بوپرنورفین یا قرص ب ۲ چیست؟

یکی از روش‌هایی ترک اعتیاد که امروزه رواج پیدا کرده استفاده از داروهای جایگزین است که قرص b۲ یا Buprenorphine یکی از این داروهاست. مثلاً اگر شخصی هروئین را در دوز بالا مصرف کند، یک‌دفعه نمی‌تواند بدن خود را سم‌زدایی کند! بنابراین درمان با بوپرنورفین را شروع می‌کند.

ولی در بسیاری از موارد مشاهده شده که فرد با مصرف خودسرانه این دارو گرفتار وابستگی و اعتیاد شده و نیاز به ترک قرص b2 تحت‌نظر پزشک متخصص دارد. در ادامه این مطلب برای آشنایی بیشتر با ماده اعتیادآور بوپرنورفین یا قرص ب ۲ با کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر همراه باشید.

بوپرنورفین یا قرص ب ۲ چیست؟

بوپرنورفین شایع‌ترین دارو برای درمان اعتیاد به سایر داروها است و در برخی کمپ‌ها و مراکز غیرتخصصی ترک به‌صورت غیرحرفه‌ای آن را مورد استفاده قرار می‌دهند! این قرص که از مشتقات تبائین می‌باشد، خود یک آلکالوئید افیونی و یکی از ترکیبات مواد مخدر تریاک است.

قرص بوپرنورفین که معروف به قرص B2 است و با نام‌های تجاری Subutex و Suboxone هم شناخته می‌شود، یک داروی مسکن قوی اپیوئیدی یا در واقع ضد درد از نوع مخدر نیمه صنعتی است که احتمال وابستگی و اعتیاد را در افراد بالا می‌برد.

این دارو برای درمان اختلال مصرف مواد مخدری چون هروئین، متادون و نیز برای درمان دردهای حاد و مزمن به کار می‌رود. قرص ب ۲ اثری شبه به مورفین داشته و کاربرد آن شبیه به قرص متادون است و در کمپ ترک اعتیاد از آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برخی افراد به‌اشتباه تصور می‌کنند که این دارو برای درمان زودانزالی مؤثر است، اما حقیقت این است که بوپرنورفین هیچ تأثیر مستقیمی بر کنترل انزال ندارد و از این قرص برای درمان زودانزالی استفاده نمی‌شود و ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشد.

از این دارو به‌صورت قرص زیرزبانی، تزریق، به‌عنوان پچ پوستی یا به‌عنوان درون‌کاشت استفاده می‌شود. برای اختلال در مصرف مواد مخدر، معمولاً از زمان شروع علائم ترک و برای دو روز اول تحت درمان مستقیم یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شروع می‌شود.

احتمال وابستگی به این دارو بالا است. اعتیاد به این ماده شبیه به اعتیاد به موادی مانند کدئین، هروئین، مورفین و متادون است. این دارو عوارضی مشابه و جدی شبیه به مواد ذکر شده دارد و همراه با عوارض جسمانی و روانی همراه است.

قرص ب ۲ علاوه بر خاصیت ترک اعتیادی، برای درمان دردهای شدید، استفاده قبل از بیهوشی، کنترل و برگرداندن مهار تنفسی ناشی از بیهوشی را نیز دارد. بنابراین، باید بادقت از این دارو استفاده کرد، چرا که مانند بسیاری از داروهای جایگزین مواد مخدر می‌تواند موجب وابستگی شدید بیمار به این دارو شود. در واقع باید گفت که زمانی درمان اعتیاد با قرص b2 موفقیت‌آمیز است که بیمار تحت یک برنامه صحیح و در کنار روش‌های گروه‌درمانی اعتیاد اقدام به ترک اعتیاد کند. برنامه‌ای که بتواند به‌خوبی شرایط ذهنی، جسمانی و محیطی فرد مبتلا به اعتیاد را کنترل کند.

