آیا خشم، ترس و افکار منفی شما را از پا در می‌آورد؟ آیا از بی‌خوابی‌های شبانه خود خسته شده‌اید و به دنبال درمان اضطراب عصبی خود هستید؟
اضطراب عصبی و اعتیاد دو شرایط پیچیده و چالش برانگیز هستند که می‌توانند تأثیر ناگواری را در زندگی فرد داشته باشند.
اختلال اضطرابی و مصرف مواد معمولاً در یک رابطه پیچیده و متقابل با یکدیگر قرار می‌گیرند. در برخی موارد، افراد ممکن است به عنوان یک راه فرار از اضطراب و استرس از مواد مخدر استفاده کنند.
اهمیت درمان و پشتیبانی روان‌شناختی برای افراد دارای اختلال اضطرابی و مصرف مواد بسیار بالاست.
درمان‌های مشترک شامل مشاوره روان‌شناختی، درمان دارویی و حمایت اجتماعی است که به فرد در مدیریت اضطراب و ترک مواد مخدر کمک می‌کند و بهبود کیفیت زندگی روانی و فیزیکی آنها را افزایش می‌دهد.
ما در کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر با تجربه متخصصین، شما را در یادگیری روش‌های درمان اضطراب عصبی و پیروزی بر اعتیاد، به روشی جذاب و مؤثر همراهی می‌کنیم.
اضطراب عصبی چیست؟
اضطراب عصبی، نوعی اختلال روانی است که با نگرانی یا ترس مداوم و بیش از حد همراه است. افراد مبتلا به اضطراب عصبی ممکن است به طور مداوم درگیر فکرها و نگرانی‌های ناشی از مسائل مختلف و حتی مسائل روزمره بشوند.
علاوه بر این، این اختلال می‌تواند به همراه علائم فیزیکی مانند تشنگی، عرق‌ریزی، مشکل در تنفس، لرزش، مشکلات خواب، خستگی و دشواری در تمرکز همراه باشد.
تشخیص اضطراب عصبی بر اساس معیارهای دستوری تعیین می‌شود و می‌تواند به صورت گوناگونی روحیه و عملکرد فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
علل احتمالی اضطراب عصبی می‌توانند عوامل وراثتی، فشار روحی و تنش، تجربیات نامطلوب در گذشته، سوانح جسمانی و بهداشتی یا سایر اختلالات روانی باشند.
در صورتی که فکر می‌کنید شما یا کسی اطرافیانتان از اضطراب عصبی رنج می‌برد، مراجعه به یک متخصص روان‌شناس یا روانپزشک می‌تواند بسیار مفید باشد
درمان اختلال اضطراب عصبی چیست؟
پزشکان با توجه به سابقه خانوادگی، اتفاقات ناگواری که در دوران کودکی برای آنها رخ داده است و بیماری‌هایی که فرد بیمار دارد، مناسب‌ترین گزینه درمانی را توصیه می‌کنند.
۱. درمان با داروها
برای درمان اضطراب عصبی از انواع مختلفی از داروها استفاده می‌شود. یکی از دسته‌های مؤثر درمانی برای اضطراب عصبی، بنزودیازپین‌ها هستند.
- بنزودیازپین‌ها
بنزودیازپین‌ها دسته‌ای از داروها هستند که به سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارند و به عنوان یکی از اصلی‌ترین درمان‌های اضطراب عصبی شناخته می‌شوند.
این داروها به حسگرهای خاصی در مغز، که به نام گاما آمینوبوتیریک اسید معروف‌اند، متصل می‌شوند و عصب‌های مغز را نسبت به عوامل محرک کمتر حساس می‌کنند و تأثیر آرام‌بخشی دارند.
هنگام مصرف بنزودیازپین‌ها، باید مواد محرک زا مانند الکل را همراه نمی‌کنید، زیرا این تداخل باعث عوارض خطرناک و مخربی بر روی سلامتی می‌شود.
بعضی از داروهای بنزودیازپین که در کمک به علائم اختلال اضطراب عصبی مؤثر هستند عبارتند از:
- دیازپام
- لورازپام
- کلونازپام
از آنجایی که این داروها بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارند و خواب آورند، پس از مصرف آنها، از رانندگی پرهیز کنید.
- داروهای ضد افسردگی
تنوع زیادی از داروهای ضد افسردگی در بازار وجود دارد که توسط پزشکان برای درمان اختلالات اضطراب عصبی به بیماران توصیه می‌شوند.
در بسیاری از موارد، پزشکان برای درمان اضطراب عصبی به جای داروهای ضد افسردگی، داروهای SSRI را تجویز می‌کنند؛ زیرا این داروها اثرات جانبی کمتری را به همراه دارند.
با این حال، برای برخی افراد، داروهای ضد افسردگی بسیار مفید هستند، به ویژه در صورتی که داروهای دیگر علائم اضطرابی را به اندازه کافی کاهش ندهند.
داروهای ضد افسردگی با مهار نوراپی‌نفرین (نورآدرنالین) و بازجذب سروتونین، باعث افزایش سطح پیام‌رسان‌های عصبی در مغز می‌شوند.
