقراری و عصبانیت مداوم
- دشواری در تمرکز و تفکر مناسب
- مشکلات خواب، مثل بیدار شدن زودهنگام و دشواری در خوابیدن
- علائم جسمی مانند سردرد، درد عضلانی، مشکلات گوارشی و تنگی نفس
- راهروهای پلکانی، سردرگمی و تعریق بیش از حد
- افکار و نگرانیهای بیشتر از حد در مورد شرایط آینده
- اجتناب از موقعیتهایی که میتوانند اضطراب را افزایش دهند، مانند ترس از ترس از ترس اجتماعی
- تغییرات روزمره که ممکن است عملکرد و فعالیت روزانه را متأثر کنند، مانند عدم توانایی در انجام وظایف روزانه یا انجام آنها با استرس زیاد
این علائم میتوانند در اختلالات اضطراب متنوعی مانند اختلال اضطراب عمومی (GAD)، اختلال ترس اجتماعی، اختلال ترس وحشتی (ترس از شرایط خاص) و فوبیها مشاهده شوند. این علائم ممکن است در برخی افراد برای مدت کوتاهی و در برخی افراد برای مدت طولانیتر ظاهر شود.
اگر شما یا کسی که میشناسید اینگونه علائم را تجربه میکند، بهتر است به یک روانپزشک یا روانشناس متخصص مراجعه کنید. این متخصصان میتواند تشخیص دقیقی را برای شما قرار دهد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
چه عواملی در ایجاد اختلال اضطراب عصبی نقش دارد؟
ایجاد اختلال اضطراب عصبی پیچیده و بافته شده است و توسط عوامل متعددی تحت تأثیر قرار میگیرد. در زیر به برخی از اصلیترین عواملی که در ایجاد اختلال اضطراب عصبی نقش دارند، اشاره میکنم:
- عوامل ژنتیکی: برخی اختلالات اضطرابی ممکن است به دلیل وجود ژنتیکی در خانوادهها انتقال یابند. مطالعات نشان میدهد که دارا بودن یک یا چند ژن خاص میتواند افزایش خطر اختلال اضطرابی را به همراه داشته باشد.
اما لازم به ذکر است که عوامل ژنتیکی تنها یکی از عوامل در ایجاد این اختلالات هستند و همهی افرادی که ژنتیک مشابهی دارند، حتماً اختلال اضطراب نخواهند داشت.
- تربیت و تجربههای زودهنگام: تجربههای زودهنگام و نحوه تربیت از طریق خانواده، محیط مدرسه و تماس با همسالان میتواند در ایجاد اختلال اضطراب عصبی نقش داشته باشد. مثلاً محیطی که پر از استرس، فشارها و ترسها باشد، میتواند خطر ابتلای فرد به اختلال اضطراب را افزایش دهد.
- عوامل هویتی و روانی: برخی افراد به طور طبیعی بیشتر مستعد برای اضطراب هستند و این میتواند به عوامل هویتی مرتبط باشد. مثلاً افرادی که دارای روحیاتی نگرانکننده، پرخاشگری و یا عدم اطمینان هستند، ممکن است بیشتر تمایل به تجربه اضطراب داشته باشند.
- عوامل محیطی: شرایط محیطی میتوانند نقش مهمی در ایجاد اختلال اضطرابی داشته باشند. مثلاً استرسهای زندگی مثل مشکلات مالی، روابط نامناسب، شرایط شغلی نامناسب و یا تجربه رویدادهای ناگوار میتوانند عامل ایجاد اضطراب باشند.
- بیماریهای فیزیکی و داروها: برخی بیماریهای فیزیکی مانند بیماریهای قلبی، تیروئید و یا استفاده از برخی داروها، ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به اضطراب شوند.
ضمناً توجه داشته باشید که این عوامل تنها برخی از عواملی هستند که ممکن است در ایجاد اختلال اضطراب عصبی نقش داشته باشند. همچنین، هر فرد ممکن است تحت تأثیر ترکیبی از این عوامل قرار گیرد. برای تشخیص و درمان دقیقتر، مراجعه به یک متخصص روانپزشکی توصیه میشود.
آیا اختلال اضطراب عصبی و اعتیاد با هم در ارتباط هستند؟
بله، اختلال اضطراب عصبی و اعتیاد میتوانند با یکدیگر ارتباط داشته باشند. در واقع، بررسیها نشان میدهد که افرادی که از اختلال اضطراب عصبی رنج میبرند، دارای خطر بیشتری برای اعتیاد به مواد مخدر یا روشهای سایر اعتیادآور هستند.