متخصصین توصیه می‌کنند افراد برای ترک مواد اعتیادآور، خودسرانه از داروهای ترک مانند قرص ب ۲ استفاده نکنند. زیرا عوارض این داروها بسیار زیان‌بار خواهد بود.

مکانیسم اثر بوپرنورفین

بوپرنورفین یک داروی خاص از خانواده مواد مخدر است، اما کمی متفاوت از هروئین یا متادون. این دارو مثل یک آگونیست-آنتاگونیست عمل می‌کند؛ یعنی هم به گیرنده‌های مواد مخدر در بدن می‌چسبد، هم باعث فعال شدن کامل آنها نمی‌شود.

مکانیسم اثر قرص ب ۲ دقیقاً شبیه مشتقات تریاک است. یعنی به گیرنده‌های خاصی از مغز وصل می‌شود و وسوسه مصرف مواد مخدر و تأثیر آن را بر روی مغز کم می‌کند. نشئگی و عوارض اعتیاد به بوپرنورفین بسیار کمتر از مشتقات تریاک است. اما این به آن معنا نیست که مصرف کنترل نشده بوپرنورفین بدون آسیب و پیامدهای منفی است.

وقتی بوپرنورفین به این گیرنده‌ها وصل می‌شود، مواد مخدر قوی مثل هروئین یا متادون نمی‌توانند به آن‌ها بچسبند یا اثر بگذارند. این باعث می‌شود که اثرات قوی مواد مخدر کاهش پیدا کند. اگر کسی به مواد مخدر مثل مورفین وابسته باشد و بوپرنورفین مصرف کند، ممکن است علائم ترک برایش ظاهر شود، چون بوپرنورفین گیرنده‌ها را اشغال می‌کند و مواد مخدر دیگر نمی‌توانند کار کنند. بوپرنورفین وقتی به اندازه کافی مصرف شود (معمولاً بین ۱۶ تا ۳۲ میلی‌گرم)، می‌تواند برای چند روز گیرنده‌ها را اشغال نگه دارد و اثر مواد مخدر را کم کند.

آیا قرص ب ۲ در ترک اعتیاد مؤثر است؟

بله، قرص ب ۲ یا همان بوپرنورفین یکی از مؤثرترین داروهای موجود برای ترک اعتیاد به مواد مخدر افیونی مانند تریاک، هروئین و متادون است.
بوپرنورفین با اتصال به گیرنده‌های مخدر در مغز، بدون اینکه فرد را دچار نشئگی شدید کند، میل به مصرف مواد را کاهش می‌دهد و علائم ترک را کنترل می‌کند. به همین دلیل به آن یک «آگونیست نسبی» گفته می‌شود؛ یعنی اثراتی شبیه مواد مخدر دارد، اما با شدت کمتر و ایمنی بیشتر.

طبق گزارش‌های سازمان ملی مطالعات اعتیاد آمریکا (NIDA) و دستورالعمل درمان اختلال مصرف مواد (OUD) در سال ۲۰۲۴، بوپرنورفین در کنار متادون به‌عنوان یکی از بهترین داروهای ترک اعتیاد شناخته شده است. مطالعات بالینی نشان داده‌اند:

• دوز مناسب بوپرنورفین (معمولاً بین ۸ تا ۲۴ میلی‌گرم در روز) می‌تواند احتمال مراجعه دوباره به اورژانس یا بستری‌شدن را تا ۵۰ درصد کاهش دهد.
• این دارو اثرات طولانی‌مدت دارد و معمولاً فقط یک‌بار در روز مصرف می‌شود. خطر اوردوز با بوپرنورفین بسیار کمتر از مواد مخدری مثل هروئین یا حتی متادون است.

آیا قرص B2 تست اعتیاد را مثبت می‌کند؟

خیر، مصرف قرص ب۲ (بوپرنورفین) معمولاً باعث مثبت‌شدن تست‌های رایج اعتیاد نمی‌شود، مگر اینکه آزمایش مخصوص بوپرنورفین انجام شود.
بیشتر تست‌های اعتیاد که به‌صورت عمومی انجام می‌شوند، شامل پانل ۵ یا ۱۰ ماده هستند. این تست‌ها مواد مخدری مانند تریاک، هروئین، متادون، آمفتامین، شیشه و بنزودیازپین‌ها را شناسایی می‌کنند. اما بوپرنورفین به طور معمول در این تست‌ها تشخیص داده نمی‌شود.