برخی از داروهای ضد افسردگی عبارتند از:
- ایمی‌پرامین
- نورتریپتیلین
- آمی‌تریپتیلین
- فلوکستین
- سرترالین
عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی شامل موارد زیر است:
- خشکی دهان
- افزایش اشتها
- سرگیجه
- بی قراری
- یبوست
۲. روان‌شناختی رفتاری (CBT)
CBT معتقد است که بایستی بر روش‌های غلط تفکر و رفتارهایی که منجر به مشکلات روانی می‌شوند، تمرکز شود و آنها را تغییر دهد.
افرادی که با احساسات بی‌دلیل و مرتبط با افسردگی و اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌توانند بر تغییرات در فکر و رفتار خود تمرکز کنند و احساسات ناخوشایند خود را تغییر دهند.
فردی که با فکرهایی مانند خشم بی‌اندازه، اجبار یا اعتیاد به مواد مخدر سروکار دارد، می‌تواند با تغییر الگوهای فکری و روانی خود، علائم اضطراب عصبی خود را کاهش دهد.
مراحل CBT شامل موارد زیر هستند:
شناسایی موقعیت‌ها و شرایط ناراحت‌کننده‌ای که در طول زندگی تجربه کرده‌اید؛ مثل طلاق، مرگ عزیزان، بروز عصبانیت و هر علائم دیگری که با اختلال سلامت روانی مرتبط هستند.
- آگاهی از فکرها و احساسات خود درباره مشکلات مختلف. بعد از شناسایی آنها، شما باید برای کار با آنها و حل مشکلات خود به همراه درمانگرتان همکاری کنید.
- دفترچه خاطرات. ممکن است درمانگر از شما بخواهد باورها و فکرهای خود و دیگران را در دفترچه خاطرات یادداشت کنید.
- شناسایی افکار منفی خود. درمانگر احتمالاً از شما بخواهد واکنش‌های فیزیکی و احساسی خود در موقعیت‌های مختلف را مورد بررسی قرار دهید.
- تغییر تفکرات نادرست. با تمرین و تمرکز بر افکار مفید، الگوی رفتاری خود را به یک عادت تبدیل کنید که نیاز به تلاش زیاد نداشته باشد.
۳. تکنیک‌های آرامش‌بخش درمانی
روش‌های آرامش‌بخش اعصاب، مانند تکنیک‌های ریلکسیشن، می‌توانند به مدیریت استرس شما کمک زیادی کنند.
این فرایند می‌تواند علائم اضطراب در ذهن و بدن شما را کاهش داده و به شما کمک کند بدون استرس و اضطراب به روزمره‌های خود بپردازید.
در بیشتر موارد، تکنیک‌های آرامش‌بخش می‌توانند به کاهش اضطراب و مشکلات سلامتی مانند بیماری‌های قلبی و دردها کمک کنند.
مزایای تکنیک‌های آرامش‌بخش درمانی برای اضطراب عصبی عبارتند از:
- کاهش فشار خون
- کنترل تنفس
- تنظیم سطح قند خون
- کاهش تنش عضلانی
- افزایش تمرکز
- بهبود خلق و خو
- کاهش خشم و ناامیدی
تکنیک‌های آرامش‌بخش شامل موارد زیر می‌شوند:
- ورزش منظم
- حل مسئله
- خواب کافی
- رژیم غذایی سالم
- مدیریت تنفس عمیق
- وقت گذرانی با افراد مورد علاقه
۴. روش‌های خانگی برای درمان اضطراب عصبی
- ورزش
انجام ورزش می‌تواند به کاهش علائم اضطراب کمک کند. تحقیقات نیز نشان داده است که ورزش‌های مقاومتی بسیار مؤثر هستند.
- مدیتیشن
مدیتیشن می‌تواند به کاهش اضطراب عصبی شما کمک کند و به مدیریت استرس و اضطراب کمک می‌کند.
در دسته‌بندی مدیتیشن، چندین سبک مختلف وجود دارد، که شامل موارد زیر است:
- یوگا
- ذهن‌آگاهی
- مدیتیشن
- تمرینات آرامش‌بخش
- روزنامه نگاری
روشی برای بهبود کنترل بر علائم اضطرابی خود ایجاد کردن، ممکن است از طریق روزنامه نگاری باشد. بر اساس بررسی‌ها، نوشتن احساسات به شما کمک می‌کند تا بهتر خودتان را درک کنید و با شرایط اضطرابی خود بهتر برخورد کنید.
استفاده از یک دفترچه یادداشت مبتنی بر احساسات شما می‌تواند به کاهش پریشانی روانی شما کمک کند و بهبود کیفیت زندگی سالمتان داشته باشد. در این دفترچه می‌توانید احساسات و افکار خود را ثبت کنید و بررسی کنید که چگونه می‌توانید با آنها کنار بیایید.
در نوشتن احساسات خود، می‌توانید از فرایندی آگاهانه استفاده کنید، به‌طوری‌که از جزئیات و جزئیات موضوع نگاری کنید، همچنین می‌توانید روند تغییرات در احساسات خود را طی زمان مشاهده کنید.
