آیا شما می‌دانستید که بعضی از اضطراب‌ها می‌توانند نتیجه مصرف داروها یا مواد مخدر باشند؟ اختلال اضطراب ناشی از داروها یا مواد، یک واقعیت ناشناخته برای بسیاری از افراد است.
در حالی که بسیاری از مواد دارای خواص آرامش‌بخش و مسکن هستند، اما برخی از افرادی که آنها را به صورت مداوم استفاده می‌کنند دچار اضطراب مزمن و خسته کننده می‌شوند
در جامعه، بسیاری از افراد برای آرام شدن، کاهش استرس و افزایش اعتماد به نفس خود، به داروها و موادی روی می‌آورند که به احتمال زیاد باعث ایجاد حملات پانیک و اضطراب ناشی از این مواد می‌شوند.
زمانی که اضطراب و سوءمصرف مواد هم‌زمان رخ می‌دهند، بسیاری از افراد به این نکته توجه نمی‌کنند که در واقع الکل، مواد مخدر یا حتی داروهایی که استفاده می‌کنند، ممکن است به شکل بیشتری اضطراب را افزایش دهند.
به ویژه برای کسانی که سوءمصرف مواد را به جای اضطراب یا هراس، با احساس خوب و راحتی مرتبط می‌دانند، این رخداد نامطلوب به چشم می‌خورد.
ما با تلاش و همکاری متخصصین باتجربه کلینیک تخصصی ترک اعتیاد طلوعی دیگر، می‌توانید راهی برای مقابله با اضطراب و ترک اعتیاد پیدا کنید.
تیم ما متشکل از فراگیران ماهر و متخصصان مجرب است که هدف آنها حمایت و راهنمایی شما در این مسیر دشوار است.
اختلال اضطراب ناشی از داروها و مواد چیست؟
اختلالات اضطرابی می‌توانند به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شوند، از جمله مصرف داروها. اختلال اضطراب ناشی از داروها و مواد، یک نوع اختلال اضطرابی است که به دلیل مصرف دارو یا قطع داروها ایجاد می‌شود.
بعضی از داروها، مانند محرک‌هایی مانند کوکائین و آمفتامین‌ها، می‌توانند به طور مستقیم سطح اضطراب را افزایش دهند.
داروهای دیگر، مانند الکل و بنزودیازپین‌ها، در ابتدا می‌توانند اضطراب را کاهش دهند، اما ممکن است با پایان اثرات دارو، اضطراب بازگشتی ایجاد شود.
علاوه بر این، قطع برخی از داروها، مانند اوپیوئیدها و بنزودیازپین‌ها، می‌تواند علائم شدید اضطرابی را ایجاد کند.
اگر به دلیل مصرف داروها، علائم اضطرابی را تجربه می‌کنید، مهم است که از یک متخصص بهداشتی کمک بگیرید.
گزینه‌های درمان ممکن است شامل درمان روان‌شناختی، داروها یا ترکیبی از هر دو باشد.
همچنین، مهم است که هرگونه اختلال مصرف مواد زیرین را برطرف کنید تا از ایجاد علائم اضطرابی بیشتر جلوگیری شود و بهبود کلی سلامتی و روانی خود را ترویج دهید.
علائم ناشی اختلال ناشی از مصرف داروها و مواد چیست؟
۱. علائم فیزیکی
مصرف مواد مخدر می‌تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم فیزیکی شود که ممکن است شبیه به علائم اختلالات اضطرابی باشد.
بعضی از علائم فیزیکی رایج در اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد مخدر عبارتند از:
- ضربان قلب سریع: داروهای محرک مانند کوکائین، آمفتامین‌ها و مت آمفتامین می‌توانند باعث افزایش ضربان قلب شوند که ممکن است منجر به احساس اضطراب و وحشت شود.
- تعریق: بسیاری از داروها، از جمله مواد افیونی، می‌توانند باعث تعریق بیش از حد شوند که می‌تواند نشانه‌ی اضطراب باشد.
- لرزش: داروهای محرک می‌توانند باعث لرزش یا رعشه شوند که می‌تواند نشانه‌ای از اضطراب باشد.