برای اینکه مصرف قرص B۲ در آزمایش ادرار مشخص شود، باید آزمایشگر به طور خاص به دنبال متابولیت‌های بوپرنورفین (مانند nor-BUP) باشد. این نوع تست‌ها معمولاً در کلینیک‌ها یا مراکز درمان اعتیاد به‌صورت اختصاصی انجام می‌شود، نه در تست‌های معمولی استخدام یا غربالگری عمومی.
بنابراین:

• مصرف قرص B۲ باعث مثبت‌شدن تست مورفین، تریاک یا هروئین نمی‌شود.
• اگر پزشک یا مرکز درمانی بخواهد، می‌تواند تست خاص بوپرنورفین را درخواست دهد.
• برخی آزمایشگاه‌های پیشرفته، تست‌های چندمرحله‌ای دارند که می‌توانند بوپرنورفین را شناسایی کنند.

آیا قرص ب ۲ (بوپرنورفین) اعتیادآور است؟

بله، باوجوداینکه قرص ب ۲ (بوپرنورفین) یکی از داروهای ایمن و کنترل‌شده برای ترک اعتیاد به مواد مخدر است، مصرف طولانی‌مدت یا خارج از تجویز پزشک می‌تواند باعث وابستگی و اعتیاد شود. بوپرنورفین یک آگونیست نسبی گیرنده‌های مخدر در مغز است. این یعنی بخشی از اثر مواد مخدر را تقلید می‌کند، ولی با شدت کمتر. همین ویژگی باعث شده است که این دارو برای کاهش میل به مصرف مواد و کنترل علائم ترک بسیار مؤثر باشد. اما اگر فرد دوزهای بالا و به مدت طولانی از آن استفاده کند یا خودسرانه دوز را افزایش دهد، ممکن است بدن و ذهن به آن وابسته شوند.
بنابراین زمانی اعتیاد به قرص ب ۲ اتفاق می‌افتد که:

• استفاده روزانه و مداوم از قرص ب ۲ بدون برنامه کاهش تدریجی می‌تواند وابستگی ایجاد کند.
• مصرف خودسرانه یا بیشتر از مقدار تجویزشده توسط پزشک، احتمال اعتیاد را افزایش می‌دهد.

مهم‌ترین نشانه‌ها و علائم اعتیاد به قرص ب ۲

• ولع شدید برای مصرف قرص ب ۲
• بروز علائم ترک (تعریق، لرزش، درد عضلانی، بی‌قراری، اضطراب و بی‌خوابی) هنگام جاافتادن یک نوبت مصرف
• افزایش دوز بدون تجویز پزشک برای رسیدن به اثر قبلی
• اختلال خواب شامل بی‌خوابی یا کابوس‌های مکرر
• افسردگی و افت سطح انرژی در کارهای روزمره
• کاهش تمرکز و افت حافظه کوتاه‌مدت

تداخل دارویی قرص بوپرنورفین یا ب ۲

قرص ب ۲ (بوپرنورفین) یک داروی قوی برای درمان اعتیاد به مواد مخدر است، اما مانند هر داروی دیگری ممکن است با برخی داروها و مواد دیگر تداخل داشته باشد.  سوالی که اغلب مطرح می‌شود این است که “قرص ب۲ با چه داروهایی تداخل دارد؟” این تداخل‌ها می‌توانند باعث بروز عوارض جدی یا کاهش اثربخشی دارو شوند؟ آگاهی از این تداخل‌ها برای کسانی که در حال مصرف بوپرنورفین هستند بسیار ضروری است. مهم‌ترین تداخلات دارویی بوپرنورفین:

