عوارض داروهای آرامبخش ممکن است برای هر فردی متفاوت باشد و بستگی به عواملی مانند نوع دارو، دوز مصرفی و واکنش شخصیتی داشته باشد. در مطلب قبل درباره اینکه داروی آرامبخش چیست؟ و انواع داروی آرامبخش صحبت کردیم. در ادامه این مطلب به عوارض داروهای آرامبخش می پردازیم.
داروهای آرامبخش یا داروهای ضداضطراب معمولاً برای کاهش علائم استرس، اضطراب، و نگرانی استفاده می‌شوند. این داروها می‌توانند در کنترل اضطراب و بهبود کیفیت زندگی افراد مؤثر باشند. با این حال، همانند سایر داروها، داروهای آرامبخش هم ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
برخی از عوارض متداول داروهای آرامبخش شامل خواب آلودگی، خشکی دهان، سرگیجه، تشنج، افزایش وزن و کاهش جنسیتی می‌باشند. برای اطمینان از اثربخشی و ایمنی مصرف داروهای آرامبخش، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و همچنین از مصرف طولانی مدت آنها پرهیز کنید.
عوارض داروهای آرامبخش
داروهای آرامبخش که به آنها بنزودیازپین‌ها نیز گفته می‌شود، گروهی از داروهای روان‌پزشکی هستند که برای درمان اختلالات اضطرابی، اختلالات خواب و تشنج استفاده می‌شوند. این داروها با کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی، اثر آرام‌بخشی خود را ایجاد می‌کنند.
داروهای آرامبخش یا ضد اضطراب معمولاً برای کاهش نگرانی، تسکین عصبی و بهبود خواب استفاده می‌شوند. این دسته از داروها می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند که در برخی از افراد ممکن است ناخوشایند باشد. در ادامه به برخی از عوارض جانبی کلی داروهای آرامبخش اشاره می‌کنیم:
۱. خواب آلودگی: احتمال خواب آلودگی و افزایش نیاز به خواب در طول روز وجود دارد.
۲. کاهش تمرکز و توجه: ممکن است داروهای آرامبخش تأثیری بر تمرکز و توجه شما داشته باشند.
۳. کاهش قدرت حافظه: برخی از افراد ممکن است در حافظه کوتاه‌مدت خود مشکل داشته باشند.
۴. خشکی دهان: این عارضه معمولاً در اثر کاهش ترشحات دهانی رخ می‌دهد.
۵. تهوع و استفراغ: برخی از افراد ممکن است احساس تهوع کنند و در موارد شدیدتر استفراغ داشته باشند.
۶. تغییر در اشتها: ممکن است اشتهای شما کاهش یا افزایش یابد.
۷. افزایش وزن: در برخی از افراد ممکن است داروهای آرامبخش باعث افزایش وزن شوند.
۸. افزایش خطر افسردگی: در برخی از افراد، مصرف بلند مدت داروهای آرامبخش می‌تواند باعث افزایش خطر افسردگی شود.
۹. اعتیاد: از دیگر عوارض داروهای آرامبخش ممکن است ایجاد وابستگی و اعتیاد در فرد شود.
۱۰. تاری دید و مشکلات تعادل: برخی داروهای آرامبخش می‌توانند دید را مبهم کرده یا مشکلاتی در تعادل شما ایجاد کنند.
مصرف در دوز بالا و طولانی‌مدت داروهای آرامبخش می‌تواند منجر به ایجاد عوارض گوناگون جسمی در فرد شود. همچنین، مصرف هم‌زمان با داروهای ضد تشنج، خواب‌آورها و آرامبخش‌ها می‌تواند سبب تضعیف تنفس شود.
افرادی که از این داروها استفاده می‌کنند باید مراقب فشار خون خود نیز باشند تا افت فشارخون پیدا نکنند. در ضمن، مصرف داروهای آرامبخش در زمان بارداری ممکن است عوارض جانبی متعددی را به همراه داشته باشد.
در صورت تجویز داروهای آرامبخش، بهتر است با پزشک خود در مورد عوارض جانبی محتمل صحبت کنید. همچنین، مصرف دقیق داروها و رعایت دستورات پزشک بسیار مهم است. در صورت بروز عوارض داروهای آرامبخش به صورت ناخوشایند، به پزشک خود اطلاع دهید.
