سیگار، یک قاتل خاموش است. این جمله را بارها و بارها شنیده‌ایم، اما شاید هرگز معنای واقعی آن را درک نکرده‌ایم همچنین سیگار، یک ماده اعتیادآور است که با هر بار مصرف، به بدن آسیب می‌رساند و عوارض سیگار، تنها به سلامت جسمانی محدود نمی‌شود.
این ماده می‌تواند بر سلامت روانی افراد نیز تأثیر منفی بگذارد. سیگاری‌ها بیشتر در معرض افسردگی، اضطراب و مشکلات خواب قرار دارند.
بیش از ۱۶ میلیون آمریکایی با بیماری‌های ناشی از سیگار زندگی می‌کنند. هر فردی که به دلیل مصرف تنباکو جان خود را از دست می‌دهد، حداقل ۳۰ نفر را به طور مستقیم تحت تأثیر بیماری‌های جدی وابسته به سیگار قرار می‌دهد.
اما خبر خوب این است که ما در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد طلوعی دیگر، به کمک متخصصین مجرب به شما کمک می‌کنیم سیگار را برای همیشه ترک کنید و به طور قابل توجهی ریسک ابتلا به بیماری‌ها را کاهش دهد.
عوارض سیگار
در اینجا به عوارض کلی سیگار بر سلامت جسمی و روانی می‌پردازیم:
۱. سلامت کلی و خطر سرطان
سیگار کشیدن می‌تواند به اندام‌های بدن شما آسیب برساند و بر سلامت کلی تأثیر منفی بگذارد. سیگار کشیدن باعث افزایش التهاب در سراسر بدن شما و تأثیر منفی بر سیستم ایمنی بدن می‌شود، که ممکن است شما را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت کند.
همچنین، سیگار کشیدن یک عامل خطر زیست محیطی برای بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید است، اگرچه محققان هنوز مکانیسم دقیق پشت ارتباط این دو را درک نکرده‌اند.
در ادامه، ارتباط بسیار مورد مطالعه‌ای بین سیگار کشیدن و بسیاری از انواع سرطان وجود دارد. سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را در تقریباً هر قسمتی از بدن شما افزایش دهد، که شامل انواع سرطان‌های زیر می‌شود:
- سرطان مثانه
- لوسمی میلوئید حاد
- سرطان سرویکس
- سرطان کولون و رکتوم
- سرطان مری
- سرطان کلیه و رحم
- سرطان حنجره
- سرطان کبد
- سرطان اوروفارنکس (می‌تواند شامل قسمت‌هایی از گلو، زبان، لوزالمعده و کام نرم شما باشد)
- سرطان معده یا بزاق چکان
- سرطان مری و ریه
- سرطان نای، برنش و ریه
اگر سیگار را ترک کنید، خطر ابتلا به این نوع سرطان‌ها حدود ۱۰ تا ۲۰ سال پس از ترک سیگار کاهش می‌یابد، با این حال، خطر شما همچنان بالاتر از آن افرادی است که هرگز سیگار نکشیده‌اند.
۲. سیستم عصبی مرکزی
یکی از مواد موجود در تنباکو، نیکوتین است، که یک داروی تغییردهنده خلق و خو است. نیکوتین به خاطر خواص اعتیادآور ترک سیگار را برای بسیاری از افراد سخت کرده است.
نیکوتین به مغز شما در عرض چند ثانیه می‌رسد و می‌تواند موقتاً به شما انرژی بدهد. اما پس از اتمام اثر نیکوتین، ممکن است حس خستگی و اشتیاق بیشتری را تجربه کنید.
ترک فیزیکی نیکوتین می‌تواند توانایی شما در تمرکز و تفکر را مختل کند و احساسات منفی را در شما ایجاد کند.
برخی از این احساسات ممکن است عبارتند از:
- اضطراب
- تحریک‌پذیری
- افسردگی
- اشتیاق زیاد
همچنین، ممکن است سردرد و مشکلات خواب را تجربه کنید.