🔸تداخل دارویی قرص بوپرنورفین با الکل، بنزودیازپین‌ها و باربیتورات‌ها

این ترکیبات باعث تقویت اثرات آرام‌بخش بوپرنورفین می‌شوند و ممکن است منجر به افت شدید تنفس (دپرسیون تنفسی)، خواب‌آلودگی شدید، بیهوشی یا حتی مرگ شوند. به‌هیچ‌عنوان نباید هم‌زمان با قرص ب ۲ مصرف شوند، مگر تحت نظارت دقیق پزشک.
نمونه‌ها:

• الکل
• دیازپام
• کلونازپام
• فنوباربیتال

🔸تداخل دارویی قرص بوپرنورفین با سایر مواد افیونی قوی (آگونیست‌های کامل)

اگر متادون یا مواد افیونی دیگر هنوز در بدن فعال باشند، مصرف بوپرنورفین می‌تواند باعث بروز ناگهانی علائم ترک شدید شود؛ به این حالت «ترک تسریع‌شده» یا Precipitated Withdrawal گفته می‌شود. برای شروع درمان با ب ۲، باید حداقل ۱۲ تا ۲۴ ساعت از آخرین مصرف متادون یا ماده افیونی گذشته باشد.
نمونه‌ها:

• متادون
• مورفین
• هروئین

🔸تداخل دارویی قرص بوپرنورفین با داروهای مهارکننده آنزیم CYP3A4

این داروها باعث افزایش غلظت بوپرنورفین در خون می‌شوند که می‌تواند باعث افزایش عوارض جانبی مانند تهوع، سرگیجه یا خواب‌آلودگی شدید شود.
نمونه‌ها:

• کتوکونازول
• اریترومایسین
• وراپامیل

🔸تداخل دارویی قرص بوپرنورفین با داروهای القاکننده آنزیم CYP3A4

این داروها باعث کاهش سطح بوپرنورفین در بدن می‌شوند که ممکن است اثربخشی درمان را کم کند و احتمال بازگشت به مصرف مواد را افزایش دهد.
نمونه‌ها:

• ریفامپین
• کاربامازپین
• فنیتوئین

عوارض مصرف هم‌زمان متادون و قرص B۲ چیست؟

مصرف هم‌زمان قرص B۲ (بوپرنورفین) و متادون می‌تواند باعث بروز واکنش‌های شدید و خطرناک در بدن شود و به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود مگر تحت‌نظر پزشک متخصص. هر دو این داروها برای ترک اعتیاد به مواد افیونی استفاده می‌شوند، اما تفاوت اصلی در نوع عملکرد آن‌هاست. متادون یک مخدر قوی (آگونیست کامل) است، درحالی‌که بوپرنورفین یک آگونیست نسبی است. وقتی این دو دارو با هم یا با فاصله زمانی کوتاه مصرف شوند، بوپرنورفین می‌تواند اثر متادون را به‌سرعت از بین ببرد و تعادل شیمیایی مغز را به هم بزند.

🔸مهم‌ترین عوارض مصرف هم‌زمان B۲ و متادون:

• ترک ناگهانی یا ترک تسریع‌شده (Precipitated Withdrawal):
  یکی از خطرناک‌ترین عوارض مصرف هم‌زمان این دو دارو، بروز ناگهانی علائم شدید ترک است. بدن‌درد، لرز، اضطراب شدید، حالت تهوع و بی‌قراری از علائم شایع این وضعیت هستند.
• نوسان فشارخون:
  مصرف هم‌زمان می‌تواند باعث بالا یا پایین‌رفتن ناگهانی فشارخون شود، به‌ویژه در افرادی که بیماری قلبی یا فشارخون دارند.
• خواب‌آلودگی شدید و افت هوشیاری:
  چون هر دو دارو خاصیت آرام‌بخش دارند، ترکیب آن‌ها ممکن است باعث خواب‌آلودگی مفرط، گیجی، کاهش تمرکز یا حتی خطر افت تنفسی شود.

