تاثیر الکل بر خواب فراوان است و شما نمی‌توانید از تاثیر این نوشیدنی بر خواب شبانه و کیفیت آن غافل باشید. معمولاً اعتیاد به الکل و بی‌خوابی به طور هم‌زمان اتفاق می‌افتد.
چرا که بسیاری از کسانی که با مشکلات خواب دست و پنجه نرم می‌کنند، به منظور ارتقا کیفیت خواب خود، به اشتباه به مصرف الکل روی می‌آورند و بعضی از افراد معتقدند که با نوشیدن الکل می‌توانند به بی‌خوابی کمک کنند.
اما در واقع چنین نیست و مصرف الکل تنها در خواب فرد اختلال ایجاد می‌کند. به همین دلیل و با توجه به اهمیت این موضوع تصمیم گرفتیم تا در این مقاله به بررسی رابطه تاثیر الکل بر خواب بپردازیم.
در مطالب قبلی درباره اینکه نوشیدنی الکلی چیست؟ تاریخچه الکل در ایران و جهان، علائم ترک، روش ترک و عوارض مصرف الکل و… صحبت کردیم. در ادامه این مطلب برای آشنایی بیشتر با تأثیرات الکل و اینکه ببینیم تاثیر الکل بر خواب چگونه است؟ با کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دیگر همراه باشید.
- نوشیدنی الکلی چیست؟
- تاریخچه الکل در ایران و جهان
- علائم ترک الکل چیست؟
- روش ترک الکل
- عوارض مصرف الکل
- الکلیسم چیست؟
- علائم اعتیاد به الکل یا الکلیسم چیست؟
- ترک الکل چند روز طول می‌کشد؟
- ترک الکل با ایمپلنت نالتروکسان
بی‌خوابی
محققان فهمیده‌اند الکلی‌هایی که به طور کوتاه مدت و یا طولانی مدت مصرف داشتهاند، به طور مشابه خواب آنها چه قبل و چه بعد از ترک مشروبات الکلی مختل می‌شود. به طور کلی مشکلات آنها مربوط به شروع خواب نیست، بلکه بیشتر نسبت به اینکه بتوانند در شب خواب راحت داشته باشند مشکل دارند.
مصرف الکل می‌تواند علائم و عوارض مختلفی برای مصرف کنندگان به دنبال داشته باشد. یکی از این عوارض اختلال خواب است که می‌تواند تاثیر مهمی در کیفیت زندگی شخصی و اجتماعی فرد داشته باشد.
الکل با تاثیر بر روی سیستم عصبی فرد باعث ایجاد آرامش شدید شده و احساس خواب آلودگی را در او تشدید می‌کند. همچنین الکل باعث ضعف در تمرکز و بروز خواب آلودگی در او می‌شود. هر چه خواب انسان بی‌کیفیت‌تر باشد در روند عادی زندگی او نیز اختلال بیشتری رخ خواهد داد.
به طور کلی باید گفت با نوشیدن الکل فرد دیگر نمی‌تواند خوابی باکیفیت و عمیق را تجربه کند. به سختی به خواب فرو می‌رود و شب بیداری‌های زیادی را تجربه خواهد کرد.
البته این اتفاق ممکن است در شروع مصرف الکل نیفتد، اما اگر نوشیدن الکل تبدیل به اعتیاد شود و فرد نتواند در طول روز الکل مصرف نکند، حتماً اختلال خواب را تجربه خواهد کرد.
با نوشیدن الکل انتقال دهنده‌های عصبی که مسئول تنظیم خواب در انسان هستند، دچار اختلال شده و خواب مصرف کننده الکل را مختل می‌سازد.
با وجود اینکه خواب کوتاه و بی کیفیت است، اما فرد به دلیل به وجود آمدن آرامش زیاد در عضلات تنفسی دچار پدیده خر و پف هم می‌شود.
انواع بی‌خوابی
بسیاری از افرادی که اختلال بی‌خوابی دارند، قبل از این که به الکل وابسته شوند بی‌خوابی هم داشتهاند. در واقع بی‌خوابی مزمن ۱۰ تا ۱۵ درصد از جمعیت بزرگسال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. انواع بی‌خوابی شامل موارد زیر است:
- شروع بی‌خوابی: مشکل در به خواب رفتن
- بی‌خوابی نگهداری: عدم توانایی در نگه‌داشتن خواب شبانه، یعنی بیدار می‌شوید و نمی‌توانید دوباره بخوابید.
- بی‌خوابی حاد: یک دوره کوتاه از مشکلات خواب که بیشتر به دلیل یک اتفاق یا تجربه زندگی استرس‌زا ایجاد می‌شود.
- بی‌خوابی مزمن: مشکلات اتفاقی یا خواب ماندن حداقل سه شب در هفته به مدت سه ماه یا بیشتر.
- بی‌خوابی همراه: نوعی بی‌خوابی همراه با بیماری دیگری مانند افسردگی یا اضطراب است که خواب را نیز مختل می‌کند.