۳. یکی از عوارض سیگار آسیب به چشم‌ها است.
سیگار کشیدن طولانی مدت می‌تواند بر بینایی و سلامت عصب بینایی تأثیرگذار باشد. مصرف سیگار ممکن است در ایجاد شرایطی که باعث تخریب بینایی می‌شوند و در معرض خطر قرار گرفتن چشم قرار می‌گیرد، تأثیر داشته باشد.
برخی از این شرایط عبارتند از:
- گلوکوم: در این بیماری فشار درون چشم افزایش می‌یابد که منجر به فشار بر عصب بینایی می‌شود و باعث آسیب و از دست دادن بینایی می‌گردد.
- آب مروارید: در این حالت، دید ابری و کم روشنایی به وجود می‌آید.
- دژنراسیون ماکولا وابسته به سن: این بیماری باعث آسیب نقطه مرکزی شبکیه می‌شود و منجر به از بین رفتن بینایی مرکزی می‌گردد.
۴. یکی از عوارض سیگار آسیب به سیستم تنفسی است.
سیگار می‌تواند به راه‌های هوایی، کیسه‌های هوایی (آلوئول‌ها) در ریه‌ها و مژک‌ها (ساختارهای ریز مو مانند) که از ورود کثیفی و مخاط به ریه‌ها جلوگیری می‌کنند، آسیب برساند.
سیگار کشیدن می‌تواند منجر به آسیب ریه و از دست رفتن بافتی شود که هرگز باز نمی‌گردد.
همچنین، آسیب به سیستم تنفسی می‌تواند باعث افزایش آسیب‌پذیری شما نسبت به برخی عفونت‌های خاصی شود که بر ریه‌ها تأثیر می‌گذارند، مانند سل و ذات‌الریه، و خطر ابتلا به این بیماری‌ها و در نتیجه خطر مرگ را افزایش می‌دهد.
همچنین می‌تواند منجر به بروز یک سرفه مزمن شود و اگر بیماری آسم دارید، می‌تواند تشدید حملات آسم را تسریع کند.
همچنین باعث خطرات زیر در سیستم تنفسی می‌شود:
- خطر سرطان: آسیب ریه ناشی از سیگار کشیدن می‌تواند باعث بروز بیماری ریوی یا سرطان ریه شود. سیگار کشیدن علت اصلی بروز سرطان ریه است و افرادی که سیگار می‌کشند، بیش از ۲۰ برابر افراد غیرسیگاری در خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند.
- شرایط مزمن ریه: افرادی که سیگار می‌کشند، در خطر بیشتری برای بروز شرایط مزمن غیر قابل برگشت ریه مانند آمفیزم (تخریب کیسه‌های هوا در ریه‌ها)، برونشیت مزمن (التهاب مزمن راه‌های تنفسی ریه‌ها)، بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) (گروهی از بیماری‌های ریوی) و سرطان ریه هستند.
ترک مصرف محصولات تنباکو ممکن است باعث احتقان موقت و عدم راحتی تنفسی شود؛ زیرا ریه‌ها و راه‌های هوایی شروع به بهبود می‌کنند.
افزایش تولید مخاط در ابتدا پس از ترک سیگار می‌تواند نشانه مثبتی باشد که سیستم تنفسی شما بهبود می‌یابد.
۵. آسیب به نوزادان، کودکان و نوجوانان
اگر یک فرد باردار در دوران بارداری سیگار بکشد، ممکن است نوزادان با ریه‌های رشد نیافته به دنیا بیایند.
همچنین، کودکانی که والدین یا مراقبان آنها سیگار می‌کشند، ممکن است شرایط سلامتی خاصی را با نرخ بالاتری نسبت به کودکانی که مراقبان آنها سیگار نمی‌کشند، تجربه کنند.