- حالت تهوع و استفراغ: برخی داروها مانند مواد افیونی می‌توانند باعث تهوع و استفراغ شوند که ممکن است در علائم اضطراب مشاهده شود.
- تنگی نفس: داروهای محرک می‌توانند باعث تنگی نفس شوند که می‌تواند نشانه‌ای از اضطراب باشد.
- درد در قفسه سینه: برخی از داروها مانند کوکائین می‌توانند باعث درد در قفسه سینه شوند که ممکن است نشانه‌ای از اضطراب باشد.
- سرگیجه: بسیاری از داروها می‌توانند باعث سرگیجه شوند که می‌تواند نشانه‌ای از اضطراب باشد.
توجه به این نکته ضروری است که مصرف مواد مخدر همچنین می‌تواند اختلالات اضطرابی پیشین را تشدید کند یا منجر به ایجاد اختلالات اضطرابی جدید شود.
اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، مهم است که مراقبت پزشکی دریافت کنید و با یک تخصصی در حوزه بهداشتی در مورد مصرف داروها و هر مشکلات روانی احتمالی مشورت کنید.
۲. نشانه‌های روانی
اختلال اضطراب ناشی از مصرف داروها و مواد مخدر نیز ممکن است با انواع نشانه‌های روانی همراه باشد.
بعضی از رایج‌ترین نشانه‌های روان‌شناختی در اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد عبارتند از:
- ترس یا نگرانی شدید: اضطراب ممکن است باعث ترس شدید یا نگرانی درباره موقعیت‌های روزمره شود و مصرف مواد مخدر ممکن است این علائم را تشدید کند.
- حملات پانیک: اضطراب می‌تواند حملات پانیک را به همراه داشته باشد که دوره‌های ناگهانی و شدیدی از ترس یا اضطراب هستند. مصرف مواد مخدر ممکن است در افرادی که قبلاً مستعد بوده‌اند، حملات پانیک را ایجاد کند.
- تحریک‌پذیری: اضطراب ممکن است تحریک‌پذیری را به همراه داشته باشد و مصرف مواد مخدر می‌تواند این علایم را تشدید کند.
- مشکل در تمرکز: اضطراب ممکن است باعث مشکلات در تمرکز شود و مصرف مواد مخدر می‌تواند این نشانه‌ها را تشدید کند.
- بی‌خوابی: اضطراب ممکن است به بی‌خوابی منجر شود و مصرف مواد مخدر می‌تواند فرایند خواب رفتن را دشوارتر کند.
- رفتارهای اجتنابی: اضطراب ممکن است باعث رفتارهای اجتنابی شود که در این حالت فرد از موقعیت‌ها یا فعالیت‌هایی که اضطراب او را افزایش می‌دهند، اجتناب می‌کند. مصرف مواد مخدر می‌تواند این نشانه‌ها را شدیدتر کند.
- افکار وسواسی: اضطراب ممکن است افکار وسواسی را ایجاد کند، در این حالت فرد قادر به قطع فکر کردن به موضوعات خاصی از اضطراب نیست.
اگر هر یک از این نشانه‌ها را تجربه می‌کنید، مهم است که از یک متخصص پزشکی کمک بگیرید.
آنها می‌توانند به شما کمک کنند تا علت اصلی نشانه‌های خود را تعیین کنید و یک برنامه درمانی برای کمک به مدیریت آنها بررسی کنید.
3. علائم اجتماعی
اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد مخدر می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی اجتماعی و روابط فرد داشته باشد.
بعضی از رایج‌ترین علائم اجتماعی در اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد عبارتند از:
- اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی: اضطراب ممکن است باعث شود فرد از موقعیت‌های اجتماعی دوری کند و مصرف مواد مخدر ممکن است این علائم را تشدید کند.
- انزوا: اضطراب ممکن است باعث شود فرد خود را از دیگران جدا کند و مصرف مواد مخدر ممکن است این علائم را شدیدتر کند.
- مشکل در روابط: اضطراب ممکن است ایجاد و حفظ روابط را دشوار کند و مصرف مواد مخدر ممکن است این علائم را تشدید کند.