عوامل خطر بروز عوارض داروهای آرامبخش عبارت‌اند از:
- سن
- جنسیت
- سابقه پزشکی
- مصرف سایر داروها
اگر مصرف داروهای آرامبخش را به طور ناگهانی قطع کنید، ممکن است دچار علائم ترک شوید. این علائم عبارت‌اند از:
- اضطراب
- بی‌خوابی
- سردرد
- خستگی
- فلج
- تشنج
در صورت مصرف داروهای آرامبخش، باید نکات زیر را رعایت کنید:
- از رانندگی، کار با ماشین‌آلات یا انجام سایر فعالیت‌هایی که به هوشیاری کامل نیاز دارند، خودداری کنید.
- از مصرف الکل یا سایر داروهای خواب‌آور خودداری کنید.
- در صورت بروز عوارض جانبی، به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی شایع داروهای آرامبخش
داروهای آرامبخش می‌توانند عوارض جانبی خفیف تا جدی داشته باشند. خواب‌آلودگی یکی از عوارض جانبی شایع داروهای آرامبخش است. این عوارض جانبی ممکن است در طول روز نیز ادامه داشته باشد و بر فعالیت‌های روزمره تأثیر بگذارد.
سرگیجه نیز یکی دیگر از عوارض داروهای آرامبخش است. این عوارض جانبی ممکن است هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده ایجاد شود و خطر زمین خوردن را افزایش دهد.
خستگی و ضعف عضلانی نیز از دیگر عوارض جانبی شایع داروهای آرامبخش هستند. این عوارض جانبی ممکن است فعالیت‌های روزمره را دشوار کند. عدم هماهنگی نیز یکی دیگر از عوارض جانبی شایع داروهای آرامبخش است.
این عوارض جانبی ممکن است خطر سقوط و آسیب‌دیدگی را افزایش دهد. اختلال در حافظه نیز از دیگر عوارض جانبی داروهای آرامبخش است. این عوارض جانبی ممکن است باعث فراموشی، مشکل در تمرکز و تصمیم‌گیری شود.
افسردگی نیز یکی دیگر از عوارض داروهای آرامبخش است. این عوارض جانبی ممکن است باعث احساس غم، ناامیدی و بی‌حوصلگی شود.
کاهش میل جنسی نیز از دیگر عوارض جانبی شایع داروهای آرامبخش است. برخی از عوارض جانبی شایع این داروها عبارت‌اند از:
- خواب‌آلودگی
- سرگیجه
- خستگی
- ضعف عضلانی
- عدم هماهنگی
- اختلال در حافظه
- افسردگی
- کاهش میل جنسی
عوارض جانبی جدی داروهای آرامبخش
اعتیاد یکی از عوارض جانبی جدی داروهای آرامبخش است. این داروها می‌توانند به سرعت اعتیادآور شوند و ترک آنها دشوار است. وابستگی نیز یکی دیگر از عوارض جانبی جدی داروهای آرامبخش است. این عوارض جانبی زمانی رخ می‌دهد که بدن به دارو عادت می‌کند و بدون آن، علائم ترک بروز می‌کند.
سوءمصرف نیز یکی دیگر از عوارض داروهای آرامبخش است. این عوارض جانبی زمانی رخ می‌دهد که دارو بیش از حد تجویز شده یا به روشی غیرقانونی مصرف شود.
عوارض جانبی گوارشی مانند تهوع، استفراغ و یبوست نیز از عوارض جدی داروهای آرامبخش هستند. عوارض جانبی کبدی مانند یرقان نیز از عوارض جانبی داروهای آرامبخش هستند. عوارض جانبی قلبی عروقی مانند ضربان قلب نامنظم نیز از عوارض داروهای آرامبخش هستند.
عوارض جانبی تنفسی مانند تنگی نفس نیز از دیگر عوارض جانبی داروهای آرامبخش است و عوارض جانبی روانی مانند توهم و افکار خودکشی نیز از دیگر عوارض این داروها است. برخی از عوارض جانبی جدی داروهای آرامبخش عبارت‌اند از:
- اعتیاد
- وابستگی
- سوءمصرف
- عوارض جانبی گوارشی
- عوارض جانبی کبدی
- عوارض جانبی قلبی عروقی
- عوارض جانبی تنفسی
- عوارض جانبی روانی
نحوه کاهش عوارض جانبی داروهای آرامبخش
برای کاهش عوارض جانبی داروهای آرامبخش، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- از مصرف بیش از حد دارو خودداری کنید.
- دارو را با غذا مصرف کنید تا عوارض جانبی گوارشی را کاهش دهد.
- اگر عوارض جانبی جدی داشتید، با پزشک خود مشورت کنید.