مصرف هم‌زمان بوپرنورفین با تریاک چه عوارضی دارد؟

مصرف هم‌زمان بوپرنورفین (قرص B۲) با تریاک، هروئین یا سایر مواد افیونی بسیار خطرناک است و ممکن است باعث بروز علائم شدید و ناگهانی ترک شود. بوپرنورفین یک داروی نیمه مخدر است که برای ترک اعتیاد به مواد افیونی تجویز می‌شود. این دارو تمایل بسیار بالایی برای اتصال به گیرنده‌های مواد افیونی در مغز دارد. زمانی که تریاک، هروئین یا مواد مشابه هنوز در بدن فعال هستند، شروع مصرف بوپرنورفین می‌تواند آن مواد را به‌زور از گیرنده‌ها جدا کند.

نتیجه این اتفاق، ایجاد علائم ترک حاد و ناگهانی (Precipitated Withdrawal) است. برای جلوگیری از بروز این حالت خطرناک، باید حداقل ۱۲ تا ۲۴ ساعت از آخرین مصرف تریاک یا هروئین گذشته باشد و فرد باید علائم خفیف ترک را احساس کرده باشد.علائم ترک ناگهانی پس از مصرف بوپرنورفین عبارت است از:

• بی‌قراری و اضطراب شدید
• تعریق زیاد و لرز
• تهوع و استفراغ
• درد شدید بدن و گرفتگی عضلات
• دل‌پیچه و اسهال
• بی‌خوابی و تحریک‌پذیری شدید

✅ مقاله پیشنهادی: مقدار مصرف ب۲ برای ترک تریاک چقدر می‌باشد؟

مصرف هم‌زمان بوپرنورفین با شیشه چه عوارضی دارد؟

مصرف هم‌زمان قرص بوپرنورفین (B۲) با شیشه (مت‌آمفتامین) می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به مراقبت پزشکی دارد، حتی اگر از نظر شیمیایی تداخلی مستقیم نداشته باشند. بوپرنورفین یک داروی مهارکننده ولع مصرف مواد مخدر است و بیشتر برای ترک تریاک، هروئین یا متادون تجویز می‌شود. در مقابل، شیشه (مت‌آمفتامین) یک محرک قوی است که روی سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد و باعث افزایش انرژی، بی‌خوابی، کاهش اشتها و تحریک‌پذیری می‌شود.

از نظر شیمیایی، بوپرنورفین با شیشه تداخل مستقیم ندارد، اما ترکیب این دو ماده می‌تواند واکنش‌های ناخواسته‌ای در بدن ایجاد کند. به‌ویژه اینکه یکی خاصیت آرام‌بخش دارد و دیگری محرک سیستم عصبی است.

عوارض احتمالی مصرف هم‌زمان بوپرنورفین و شیشه به صورت زیر است:

• افزایش ضربان قلب و فشارخون
• اضطراب شدید یا حملات پانیک
• بی‌خوابی، تحریک‌پذیری و بی‌قراری شدید
• تداخل در تشخیص روان‌پزشکی (مثلاً اشتباه در تشخیص افسردگی یا اسکیزوفرنی)
• در برخی موارد، ممکن است شیشه اثر درمانی بوپرنورفین را کم کند و مانع از موفقیت در ترک شود.

علائم و عوارض مصرف قرص بوپرنورفین یا b2

قرص B۲ (بوپرنورفین) یکی از داروهای پرکاربرد در درمان اعتیاد به مواد مخدر مانند تریاک، هروئین و متادون است. هرچند این دارو در شرایط کنترل‌شده و تحت‌نظر پزشک بسیار مؤثر و نسبتاً ایمن محسوب می‌شود، اما ممکن است در برخی افراد عوارضی ایجاد کند. آگاهی از این علائم به بیمار کمک می‌کند تا در صورت بروز نشانه‌های جدی، سریع‌تر اقدام کند. مهم‌ترین علائم و عوارض مصرف بوپرنورفین عبارت‌اند از:

 عوارض شایع و معمول مصرف قرص ب ۲

• تهوع و یبوست: از شایع‌ترین مشکلات گوارشی در مصرف‌کنندگان بوپرنورفین هستند.
• تعریق بیش از حد: به‌ویژه در شب یا در زمان استرس یا فعالیت.
• سردرد و سرگیجه: معمولاً در روزهای ابتدایی درمان مشاهده می‌شود.
• خستگی و احساس ضعف: به دلیل تأثیر دارو بر سیستم عصبی مرکزی.
• اختلال خواب: شامل بی‌خوابی، کابوس یا خواب ناآرام.