- رویکرد خوددرمانی: برخی از افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی به داروها به عنوان راهی برای خوددرمانی و مدیریت علائم خود روی آورده و این می‌تواند منجر به مشکلات اجتماعی بیشتر شود.
- پرخاشگری: اضطراب ممکن است باعث پرخاشگری شود و مصرف مواد مخدر ممکن است این علائم را تشدید کند.
- تکانشگری: اضطراب ممکن است باعث تکانشگری شود و مصرف مواد مخدر ممکن است این علائم را شدیدتر کند.
- کارایی ضعیف در محل کار یا مدرسه: اضطراب ممکن است بر توانایی فرد در انجام وظایف مناسب در محل کار یا مدرسه تأثیر بگذارد و مصرف مواد مخدر ممکن است این علائم را تشدید کند.
توجه به این نکته ضروری است که مصرف مواد مخدر نیز ممکن است باعث ایجاد اختلالات اضطرابی شود و در برخی موارد، مصرف مواد مخدر ممکن است در افرادی که به ابتلا به این اختلالات مستعد هستند، آن را ایجاد کند.
اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، مهم است که از یک متخصص پزشکی کمک بگیرید.
آنها می‌توانند به شما کمک کنند تا علت اصلی علائم خود را تعیین کنید و یک برنامه درمانی برای کمک به مدیریت آنها ایجاد کنید.
آیا اضطراب ناشی از مواد از بین می‌رود؟
در بیشتر موارد، علائم اضطراب ناشی از مصرف الکل، مواد مخدر یا ترک داروها با از بین رفتن ماده درونی، تدریجاً کاهش می‌یابند. طول مدت علائم بستگی به نیمه عمر ماده دارد.
علائم اضطراب ناشی از ترک الکل یا مواد مخدر معمولاً در عرض چهار هفته پس از قطع مصرف این مواد ظاهر می‌شوند.
بعضی از علائم وحشت و اضطراب طولانی‌مدت ممکن است تا شش ماه طول بکشند تا ظاهر شوند.
شایان ذکر است که هر فرد ممکن است با توجه به میزان مصرف، نوع ماده و ویژگی‌های فردی خود تجربه متفاوتی در طول مدت علائم را داشته باشد.
در هر صورت، در صورت تجربه علائم اضطرابی پس از مصرف مواد مخدر یا ترک داروها، مشاوره و کمک از یک متخصص پزشکی می‌تواند کمک کننده واقع شود.
کدام داروها می‌توانند باعث اختلال ناشی از مصرف از مواد شوند؟
داروها نیز می‌توانند علت اختلال اضطراب ناشی از مواد باشند و برخی از انواع داروها عبارتند از:
- محرک‌های سیستم عصبی: مانند آمفتامین‌ها (مانند آدرالین و ریتالین)، کوکائین و کافئین. این داروها می‌توانند اضطراب را به عنوان عارضه جانبی ناشی از مصرف آنها ایجاد کنند.
- داروهای مشتق شده از ماری‌جوانا: استفاده از ماری‌جوانا، به ویژه به میزان بالا، ممکن است اضطراب را افزایش دهد، به خصوص در افرادی که به صورت طبیعی به اضطراب حساس هستند.
- داروهای توهم زا: مانند LSD و PCP. این داروها می‌توانند اضطراب و حملات پانیک را به وجود آورند.
- بنزودیازپین‌ها: این نوع داروها معمولاً برای درمان اضطراب تجویز می‌شوند، اما در برخی افراد می‌توانند اضطراب را در هنگام قطع مصرف باعث شوند.
- الکل: الکل اثرات افسرده کننده دارد، اما در هنگام ترک ممکن است اضطراب را افزایش دهد.
- مواد مخدر افیونی: مثل هروئین و مسکن‌های تجویزی. این داروها نیز می‌توانند در طول فرایند ترک اضطراب را ایجاد کنند.
لطفاً توجه داشته باشید که همه افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند، به اختلال اضطراب ناشی از مواد مبتلا نمی‌شوند.
اگر خودتان یا کسی را می‌شناسید که علائم اضطراب مرتبط با مصرف مواد را تجربه می‌کند، مهم است که به کمک حرفه‌ای دسترسی پیدا کنید و به درستی مراقبت کنید.