تاثیر الکل بر خواب
عوامل متفاوتی بر عوارض مصرف الکل تاثیر گذار است که پنج عامل زیر تاثیر بسیار زیادی در بروز عوارض سوءمصرف الکل و میزان شدت آنها دارد:
- سن
- جنس
- شرایط فیزیکی
- میزان مصرف
- مدت مصرف
بعد از مصرف مشروبات الکلی، این نوشیدنی وارد دستگاه گوارش و گردش خون شده و احساس آرامش در فرد به وجود می‌آورد. بسته به شرایطی که در بالا به آن اشاره شد، عوارض خاصی را در جسم و روان مصرف کننده ایجاد می‌کند.
تحقیقاتی که از سال ۱۹۳۰ درباره رابطه الکل و بی‌خوابی انجام شده، حاکی از آن است افرادی که قبل از خواب الکل مصرف می‌کنند، دچار عارضه تأخیر در خواب می‌شوند. به این معنا که وقتی به رختخواب می‌روند، زمان بیشتری برای به خواب رفتن آنها نیاز است.
چرا که تاثیر الکل در زمان خواب کم شده و آن احساس خواب آلودگی و آرامش اولیه به او منتقل نمی‌شود. دلیل آن هم به خاطر فعالیت کبد در شب است.
تشدید تاثیر الکل بر بی‌خوابی
بعضی‌ها برای کاهش تنش‌های روزانه، به سوء مصرف الکل پناه می‌برند. تا به آرامش روانی و ذهنی رسیده و بتوانند در شب هنگام به خوابی راحت و عمیق فرو روند.
اما باید دانست برخلاف این تصورات، مصرف الکل می‌تواند باعث ایجاد اختلال خواب در افراد شده و موجب بی‌خوابی و پریشانی فرد شود. به طور کلی مصرف الکل می‌تواند تأثیرات مختلفی بر کیفیت خواب بگذارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- نداشتن خواب عمیق و کامل
- افزایش مدت زمان بیداری در طول شب
- طولانی شدن مدت زمان به خواب رفتن
توجه داشته باشید که تاثیر الکل بر خواب همیشه بلادرنگ بعد از مصرف ایجاد نمی‌شود و حتی ممکن است در بعضی افراد مصرف الکل قبل از خواب به بهتر خوابیدن آنها کمک کند.
بر اساس مطالعاتی که بر تاثیر الکل بر خواب انجام شده، مشخص شده که نوشیدن الکل قبل از خواب به سرعت تأثیرات خود را بر روی کیفیت خواب از دست داده و منجر به بی‌خوابی در افراد می‌شود.
آیا مشروب باعث خواب‌آلودگی می‌شود؟
برای آشنایی بیشتر تاثیر الکل بر خواب بهتر است ابتدا با مراحل خواب از نظر علمی آشنا شوید؛ مرحله REM و NREM.
در مرحله NREM در طی زمانی حدوداً ۹۰ دقیقه عضلات بدن فرد شل شده، ضربان قلب کاهش یافته، تنفس آهسته‌تر می‌شود و مغز آرام آرام به خواب فرو می‌رود.
در مرحله بعد یعنی مرحله REM فرد حالاتی را تجربه می‌کند که در بیداری اتفاق می‌افتند. مثلاً سطح تنفس و ضربان قلب او بالا می‌رود، حرکات سریع چشم اتفاق می‌افتد و… که انسان اغلب در این مرحله خواب می‌بیند.
تاثیر الکل بر خواب، می‌تواند خواب REM را کاهش می‌دهد. مصرف کنندگان الکل معمولاً دچار اختلال در خوابیدن می‌شوند.
آنها به منظور از بین بردن این مشکل دست به مصرف الکل قبل از خواب می‌زنند. سپس در طول روز به خوردن انواع کافئین روی می‌آورند و به این ترتیب اعتیاد آنها شدت بیشتری گرفته و عوارض مصرف الکل نیز در آنها افزایش پیدا می‌کند.
ترک الکل و بی‌خوابی
همچنین بعد از قطع ناگهانی الکل و اقدام برای ترک آن یکی از مشکلاتی که ممکن است به سراغ فرد بیاید بی‌خوابی است. این اختلال بی‌خوابی که خود را با عدم به خواب رفتن عمیق و خواب بی‌کیفیت و کوتاه نشان می‌دهد، به بی‌خوابی ناشی از ترک الکل معروف است. برای آشنایی بیشتر با این نوع بی‌خوابی می‌توانید به مقاله ترک الکل و بی‌خوابی مراجعه کنید.
برای رهایی از عوارض ترک الکل مانند اختلال در خواب بهتر است به کلینیک‌های ترک اعتیاد به الکل مراجعه کنید، تا با درست‌ترین و جدیدترین روش‌ها به درمان شما پرداخته شود.
مرکز ترک الکل طلوعی دیگر با برخورداری از باتجربه‌ترین پزشکان و روانپزشکان و همچنین با استفاده از خدمات رفاهی مجهز می‌تواند شما عزیزان را در جهت ترک تخصصی الکل و همچنین درمان اختلالاتی همچون بی‌خوابی ناشی از مصرف الکل یاری رساند.