این شرایط شامل سرفه کردن، خس‌خس سینه، حملات آسم، پنومونیا، بیماری سل، برونشیت، کاهش عملکرد ریه، اختلال رشد ریه، فیبروز ریه ایدیوپاتیک و مشکلات دیگر می‌شود.
همچنین، نوجوانانی که سیگار می‌کشند، ممکن است با ریه‌های کوچک‌تر و ضعیف‌تر نسبت به نوجوانانی که سیگار نمی‌کشند، روبرو شوند.
۶. جنسیت و سیستم تولید مثل
نیکوتین موجود در سیگار نیز می‌تواند بر جریان خون نواحی تناسلی مردان و زنان تأثیر بگذارد.
مشکلات باروری می‌تواند یکی از اثرات سیگار کشیدن باشد. سیگار کشیدن ممکن است منجر به مسائل باروری و کاهش سطح هورمون جنسی در مردان و زنان شود که باعث کاهش میل جنسی می‌شود.
همچنین، برای زنان، سیگار کشیدن می‌تواند منجر به کاهش روانکاری و توانایی رسیدن به ارگاسم شود و نارضایتی جنسی را به همراه داشته باشد.
سیگار کشیدن تأثیری روی تولید هورمون‌ها دارد و می‌تواند برای زنان دشواری در باردار شدن ایجاد کند.
همچنین، خطراتی مانند تحویل زودهنگام، وزن تولد کم و سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)، حاملگی خارج قطبی و شکاف کام و لب در نوزادان ممکن است در افرادی که سیگار می‌کنند، بیشتر باشد.
۷. یکی از عوارض سیگار آسیب به سیستم قلبی عروقی است.
طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، یکی از هر چهار مرگ در ایالات متحده ناشی از بیماری عروقی قلبی است که ناشی از سیگار کشیدن است.
سیگار کشیدن موجب آسیب دیدگی سیستم قلبی – عروقی شما می‌شود، از جمله:
- قلب
- شریان‌ها
- رگ‌های خونی
نیکوتین باعث سفت شدن رگ‌های خونی می‌شود که منجر به محدود شدن جریان خون می‌شود. سیگار کشیدن همچنین باعث افزایش فشار خون می‌شود، دیواره رگ‌های خونی را ضعیف می‌کند و خطر ایجاد لخته را بالا می‌برد.
این عوامل خطر بیماری قلبی – عروقی را افزایش می‌دهند، از جمله:
- آترواسکلروز
- بیماری عروق کرونر قلب (شامل حمله قلبی و مرگ ناگهانی قلبی)
- سکته
- بیماری شریان محیطی
- آنوریسم آئورت شکمی
اگر قبلاً از این بیماری‌ها رنج برده‌اید، سیگار کشیدن موجب افزایش خطر تشدید بیماری قلبی – عروقی می‌شود، به ویژه اگر:
- عمل جای‌گذاری بای پس قلب داشته باشید
- حمله قلبی را تجربه کرده باشید
- استنت در رگ‌های خونی خود قرار گرفته باشد
- در محیط دود سیگار قرار گرفته باشید
سیگار کشیدن تأثیر زیادی بر سلامت قلب و عروق شما دارد و همچنین بر سلامت افراد اطراف شما که سیگار نمی‌کشند.
قرار گرفتن در معرض دود سیگار دست‌دوم همان خطرات سیگار کشیدن را برای افرادی که سیگار نمی‌کشند دارد. این خطرات شامل:
- سکته
- حمله قلبی
- بیماری قلبی
۸. سیستم پوششی (پوست، مو و ناخن)
عوارض سیگار می‌تواند تأثیراتی بر روی پوست، مو و ناخن‌های شما داشته باشد.
- پوست:
مواد موجود در دود سیگار می‌توانند ساختار پوست را تغییر دهند و عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- آسیب زودرس پوست که با علائم پیری زودرس همراه است.
- ایجاد چین و چروک‌های بیشتر در پوست.
- تأخیر در بهبود زخم‌ها.
