مغز بخش مهمی از سیستم اعصاب مرکزی بدن است که شامل قسمت‌هایی مانند دو نیمکره، مخچه و ساقه می‌شود. تاثیر الکل بر نیمکره‌های مغز بسیار فراوان است و با اثرگذاری بر هر قسمت آن، عوارض به خصوصی را نشان می‌دهد.
مغز انسان اطلاعات را از اندام‌های مختلف بدن مانند بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه دریافت کرده، آن‌ها را تجزیه و تحلیل کرده و فرمان پاسخ‌دهی را صادر می‌کند.
همچنین در مغز انسان مراکز یادگیری، تفکر، منطق، حافظه و احساسات قرار دارد و این بخش انجام حرکات ارادی را برای انسان فراهم می‌کند.
علاوه بر آن تنظیم و کنترل فعالیت‌های غیرارادی و حیاتی بدن مانند تنفس، گوارش و ضربان قلب نیز بر عهده مغز است. تحقیقات نشان می‌دهد که نوشیدن الکل به صورت مناسب و محافظت شده ضرر زیادی به مغز نمی‌زند.
هر چند که نوشیدن مکرر و زیاد الکل باعث ایجاد احساس سرخوشی و لذت خاصی در فرد می‌شود، اما در نهایت منجر به بروز مشکل خواهد شد.
مصرف زیاد الکل در طی سالیان متوالی باعث کند شدن تولید دوپامین در مغز شده که این موضوع باعث می‌شود تا فرد برای ایجاد احساس بهتر، الکل بیشتری مصرف کند.
آزمایشات مختلفی روی افراد الکلی انجام شده که نتیجه آن نشان می‌دهد مصرف الکل باعث کاهش کارایی مغز این افراد می‌شود. چرا که الکل سطح گلوتامات خون را افزایش می‌دهد و انرژی و فعالیت مغز را نیز بیشتر می‌کند.
با مصرف الکل تولید گلوتامات در سیستم عصبی متوقف شده و مغز فرد دیگر توانایی پردازش اطلاعات با سرعت عادی را ندارد. اثراتی که نوشیدن الکل بر عدم تولید میزان مناسب گلوتامات می‌گذارد، باعث تفکر کند فرد مصرف کننده می‌شود.
در مطالب قبلی درباره اینکه نوشیدنی الکلی چیست؟ تاریخچه الکل در ایران و جهان، علائم ترک، روش ترک و عوارض مصرف الکل و… صحبت کردیم. در ادامه این مطلب برای آشنایی بیشتر با تأثیرات الکل و اینکه ببینیم تاثیر الکل بر نیمکره‌های مغز چیست؟ با کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر همراه باشید.
- نوشیدنی الکلی چیست؟
- تاریخچه الکل در ایران و جهان
- علائم ترک الکل چیست؟
- روش ترک الکل
- عوارض مصرف الکل
- الکلیسم چیست؟
- علائم اعتیاد به الکل یا الکلیسم چیست؟
- ترک الکل چند روز طول می‌کشد؟
- ترک الکل با ایمپلنت نالتروکسان
چگونگی ایجاد نئشگی و سرخوشی الکل در مغز
اثر مشروبات الکلی بر مغز، تنها منحصر به اختلالات روانی و شیمیایی نمی‌شود، بلکه الکل به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم باعث ایجاد حس لذت در مغز می‌شوند.
دوپامین که نوعی فرستنده عصبی در مغز محسوب می‌شود، وظیفه ایجاد شادی و لذت را برعهده دارد و تولید مقدار زیادی دوپامین باعث ایجاد حس لذت خواهد شد.
با مصرف مواد مخدر و الکل، این فرستنده سیستم عصبی تحریک شده و به این ترتیب حتی کارهای عادی نیز لذت‌بخش و هیجان‌انگیز به نظر می‌رسند. به این دلیل فرد دوباره تشویق می‌شود که این احساس را تجربه کند.
وقتی این عمل مدام تکرار و تبدیل به یک چرخه شود، مغز بدون فکر کردن فقط این عمل لذت بخش را تکرار می‌کند و این چرخه معیوب در نهایت اعتیاد فرد را در پی دارد.
عوارض الکل بر مغز
خطرات مشروبات الکلی بر روی مغز انسان‌ها بر کسی پوشیده نیست. مشروبات الکلی تغییرات قابل توجهی به ویژه در فعالیت مغز به وجود می‌آورد. برخی قسمت‌ها در مغز کسانی که به صورت مزمن الکل مصرف می‌کردند، فعالیت زیادی دارند.
محققان تغییرات فاحشی را در مغز دانش آموزان غیر الکلی و افرادی که به طور منظم از الکل استفاده می‌کنند، پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد نوشیدن بیش از حد الکل به طور منظم تغییرات غیر قابل باوری را روی مغز انسان ایجاد می‌کند.
علاوه بر این از عوارض منفی و خطرات مشروبات الکلی، خطرات آسیب‌های اخلاقی ناخواسته مانند رفتارهای مخاطره آمیز و خشونت هم به همراه خواهد داشت.
مطالعات در این زمینه نشان داده افرادی که نوشیدنی‌های الکلی را به میزان قابل ملاحظه‌ای مصرف می‌کنند، در معرض خطرات جدی‌تری هستند. مشکلاتی مانند عملکرد حافظه و عملکرد اجرایی مغز از نوشیدن مکرر مشروبات الکلی به وجود می‌آید.
تاثیر الکل بر نیمکره‌های مغز نیز از دیگر عوارض مصرف الکل است. برای آشنایی بیشتر با عوارض الکل بر مغز مقاله تأثیر الکل بر مغز را بخوانید.
تأثیر الکل بر نیمکره‌های مغز
درباره تاثیر الکل بر نیمکره‌های مغز می‌توان گفت، به لحاظ آناتومیکی و عملکردی هر نیمکره از مغز را به ۴ لوب تقسیم کرده‌اند.
مطالعات تصویربرداری عصبی، در دو نیمکره مغز تفاوت اثرات جانبی بر روی مغز را بین گروه‌های الکلی و غیر الکلی نشان می‌دهد.
مغز به این مواد محرک حساس بوده و تاثیر الکل بر نیمکره‌های مغز می‌تواند شامل اثرات کلامی و تاثیر بر روی وظایف مغز مانند توجه، ادراک، پاسخ حرکتی و… باشد.
یکی از اولین قسمت‌های مغز که تحت تأثیر الکل قرار می‌گیرد، لوب پیشانی و بخش قدامی آن یعنی قسمت پیش پیشانی است. لوپ پیشانی مهم‌ترین قسمت تکامل یافته مغز انسان بوده و به ویژه بخش قدامی آن مرکز شعور، آینده‌نگری، منطق، نظام فکری، پیش‌بینی وقایع و تا حدودی حافظه محسوب می‌شود.
از آنجایی که الکلی‌ها معمولاً الگوی نقص‌هایی را نشان می‌دهند که شامل ناهنجاری‌های بینایی، توجه و عاطفی مشخصه بیماران با آسیب نیمکره راست است، برخی از محققان تصور می‌کنند که نیمکره راست ممکن است نسبت به نیمکره چپ آسیب‌پذیرتر از اثرات اعتیاد به الکل باشد.
با زیاد شدن شواهد، ممکن است این دیدگاه درست باشد که در تاثیر الکل بر نیمکره‌های مغز، تأثیرات گروهی بین نیمکره‌ها ممکن است برای نیمکره راست بیشتر از نیمکره چپ باشد.