یکی از عوامل اصلی ارتباط بین اختلال اضطراب و اعتیاد، ممکن است مربوط به دستگاه مغزی باشد. افراد با اختلال اضطراب معمولاً دچار نقص در سیستم عصبی مرتبط با تنظیم خواستهها و پاداش هستند که ممکن است به آنها تمایل بیشتری به استفاده از مواد اعتیادآور بدهد.
این استراتژیها در واقع به نوعی فرار از ناراحتیها و اضطراب کوتاه مدت کمک میکنند، اما ممکن است موجب ایجاد وابستگی و اعتیاد شوند.
دلایل متعددی وجود دارد که چرا اختلالات اضطرابی و اعتیاد ممکن است مرتبط باشند، افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی ممکن است به موادی به عنوان وسیلهای برای خوددرمانی روی آورند و سعی کنند علائم اضطراب خود را کاهش دهند. مصرف مواد باعث تسکین موقت میشود، اما میتواند در دراز مدت منجر به وابستگی و اعتیاد شود.
علاوه بر این، اضطراب مزمن میتواند به احساس پریشانی و ناراحتی کمک کند و افراد را به دنبال تسکین از طریق موادی که اثرات لذتبخشی دارند، سوق دهد. استفاده مکرر از این مواد در نهایت میتواند منجر به اعتیاد شود.
علاوه بر این، ممکن است عوامل زمینهای مشترکی وجود داشته باشد که به اختلالات اضطرابی و اعتیاد کمک میکند، مانند استعدادهای ژنتیکی، عدم تعادل انتقالدهندههای عصبی، و استرسهای محیطی. این عوامل میتوانند بر توسعه هر دو شرایط به طور همزمان تأثیر بگذارند.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که در حالی که بین اختلالات اضطرابی و اعتیاد رابطه وجود دارد، همه افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی به اعتیاد مبتلا نمیشوند و همه افراد دارای مسائل اعتیاد دارای اختلال اضطرابی نیستند.
راههای درمانی برای اضطراب عصبی و اعتیاد را بشناسید!
برای درمان اختلال اضطراب عصبی و اعتیاد، رویکردهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه، به برخی از روشهای درمانی مهم برای هر دو این مسائل اشاره میکنم:
- روان درمانی شناختی رفتاری (CBT): این روش درمانی برای هر دو اختلال اضطراب و اعتیاد مؤثر است. در CBT ، شما با کمک روانشناس خود میتوانید الگوهای منفی رفتاری و افکاری خود را شناسایی و تغییر دهید. این روش میتواند به شما کمک کند تا مهارتهای مدیریت استرس و اضطراب را یاد بگیرید و الزامات اعتیاد را مدیریت کنید.
- درمان دارویی: برخی داروها میتوانند در مدیریت اختلال اضطراب و اعتیاد مفید باشند. معمولاً، روانپزشکان استفاده از داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی توصیه میکنند. همچنین، برخی داروها میتوانند کمک کننده در کاهش علائم خود اعتیاد و تجاوزات مرتبط با آن باشند.
- حمایت اجتماعی: حمایت از خانواده و دوستان، گروههای حمایتی و شرکت در جلسات گروهی میتواند در مدیریت هر دو اختلال اضطراب و اعتیاد مفید باشد. اشتراک تجارب و مشاوره از افراد دیگری که به مشکلات مشابهی برخورد کردند، میتواند به شما ارادت و حمایت بیشتری بدهد.
- مدیریت استرس و رفع آرامش: ترکیبی از تکنیکهای مانند روشهای تنفس عمیق، مدیتیشن، تمرینات تمرکز ذهنی و فعالیتهای لذتبخش میتواند در بهبود اضطراب و کاهش نیاز به استفاده از مواد اعتیادآور مؤثر باشد.
- نکته مهم: همواره توصیه میشود با متخصصان حوزه روانشناسی و روانپزشکان مشورت کنید تا درمان مناسبی برای شرایط شخصیتان تعیین شود و مشاوره حرفهای در ارتباط با درمان اختلال اضطراب و اعتیاد دریافت کنید.
سخن پایانی
درک بهتر رابطه میان اختلال اضطراب عصبی و اعتیاد میتواند به تداخل آنها و درمانی کارآمدتر و مؤثرتر منجر شود. با این دانش، میتوانیم بهترین راهکارها را برای کمک به افرادی که با این دو وضعیت روبرو هستند پیدا کنیم. همچنین، با توسعه روشهای جدید درمان، میتوانیم ابزارهای مؤثر برای ترک اعتیاد و بهبود روانی انسانها فراهم آوریم.