تأثیر شیشه بر مغز

شیشه محرکی است که به سرعت باعث افزایش دوپامین، ماده شیمیایی مغز می‌شود که احساس لذت و انگیزه را تحریک می‌کند، به همین دلیل تأثیر شیشه بر مغز فراوان است. دوپامین ماده‌ای است که بر مهارت‌های مربوط به تفکر مانند حل مسئله و حافظه نیز تأثیر می‌گذارد.

مصرف این ماده در کوتاه مدت در فرد حس سرخوشی ایجاد می‌کند، اما در ادامه اتفاقی که می‌افتد این است که فرد احساس تحریک‌پذیری و افسردگی می‌کند. با گذشت زمان و ادامه مصرف شیشه، سلول‌های دوپامین مغز شما از بین می‌رود.

مؤسسه ملی سوء مصرف مواد خاطر نشان می‌کند که مقادیر زیاد دوپامینی که به طور نامنظم تولید می‌شود عملکرد مغز را تغییر داده و منجر به وابستگی و اعتیاد مواد مخدر و محرک می‌شود.

علاوه بر این، واکنش‌هایی که به دلیل متابولیسم‌های زیاد دوپامین ترشح می‌شود، می‌تواند در شخص احساس تحریک‌پذیری و افسردگی ایجاد کند. همچنین با گذشت زمان استفاده طولانی مدت از شیشه می‌تواند به سلول‌هایی که دوپامین و سروتونین تولید می‌کنند، آسیب برساند.

تعهد به درمان و پیگیری منظم برنامه درمانی که پزشک متخصص برای عوارض ترک شیشه  تجویز کرده، می‌تواند به بازسازی قسمت‌هایی از مغز که دوپامین دریافت می‌کنند، کمک کند.

کسانی که شیشه را ترک می‌کنند، در ابتدا علائم اختلال در مهارت‌های مربوط به تفکر را نشان می‌دهند. طبق گفته کارشناسان حداقل یک سال عدم مصرف مواد، ممکن است برخی از تغییرات مضر در مغز را بهبود دهد.

شیشه چیست؟

مت‌آمفتامین نوعی داروی محرک صنعتی قدرتمند و به شدت اعتیادآور است که روی دستگاه عصبی مرکزی اثر می‌گذارد. این ماده منجر به افزایش حاد انتقال دهنده‌های عصبی دوپامین، سروتونین، نوراپینفرین و آدرنالین در مغز می‌شود.

شیشه در ابتدای قرن بیستم برای درمان گرفتگی بینی استفاده می‌شد و از نظر روانپزشکی، دارویی بود برای درمان افرادی که از اختلالات کمبود توجه و بیش‌فعالی داشتند. همچنین این ماده برای درمان بیماری‌های مربوط به چاقی نیز مؤثر بوده و به کاهش وزن کمک می‌کند.

در آمریکا استفاده از این دارو محدود شده، هر چند که همچنان از نوع خوراکی آن برای درمان خط دوم اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی و چاقی مزمن استفاده می‌شود.

مت‌آمفتامین روی ناقل‌های عصبی مونوآمین مغز تأثیر می‌گذارد و منجر به حس هوشیاری، افزایش انرژی و سرخوشی می‌شود. دوز بالای آن می‌تواند به مغز آسیب وارد کند.

تأثیر شیشه بر مغز

مطالعات نشان می‌دهد که ۵۰ درصد از گیرنده‌های دوپامین در مغز بر اثر مصرف مزمن شیشه برای همیشه از بین می‌روند. گیرنده‌های سروتونین نیز با همین آسیب و حتی برخی شدیدتر روبه‌رو خواهند شد که منجر به عوارض روانی شدید و پایدار مثل روان‌پریشی در فرد خواهد شد.

به طور کلی مصرف شیشه به شدت بر روی خلق و خوی فرد تأثیر می‌گذارد. ۱۰ ثانیه بعد از مصرف شیشه، این ماده بلافاصله وارد گردش خون شده و سپس به مغز می‌رسد و از آنجا بر سیستم اعصاب مرکزی تأثیر مستقیم می‌گذارد.

ماده مخدر شیشه قسمت لذت در مغز را فعال کرده و باعث ایجاد توهمات مختلف می‌شود؛ بنابراین با اثرگذاری بر جسم و روان، فرد مصرف کننده حس سرخوشی و لذت کاذب پیدا می‌کند که این حس ناشی از رها شدن مقادیر زیادی دوپامین در مغز است.

اثر استعمال استنشاقی آن ۸ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف دوام دارد و تا ۱۲ ساعت پس از مصرف در ادرار نشان داده می‌شود. اعتیاد به شیشه چنان اثری از خود در مغز به جای می‌گذارد که به شدت اراده فرد را برای کنار گذاشتن اعتیاد کاهش می‌دهد.

ادامه‌دار شدن مصرف شیشه عوارض جسمی و روانی جبران‌ناپذیر و خطرناکی دارد که در ادامه برخی از شایع‌ترین تأثیر شیشه بر مغز در دراز مدت را بررسی می‌کنیم.