راه‌های درمانی برای اضطراب ناشی از دارو یا مواد
هنگامی که اضطراب ناشی از مواد را تجربه می‌کنید، وجود گزینه‌های درمانی می‌تواند بسیار مفید باشد. درمان برای افرادی که اضطراب ناشی از مواد را تجربه می‌کنند، شامل موارد زیر می‌شود:
- توقف مصرف مواد: اولین گام مهم در درمان اضطراب ناشی از مواد، ترک مصرف آن ماده است. این می‌تواند باعث کاهش تدریجی علائم اضطراب شود.
- پشتیبانی روان‌شناختی: مشاوره روان‌شناختی و روان درمانی می‌تواند به شما کمک کند تا استراتژی‌های مقابله و مدیریت اضطراب را یاد بگیرید. این مشاوره می‌تواند در فهم عوامل موجود در پشت اضطراب شما و یادگیری راهکارهای مؤثر برای مدیریت آن به شما کمک کند.
- درمان دارویی: در برخی موارد، پزشکان می‌توانند داروهای ضد اضطراب را تجویز کنند. این داروها می‌توانند به شما کمک کنند تا علائم اضطراب را کاهش دهید و راحت‌تر باشید. با این حال، تجویز داروها باید توسط پزشک صورت گیرد و همراه با مشاوره و نظارت مناسب انجام شود.
- حمایت اجتماعی: حمایت از دستیاران، خانواده و دوستان ممکن است در اصلاح اضطراب ناشی از مواد بسیار مفید باشد. داشتن شبکه‌های حمایتی قوی و احساس حمایت و قبول دیگران می‌تواند به شما در مدیریت اضطراب کمک کند.
- تغییر رفتارهای شیوه‌ای: ممکن است در طول اعتیاد و مصرف مواد، الگوهای رفتاری ناپایداری و غیرسالم ایجاد شود. یادگیری مهارت‌های مدیریت استرس، آموزش روش‌های تفکر مثبت و انجام فعالیت‌های خلاقانه می‌تواند به کنترل اضطراب کمک کند.
مهم است که برای درمان اختلال اضطراب ناشی از داروها یا مواد از یک تیم درمانی تخصصی حمایت بگیرید. این تیم می‌تواند از جمله پزشکان، مشاوران روان‌شناسی و سایر حرفه‌های درمانی مانند متخصصین ترک اعتیاد طلوعی دیگر و پشتیبانی اجتماعی تشکیل شود.
با دریافت مراقبت حرفه‌ای و تمام عیار، انتظار می‌رود که بهبود شما فراتر از مدیریت اضطراب ناشی از مواد را تجربه کند.
جمع بندی
اختلال اضطراب ناشی از مواد مخدر یک نوع اختلال اضطرابی است که در اثر مصرف مواد مخدر، به خصوص با استفاده از برخی از مواد مانند محرک‌ها، توهم‌زاها و حشیش، شکل می‌گیرد.
به‌کارگیری محرک‌های مانند کوکائین و آمفتامین می‌تواند منجر به اضطراب، حملات پانیک و پارانویا شود.
مصرف مواد توهم زا مانند LSD و PCP نیز می‌تواند باعث اضطراب و همچنین توهم و هذیان گردد.
همچنین، مصرف حشیش می‌تواند منجر به اضطراب و حملات پانیک گردد، به ویژه در افرادی که تمایل به ابتلا به اختلالات اضطرابی دارند.
باید ذکر کرد که اختلال اضطراب ناشی از مواد مخدر ممکن است به گونه‌ای باشد که به صورت موقت یا طولانی‌مدت برقرار باشد و به عواملی نظیر نوع ماده مصرفی و حساسیت فرد نسبت دارد.
درمان اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد ممکن است شامل مشاوره، درمان دارویی یا ترکیبی از هر دو باشد.
اگر خودتان یا کسی را می‌شناسید که به علت مصرف مواد مخدر با اضطراب روبرو شده است، بهتر است حمایت حرفه‌ای را جستجو و دریافت کنید.
این کمک‌ها می‌توانند شامل مشاوره و درمان فراگیری از طریق متخصصان مربوطه باشند.