 عوارض جدی‌تر (در مصرف زیاد یا همراه با الکل و داروهای دیگر) مصرف قرص b2

• افت تنفس (دپرسیون تنفسی): مصرف دوز بالا یا ترکیب با الکل یا داروهای آرام‌بخش (مثل دیازپام) می‌تواند تنفس را کند کرده و خطرناک شود.
• افزایش آنزیم‌های کبدی: در برخی افراد، مصرف بوپرنورفین ممکن است باعث آسیب به کبد شود.
• هپاتیت دارویی (در موارد نادر): التهاب کبد به‌صورت ناگهانی که با درد شکم، زردی پوست یا ادرار تیره همراه است.

عوارض قرص ب۲ (بوپرنورفین) بر روی اسپرم چیست؟

مصرف طولانی‌مدت قرص ب۲ (بوپرنورفین) ممکن است بر کیفیت اسپرم و سلامت باروری مردان تأثیر منفی بگذارد، به‌ویژه زمانی که این دارو بدون نظارت پزشک و به‌صورت طولانی مصرف شود. تحقیقات انجام‌شده روی مدل‌های حیوانی و نمونه‌های انسانی نشان داده‌اند که مصرف مداوم بوپرنورفین می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در عملکرد طبیعی سیستم تولیدمثل مردانه شود. البته باید توجه داشت که برخی از این نتایج ممکن است تحت‌تأثیر مصرف هم‌زمان سایر مواد مخدر یا شرایط پزشکی دیگر نیز باشند.

در بسیاری از موارد، با قطع مصرف دارو و شروع درمان مناسب، عملکرد اسپرم به‌مرورزمان به حالت طبیعی بازمی‌گردد. اما اگر مصرف قرص ب۲ به مدت طولانی و همراه با سایر مواد مخدر انجام شده باشد، ممکن است آسیب‌ها عمیق‌تر و نیازمند درمان تخصصی‌تر باشد. مهم‌ترین اثرات منفی قرص ب۲ بر اسپرم و باروری عبارت‌اند از:

• کاهش تحرک اسپرم: اسپرم‌ها کندتر حرکت می‌کنند که می‌تواند شانس باروری را کاهش دهد.
• افت سطح هورمون تستوسترون: که نقش کلیدی در تولید اسپرم، میل جنسی و عملکرد جنسی دارد.
• آسیب به DNA اسپرم (کروماتین): که ممکن است باعث کاهش کیفیت اسپرم و افزایش احتمال مشکلات ژنتیکی در فرزندان شود.
  کاهش حجم مایع منی و تعداد اسپرم‌ها در برخی موارد گزارش شده است.

عوارض قرص B۲ (بوپرنورفین) بر روی کبد چیست؟

قرص B۲ (بوپرنورفین) در بیشتر موارد دارویی ایمن و قابل‌تحمل است، اما در برخی شرایط خاص ممکن است باعث آسیب‌های کبدی شود. این موضوع به‌ویژه زمانی اهمیت دارد که دارو به‌درستی مصرف نشود یا سوءمصرف وجود داشته باشد.

در اغلب بیماران، مصرف دوز درمانی بوپرنورفین تحت‌نظر پزشک مشکلی برای کبد ایجاد نمی‌کند. بااین‌حال، در موارد نادر گزارش‌هایی از بروز هپاتیت حاد (التهاب شدید کبد) مشاهده شده که از نظر بالینی شبیه به نکروز سمی کبدی است.