- افزایش خطر ابتلا به هیدرادنیتیس چربایی، یک بیماری پوستی که با جوش‌های دردناک همراه است.
- افزایش شدیدتر پسوریازیس، یک بیماری پوستی مزمن که با تحریک عوارضی شدت می‌یابد.
- افزایش خطر بروز برخی از انواع سرطان پوست.
- افزایش خطر ابتلا به کارسینوم سلول سنگ‌فرشی (سرطان پوست) در لب‌ها.
- مو:
- انقباض عروق.
- آسیب به DNA.
- تولید رادیکال‌های آزاد.
- دست‌کاری در هورمون‌ها.
- ناخن‌ها:
علاوه بر این، سیگار کشیدن ممکن است تأثیری بر روی ناخن‌های دست و پا داشته باشد و احتمال ابتلا به عفونت‌های قارچی ناخن را افزایش دهد.
۹. یکی از عوارض سیگار آسیب به سیستم گوارش است.
عوارض سیگار می‌تواند سیستم گوارش را در روش‌های مختلفی تحت تأثیر قرار دهد و خطر ابتلا به سرطان در قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش را افزایش دهد.
این شامل سرطان در موارد زیر می‌شود:
- سرطان دهان و فک.
- سرطان گلو.
- سرطان حنجره.
- سرطان مری.
- سرطان معده.
- سرطان پانکراس.
- سرطان روده بزرگ و راست روده.
حتی افرادی که سیگار را مکیده و استنشاق نمی‌کنند، با افزایش خطر ابتلا به سرطان دهان مواجه هستند.
۱۰. دیابت نوع ۲
عوارض سیگار می‌تواند تأثیر بسیاری بر روی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و مقاومت بدن در برابر انسولین (مقاومت انسولین) داشته باشد.
در واقع، سیگار می‌تواند فرایند ایجاد دیابت نوع ۲ را تسریع کند و منجر به سختی در کنترل بیماری شود.
سیگار باعث افزایش مقاومت بدن در برابر انسولین می‌شود. انسولین یک هورمون است که نقش کلیدی در کنترل سطح قند خون دارد و از بدن انرژی می‌گیرد.
هنگامی که مقاومت بدن در برابر انسولین افزایش می‌یابد، بدن نمی‌تواند انسولین را با بهره‌وری استفاده کند و سطح قند خون بالا می‌رود.
به طور کلی، افرادی که سیگار می‌کشند، با یک ریسک ۳۰% تا ۴۰% بیشتر از بروز دیابت نوع ۲ مواجه هستند.
در ضمن، عوارض دیابت نوع ۲ نیز در این افراد شدیدتر می‌تواند باشد؛ بنابراین، توصیه می‌شود که اگر سیگار می‌کشید، از این عادت خود دست بکشید و به سلامتی خود توجه کنید.
همچنین، در صورت داشتن علائم مشکوک، همواره با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید مشکلات مربوطه را به موقع تشخیص دهید و درمان مناسب را دریافت کنید.
۱۱. بیماری پریودنتال
سیگار کشیدن می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های پریودنتال (بیماری‌های لثه و بافت‌های اطراف دندان) را افزایش دهد.
سیگار کشیدن می‌تواند باعث القا التهاب در بافت‌های اطراف دندان شود. این التهاب می‌تواند به عفونت‌های باکتریایی بیشتر و شدیدتر در دهان منجر شود.
لثه‌ها ممکن است متورم و خونریزی کنند که به عنوان “التهاب لثه” شناخته می‌شود و در نهایت باعث دور شدن و تخریب بافت‌های دندان‌ها، به عنوان “پریودنتیت”، می‌شود.
عوارض سیگار عواملی را که بیماری‌های پریودنتال را تشدید می‌کند نیز شامل می‌شود، از جمله:
- کاهش جریان خون در بافت‌های دهان که باعث کند شدن فرایندهای درمانی و بهبودی می‌شود.