مهم است به دقت و بدون انتقاد خود را در نگارش احساسات خود نشان دهید تا بتوانید از آن عملیات به عنوان یک ابزار برای بهتر شدن شرایط اضطرابی خود استفاده کنید.
- رایحه‌درمانی
استنشاق اسانس گیاهان طبیعی، می‌تواند در کاهش علائم اضطراب و کنترل اعصاب مؤثر باشد.
بنابراین، استنشاق برخی از گل‌ها و عطرها، می‌تواند در فرد مبتلا به اضطراب، احساس خوشایندی ایجاد کند.
روغن‌هایی نظیر رزماری و اسطوخودوس، می‌توانند به درمان اضطراب کمک کنند.
- روغن کانابیدیول
این روغن، از مشتقات گیاه شاهدانه گرفته شده است و شامل تتراهیدروکانابینول است، که همچنین برای درمان افسردگی استفاده می‌شود. با این حال، هنوز شواهد کافی درباره اثربخشی و درمان اضطراب وجود ندارد.
- دم‌نوش گیاهی
اکثراً از دم‌نوش‌های گیاهی برای مدیریت خشم و کاهش اضطراب استفاده می‌شود.
ممکن است برخی از افراد استفاده از یک یا دو لیوان چای در روز را مؤثر برای آرامش تلقی کنند؛ اما باید توجه داشت که برخی از انواع چای‌ها تأثیرات مثبتی بر روی مغز دارند.
یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۸ نشان داد که استفاده از بابونه، می‌تواند سطح هورمون‌های استرس و اضطراب مانند کورتیزول را تغییر دهد.
- مکمل‌های گیاهی
بسیاری از مکمل‌های گیاهی ادعا می‌کنند که در کاهش اضطراب نقش آفرین هستند، از جمله یکی از این مکمل‌ها دم‌نوش نعنا می‌باشد.
نعنا یک گیاه دارویی بدون کافئین است که این مسئله به تنهایی می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند.
- اجتناب از مصرف الکل
تحقیقات، ارتباط میان استرس، اضطراب و مصرف الکل را نشان می‌دهد.
مصرف زیاد الکل می‌تواند تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی را به هم بزند و باعث تشدید علائم اضطراب می‌شود.
ضمناً الکل ممکن است بر کیفیت خواب تأثیرگذار باشد و به تضعیف آن منجر شود.
خواب منظم و کافی به میزان کاهش علائم اضطراب کمک می‌کند.
در صورتی که از اختلالات شدید اضطراب عصبی رنج می‌برید، احتمالاً درمان‌های فوق به آرامش روانی شما کمک می‌کند.
- ترک سیگار
تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که از سنین پایین شروع به سیگار کشیدن می‌کنند، نسبت به دیگران زودتر به اختلالات اضطرابی مبتلا می‌شوند.
مطالعات نیز نشان می‌دهد که نیکوتین و سایر ترکیبات شیمیایی موجود در دود سیگار، تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی را تغییر می‌دهند و مسیرهای ارتباطی مرتبط با استرس و اضطراب را تغییر می‌دهند.
سخن پایانی
درمان اضطراب عصبی امری بسیار مهم است که به صورت مؤثر می‌تواند زندگی کسانی که از این مشکل رنج می‌برند را بهبود بخشد.
در این راه، استفاده از روش‌های ترکیبی و متنوع می‌تواند نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد.
یکی از راه‌های مؤثر در درمان اضطراب عصبی استفاده از مشاوره روان‌شناختی یا روان‌درمانی می‌باشد. این روش به فرد کمک می‌کند تا راهکارها، استراتژی‌ها و فنون مقابله‌ای مناسب برای کنترل اضطراب را آموزش ببیند.
همچنین، در مشاوره روان‌شناختی فضایی ایمن و بدون قضاوت فراهم می‌شود تا فرد بتواند درباره احساساتش صحبت کند و عوامل مؤثر بر اضطراب خود را ارزیابی کند.
علاوه بر این، تغییر سبک زندگی به سمت یک سبک زندگی سالم و متوازن نیز می‌تواند اثرات مثبتی در کنترل اضطراب داشته باشد.
ورزش، تغذیه سالم، مدیتیشن و روش‌های تنفس عمیق همگی به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کنند.
همچنین مدیریت زمان، تعیین اولویت‌ها و استفاده از روش‌های مدیریت استرس می‌تواند در تقویت روان‌شناسی و کاهش اضطراب تأثیرگذار باشد.
در نهایت هر فرد باید به خودش و به نیازهایش توجه کند وزمانی را برای استراحت و آرامش داشته باشد.
همیشه به یاد داشته باشید که درمان اضطراب عصبی ممکن است طولانی و پیچیده باشد، اما با تلاش و تمرین منظم می‌توانید به تحقق آرامش و خوشبختی خود برسید.
ضمناً همواره بهتر است با یک متخصص مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب و به شما وضعیتتان بستگی داده شود.