عوامل افزایش‌دهنده خطر آسیب کبدی ناشی از قرص B۲:

• مصرف دوزهای بالا به مدت طولانی
• سوءمصرف دارو به‌صورت تزریق زیرجلدی قرص خردشده
• وجود بیماری‌های زمینه‌ای کبدی مانند هپاتیت B یا C
• مصرف هم‌زمان با داروهای دیگر آسیب‌رسان به کبد یا الکل

علائم احتمالی آسیب کبدی:

• زردی پوست یا چشم‌ها
• ادرار تیره و مدفوع رنگ‌پریده
• درد در ناحیه سمت راست بالای شکم
• تهوع، خستگی شدید یا کاهش اشتها
• بالارفتن آنزیم‌های کبدی در آزمایش خون

مصرف قرص بوپرنورفین (B۲) در دوران بارداری و شیردهی

قرص بوپرنورفین یا B۲ یکی از گزینه‌های ایمن‌تر برای درمان اعتیاد در دوران بارداری و شیردهی است و در بسیاری از راهنماهای معتبر پزشکی، جایگزین مناسبی برای متادون شناخته می‌شود. اگر این دارو با نظر پزشک و تحت نظارت دقیق مصرف شود، می‌تواند هم سلامت مادر را حفظ کند و هم از بروز خطرات جدی برای جنین جلوگیری نماید.

مصرف بوپرنورفین در دوران بارداری:

• ایمن‌تر از متادون: تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف بوپرنورفین در بارداری نسبت به متادون، خطر کمتری برای جنین و مادر دارد.
• پیشگیری از عود مصرف: ترک ناگهانی مواد در بارداری خطرناک است و مصرف کنترل‌شده بوپرنورفین می‌تواند از بازگشت به مصرف مواد خطرناک‌تر جلوگیری کند.
• احتمال سندرم ترک نوزادی (NAS): نوزادانی که مادرانشان در دوران بارداری بوپرنورفین مصرف کرده‌اند، ممکن است پس از تولد دچار علائم ترک شوند. این علائم معمولاً خفیف‌تر از نوزادانی است که در معرض متادون قرار داشته‌اند.
• ثبات دوز دارو مهم است: نوسان دوز در دوران بارداری می‌تواند به جنین آسیب بزند؛ بنابراین، باید درمان با دوز ثابت و تحت‌نظر پزشک ادامه یابد.

مصرف بوپرنورفین در دوران شیردهی:

• انتقال دارو به شیر مادر بسیار کم است. مطالعات نشان می‌دهند که مقدار بوپرنورفین وارد شده به شیر مادر بسیار ناچیز است و معمولاً خطری برای نوزاد ندارد.
• شیردهی معمولاً بلامانع است، به شرطی که نوزاد به‌صورت منظم توسط پزشک ویزیت شود.
• شیردهی می‌تواند کمک‌کننده باشد، زیرا تماس نزدیک با مادر و تغذیه با شیر او به کاهش علائم ترک نوزادی کمک می‌کند.

بهترین روش ترک قرص ب۲ (بوپرنورفین)

ترک قرص ب۲ نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، نظارت پزشکی و حمایت روانی و اجتماعی است. ترک خودسرانه معمولاً باعث بروز علائم شدید ترک، افسردگی و احتمال بازگشت مصرف می‌شود. بهترین روش، مراجعه به مراکز تخصصی ترک اعتیاد مثل کلینیک طلوعی دیگر و درمان وابستگی تحت نظر دکتر فوق تخصص ترک اعتیاد است.

روش اصلی ترک، کاهش تدریجی دوز بوپرنورفین است که هر ۲ تا ۴ هفته دوز دارو ۲ تا ۴ میلی‌گرم کاهش می‌یابد و در دوزهای پایین‌تر روند کاهش کندتر می‌شود. این روش احتمال علائم ترک را کاهش داده و موفقیت بلندمدت را افزایش می‌دهد. همراه با کاهش دوز، تغذیه مناسب، ورزش و نظارت پزشکی اهمیت زیادی دارد.