- ضعف سیستم ایمنی بدن به علت سیگار کشیدن که منجر به کاهش توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌های باکتریایی می‌شود.
- تغییر ساختار بافت‌های دهانی که باعث می‌شود باکتری‌ها به راحتی به فضاهای بین دندان‌ها درج شده و عفونت‌های ژنرالیزه شوند.
بنابراین، توصیه می‌شود که اگر سیگار می‌کشید، از این عادت خود دست بکشید تا بتوانید خطر ابتلا به بیماری‌های پریودنتال را کاهش دهید.
همچنین، رعایت بهداشت دهان و دندان به ویژه روشن شدن مکیدن، رفتن به دندانپزشک برای بررسی منظم و در صورت لزوم درمان بیماری‌های لثه نیز بسیار مهم است.
۱۲. یکی از عوارض سیگار آسیب به سیستم اسکلتی است.
سیگار کشیدن می‌تواند بر سلامت استخوان و استخوان‌ها تأثیرات منفی داشته باشد.
سیگار کشیدن باعث کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان می‌شود.
سیگار کشیدن باعث می‌شود استخوان‌ها به مقدار کافی کلسیم دریافت نکنند و بهبود استخوان در صورت بروز شکستگی را کندتر کند.
در زنان، سیگار کشیدن می‌تواند باعث زودتر آمدن یائسگی شود. یائسگی منجر به افزایش سرعت از دست دادن استخوان می‌شود.
با همراهی سیگار کشیدن، این اثر نامطلوب ممکن است تسریع شده و پوکی استخوان ایجاد شود.
علاوه بر این، سیگار کشیدن همچنین تأثیرات منفی بر سلامت دندان‌ها دارد. سیگار کشیدن می‌تواند علت پوسیدگی دندان و از دست دادن دندان‌ها شود.
پس توصیه می‌شود که اگر سیگار می‌کشید، از این عادت خود دست بکشید تا بتوانید خطرات مربوط به پوکی استخوان و مشکلات دندانی را کاهش دهید.
همچنین، رعایت یک رژیم غذایی سالم که حاوی کلسیم و ویتامین D است، و فعالیت‌های ورزشی نیز برای حفظ و بهبود سلامت استخوان مهم است.
در صورت نیاز، بهتر است با پزشک یا دندانپزشک خود مشاوره کنید تا راهنمایی‌های مناسب را دریافت کنید.
سخن پایانی
سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از شرایط سلامتی را افزایش دهد و تأثیرات منفی گسترده‌ای روی کل بدن داشته باشد.
عوارض سیگار باعث افزایش خطر سرطان در بسیاری از اندام‌های بدن از جمله سرطان ریه، سرطان دهان و گلو، سرطان مری، سرطان معده، سرطان بیضه و سرطان مثانه می‌شود.
همچنین، سیگار کشیدن می‌تواند باعث از دست دادن باروری، افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و کاهش استحکام استخوان‌ها شود.
اما ترک سیگار بسیاری از این خطرات را کاهش می‌دهد و می‌تواند به شما کمک کند تا یک زندگی طولانی‌تر و سالم‌تر داشته باشید.
ترک سیگار دارای مزایای کوتاه مدت و بلند مدتی است که شامل بهبود عملکرد ریه، کاهش خطر بروز حملات قلبی، بهبود سطح اکسیژن در خون، کاهش علائم راه‌های تنفسی مانند سرفه و خستگی و افزایش طول عمر است.
برای کمک به ترک سیگار، می‌توانید از برنامه‌های ترک سیگار استفاده کنید. همچنین، مشاوره پزشکی و دریافت داروهای تجویزی یا بدون نسخه نیز می‌تواند مفید باشد.
شما می‌توانید به مراکز منابع ترک سیگار مراجعه کنید که توصیه‌ها و راهنمایی‌هایی درباره نحوه ترک سیگار، اطلاعات درباره درمان‌های ترک سیگار و سایر موارد مرتبط را ارائه می‌دهند.