از اثرات مصرف شیشه می‌توان به افزایش کاذب اعتماد به نفس و قدرت تمرکز بالای این افراد اشاره کرد که این تصور کاذب در مواردی که فرد در حال رانندگی باشد موجب تصادف‌های مرگبار خواهد شد.

همچنین علائمی مانند افسردگی شدید، خستگی، بی‌حالی، زودرنجی، انزوا، اختلالات روانی، اضطراب و تشویش، برانگیختگی کلامی، پرخاشگری، توهمات آزاردهنده، بدبینی، میل به جرایم سنگینی مانند قتل، بی‌اشتهایی، از دست دادن وزن، بیش‌فعالی، افزایش ضربان قلب از جمله مواردی هستند که فرد مصرف کننده بعد از مدتی دچار آنها می‌شود.

استفاده طولانی مدت از ماده مخدر شیشه با وجود لذت آنی بالایی که دارد، باعث کاهش شدید آی‌کیو و آسیب به سلول‌های عصبی می‌شود. به همین دلیل است که ترک شیشه مانند ترک کراک از دشوارترین موارد ترک اعتیاد به حساب می‌آید و به هیچ عنوان نباید در طول دوره ترک از بیمار غافل شد.

بیش‌ترین تأثیرات سوءمصرف شیشه روی نورون‌های دوپامین و سروتونین است که بر چگونگی احساس، تصمیم گیری و قدرت تفکر فرد تأثیر می‌گذارند.

این آسیب‌ها می‌توانند باعث بیماری‌هایی مانند افسردگی، پارانویا و همچنین سکته‌های مغزی شوند. اختلال در مهارت‌های حرکتی و تحلیل سلول‌های مغزی از دیگر عوارض اعتیاد به شیشه است که نباید آن‌ها را نادیده گرفت.

صدمات بلند مدت شیشه بر مغز

همان‌طور که گفتیم مصرف شیشه در بلند مدت به مغز فرد صدمه خواهد زد و اکثر صدمات وارده جبران ناپذیرند. مصرف شیشه با دوزهای بالا باعث صدمه رسیدن به سروتونین و دوپامین که از سلول‌های مغزی هستند خواهد بود که در نتیجه روی احساس و فکر فرد تأثیر دارد.

صدمات جدی به نورون‌های مغزی سبب افسردگی، بدگمانی و توهم است. بعضی از دیگر صدمات و تأثیر شیشه بر مغز در بلند مدت شامل:

• توهم
• افسردگی
• سکته مغزی
• کاهش شدید IQ
• اختلال در توجه
• اختلال در حافظه
• پارانویا (بد گمانی)
• اختلال در برنامه ریزی
• صدمه دیدن رگ‌های خونی مغز و خونریزی مغزی
• ناتوانی در رفتارهای عادی و تصمیم گیری‌های روزمره
• ناتوانی در مهارت‌های حرکتی، مثل اینکه مغز قادر به دستور نیست.

همچنین صدمات جبران ناپذیر دیگر که بسته به میزان شدت اعتیاد شیشه در هر فرد متفاوت است. از دیگر علائم مصرف شیشه عبارت‌اند از بالا رفتن ضربان قلب، پایین آمدن وزن، بالا رفتن دمای بدن، افسردگی، تشنج، استرس، ناآرامی، کم خوابی و ترس.

تخریب مغز با مصرف یکباره شیشه

تأثیر شیشه بر مغز مصرف کننده حتی برای یک‌بار هم بسیار عمیق خواهد بود و سبب تخریب قسمت‌های از مغز می‌شود که دیگر صدمات وارده (بر مغز) بسیار زیاد است.

مصرف شیشه خطرناک‌تر از سایر مواد مخدر است؛ زیرا بقیه مواد مخدر خیلی روی مغز تأثیری نمی‌گذارد. شیشه از مواد محرکی بوده که باعث تحریک جسم و روح فرد مصرف کننده است.

پژوهش‌های زیادی نشان داده که سوء مصرف شیشه بر سلول‌های غیر عصبی مغز به نام میکروگلیا اثرات منفی بسیاری دارد. این سلول‌ها در مغز نقش دفاعی داشته و با دفاع از مغز در مقابل عوامل عفونت‌زا و با از بین بردن سلول‌های عصبی آسیب دیده، از سلامت مغز حمایت می‌کنند.

با این وجود، فعالیت بیش از حد سلول‌های میکروگلیایی در نتیجه‌ی سوء مصرف شیشه باعث حمله این سلول‌ها به سلول‌های عصبی سالم شده که این، خود یکی از مهم‌ترین عوارض مصرف شیشه برای مغز است که باید به آن توجه شود.

البته ناگفته نماند که چنین حالتی خوشبختانه قابل برگشت است و چنانچه مطالعات نشان داده‌اند مغز افراد معتاد پس از ترک تا حدی سلول‌های سالم خود را بازیابی می‌کند.

به طور کلی شیشه باعث فرسودگی بدن است، طوری که فرد توانایی انجام کارها را نخواهد داشت و افت کارایی به حدی است که از تصور انسان‌ها به دور است.