برای افرادی که چند ماده مصرف می‌کنند یا مواد قوی‌تری مثل فنتانیل استفاده کرده‌اند، درمان دارویی جایگزین با داروهایی مثل نالترکسون یا متادون در مرکز تخصصی ضرورت دارد. در این روش، ابتدا دوزهای بسیار کم داروی جایگزین داده شده و سپس بوپرنورفین به‌تدریج قطع می‌شود.

روان‌درمانی بخش مهمی از درمان است و بدون آن ترک کامل نیست. درمان شناختی – رفتاری (CBT) به فرد کمک می‌کند افکار و رفتارهای ناسالم را تغییر دهد و در موقعیت‌های وسوسه‌انگیز تصمیم درست بگیرد. گروه‌درمانی حس تعلق و انگیزه را افزایش می‌دهد و خانواده‌درمانی مشکلات ارتباطی را حل و خانواده را به منبع حمایت تبدیل می‌کند.

روش نوین کاشت ایمپلنت نالترکسان پس از ترک کامل، دارو را به‌صورت تدریجی آزاد می‌کند و اثر نشئگی مواد مخدر را بلوک می‌کند تا از بازگشت مصرف جلوگیری شود. برای ترک ایمن و موفق، مشاوره تخصصی و پیگیری درمان تحت‌نظر تیم حرفه‌ای ضروری است. کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر خدمات کامل و تخصصی در این زمینه ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی

قرص ب۲ (بوپرنورفین) یکی از داروهای مؤثر و ایمن برای درمان اعتیاد به مواد افیونی است، اما مصرف آن نیازمند آگاهی، نظارت پزشکی و حمایت تخصصی است. با وجود اینکه این دارو می‌تواند میل به مصرف مواد را کاهش داده و علائم ترک را کنترل کند، اما مصرف طولانی‌مدت یا نادرست آن ممکن است منجر به وابستگی، عوارض جسمی و روانی، و حتی آسیب به کبد یا باروری شود.

به همین دلیل، بهترین روش برای ترک ب۲، استفاده از برنامه‌های درمانی ترکیبی در مراکز تخصصی ترک اعتیاد است که شامل کاهش تدریجی دوز، دارودرمانی جایگزین، روان‌درمانی و در صورت نیاز، کاشت ایمپلنت نالتروکسان است. کلینیک ترک اعتیاد تهران یعنی کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر با ارائه این خدمات به‌صورت حرفه‌ای، ایمن و فردمحور، به بیماران کمک می‌کند تا بدون بازگشت، مسیر ترک را با آرامش و موفقیت طی کنند.

سؤالات متداول

1. طریقه مصرف قرص b۲ زیر نظر پزشک چگونه است؟
   طریقه مصرف قرص B۲ این‌گونه است که معمولاً درمان با دوز پایین (۲ تا ۴ میلی‌گرم) شروع می‌شود و بسته به شرایط فرد، طی چند روز به دوز نگهدارنده ۸ تا ۲۴ میلی‌گرم در روز می‌رسد. قرص باید به طور کامل زیر زبان قرار گیرد و معمولاً طی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه حل شود، و تا ۱۵ دقیقه قبل و بعد از مصرف نباید چیزی بخورید یا بنوشید.
2. قرص b۲ برای درمان زودانزالی مؤثر است؟
   هیچ شواهد معتبری مبنی بر اثربخشی بوپرنورفین یا b2 در درمان زودانزالی وجود ندارد و مصرف خودسرانه می‌تواند خطر اعتیاد و سایر عوارض را افزایش دهد.
3.  ب۲ چند ساعت اثر دارد؟
   اثر ضددرد قرص ب۲، ۱۲ تا ۲۴ ساعت پایدار است؛ به همین دلیل معمولاً روزی یک‌بار مصرف می‌شود.
4. آیا می‌توان ب۲ را به‌صورت ناگهانی قطع کرد؟
   قطع ناگهانی توصیه نمی‌شود؛ کاهش تدریجی زیر نظر پزشک، همراه پشتیبانی روانی، احتمال عود و بازگشت دوباره به مصرف را کاهش می‌دهد.